Τον τρόπο με τον οποίο μεταβιβάζεται η ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα από την μητέρα στον πατέρα του παιδιού περιγράφει η απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστή Χατζηδάκη.
Η μητέρα δικαιούται να μεταβιβάσει έως 7 μήνες από την ειδική άδεια προστασίας μητρότητας προς τον πατέρα, αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις με πλήρη ή μερική απασχόληση, όπως προβλέπει η ρύθμιση.
Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση, η μεταβίβαση της ειδικής άδειας και παροχής στον πατέρα προϋποθέτει να είναι η μητέρα του παιδιού δικαιούχος αυτών, χωρίς να απαιτείται να έχει η ίδια κάνει χρήση τμήματος αυτής προηγουμένως. Η μητέρα επιλέγει πώς θα ασκήσει το δικαίωμά της και ειδικότερα αν θα κάνει η ίδια χρήση του συνόλου της ειδικής άδειας μητρότητας (9 μήνες) ή αν θα μεταβιβάσει τμήμα του δικαιώματός της ειδικής άδειας και παροχής προστασίας της μητρότητας έως 7 μηνών στον πατέρα του παιδιού.
Η μητέρα μπορεί επίσης να καθορίσει διαστήματα που θα κάνει χρήση της ειδικής άδειας η ίδια εναλλακτικά με τον πατέρα του τέκνου. Δεν ενδιαφέρει η σειρά που οι γονείς θα κάνουν χρήση της άδειας συμπληρωματικά μεταξύ τους. Με άλλα λόγια, η μητέρα μπορεί να ασκήσει πρώτη τμήμα του ως άνω δικαιώματος και να μεταβιβάσει το υπόλοιπο στον πατέρα, έως του ορίου των επτά μηνών. Εναλλακτικά, ο πατέρας μπορεί πρώτος να κάνει χρήση τμήματος της ειδικής άδειας και της παροχής που του μεταβιβάσθηκε από τη μητέρα, έως και 7μηνών και στη συνέχεια η μητέρα να ασκήσει η ίδια το υπόλοιπο του δικαιώματός της μέχρι και τη συμπλήρωση των 9 μηνών της άδειας ή και αντιστρόφως.
Η κατανομή διαστημάτων της άδειας και παροχής, κατόπιν μεταβίβασης μπορεί να γίνει συνεχόμενα και συμπληρωματικά μεταξύ των γονέων και για περισσότερες από μία εναλλαγές. Η μητέρα αποφασίζει για το εάν θα μεταβιβάσει η όχι την άδεια μητρότητας.
Πώς γίνεται η μεταβίβαση – Βήμα βήμα η διαδικασία
Η μεταβίβαση γίνεται με υπεύθυνη δήλωση στη ΔΥΠΑ μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης (https://www.gov.gr/ ), όπου αναφέρονται:
α) το ονοματεπώνυμο, ο ΑΜΚΑ και ο ΑΦΜ του πατέρα,
β) το/τα διάστημα/τα της άδειας που έχει λάβει ή προτίθεται να λάβει η ίδια,
γ) το/τα διάστημα/τα της άδειας που μεταβιβάζει στον πατέρα συνολικής διάρκειας έως επτά ημερολογιακών μηνών.
Η υπεύθυνη δήλωση μπορεί να τροποποιηθεί με νεότερη δήλωση της μητέρας. Η χορήγηση της άδειας στον πατέρα έπειτα από μεταβίβαση σε αυτόν μπορεί να γίνει αμέσως μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας (τοκετού και λοχείας) της μητέρας, είτε αμέσως μετά τη λήξη της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας από την μητέρα ή από τον πατέρα, ως ισχύουν κάθε φορά, είτε ακόμη μετά τη λήξη της ετήσιας κανονικής άδειας του πατέρα ή της μητέρας, εφόσον τα διαστήματα των ανωτέρω αδειών είναι συνεχόμενα. Η ετήσια άδεια της μητέρας ή του πατέρα
χορηγείται υποχρεωτικά πριν την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας σε περίπτωση που με βάση τις ετήσιες προθεσμίες κινδυνεύει να χαθεί.
Οι μητέρες, οι οποίες ήδη σήμερα και από 25/11/2022, χρόνο έναρξης ισχύος του ν. 4997/2022, κάνουν χρήση της ειδικής άδειας, μπορούν να μεταβιβάσουν στον πατέρα το δικαίωμα για όσο χρόνο απομένει μέχρι τη συμπλήρωση των 9 μηνών.
Η άδεια χορηγείται στον εργαζόμενο, έπειτα από αίτησή του προς τον εργοδότη, τον οποίο οφείλει να προειδοποιήσει εγγράφως έναν μήνα πριν. Η προθεσμία αυτή δεν ισχύει εφόσον η μητέρα που μεταβιβάζει το δικαίωμά της στον πατέρα έχει υπόλοιπο ειδικής άδειας μικρότερο των δυο μηνών. Ο εργαζόμενος μπορεί να διακόψει την ειδική άδεια με έγγραφη συμφωνία του εργοδότη. Σε αυτή την περίπτωση το υπόλοιπο της άδειας δεν μεταφέρεται σε άλλη χρονική περίοδο αλλά μπορεί να χορηγηθεί και πάλι στη μητέρα.
Ο χρόνος απουσίας του εργαζόμενου από την εργασία του κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας, λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό της ετήσιας κανονικής άδειας, της προϋπηρεσίας για τον καθορισμό της αμοιβής και της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης αλλά και κάθε δικαιώματος που απορρέει από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.
Ο εργαζόμενος πατέρας που κάνει χρήση της ειδικής άδειας δικαιούται όλες τις παροχές και τις συνέπειες ως προς την ασφαλιστική κάλυψη όπως και η μητέρα. Τονίζεται ότι εφαρμόζονται στον πατέρα όλες οι γενικές και ειδικές διατάξεις που αφορούν στην ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας με τον ίδιο τρόπο που εφαρμόζονται και στην μητέρα εργαζόμενη που ασκεί το ίδιο δικαίωμα, ιδίως όσον αφορά στην προστασία και στην διατήρηση της απασχόλησής του και των όρων εργασίας του, την επιστροφή του στην ίδια θέση εργασίας ή σε ισοδύναμη θέση εργασίας, με όχι λιγότερο ευνοϊκούς επαγγελματικούς όρους και συνθήκες και να επωφεληθεί από οποιαδήποτε βελτίωση των συνθηκών εργασίας την οποία θα εδικαιούτο κατά την απουσία του.
Η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας που μεταβιβάζεται στον πατέρα καταβάλλει σε αυτόν την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, εφόσον ο ίδιος βρίσκεται σε ενεργή εργασιακή σχέση. Το καταβαλλόμενο στον πατέρα εργαζόμενο ποσό επιδότησης είναι αυτό το οποίο θα ελάμβανε η ίδια η μητέρα εργαζόμενη σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία που προβλέπει ότι κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας η ΔΥΠΑ καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας με βάση το προαναφερόμενο ποσό.
Η απόφαση
Παρακάτω παρατίθεται ολόκληρη η απόφαση για τη μεταβίβαση της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας στον πατέρα:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Δικαιούχοι – Διάρκεια – Διαδικασία
Άρθρο 1: Πεδίο εφαρμογής – Προϋπόθεση – Δικαιούχοι
Οι διατάξεις της παρούσας εφαρμόζονται στην περίπτωση μεταβίβασης της ειδικής άδειας και ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας από τη δικαιούχο μητέρα τέκνου, φυσική, θετή ή τεκμαιρόμενη κατά την έννοια του άρθρου 142 του ν. 3655/2008, όπως τροποποιήθηκε και διαμορφώθηκε με το άρθρο 43 του ν. 4997/2023, στον πατέρα, φυσικό, θετό ή με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας. Προϋπόθεση για τη μεταβίβαση της ειδικής άδειας και παροχής στον πατέρα είναι να είναι η μητέρα του τέκνου δικαιούχος αυτών κατά την έννοια του άρθρου. 142 του ν. 3655/2008, χωρίς ωστόσο να απαιτείται να έχει η ίδια κάνει χρήση τμήματος αυτής προηγουμένως.
Η ειδική άδεια και παροχή προστασίας της μητρότητας δύναται να μεταβιβασθεί στον πατέρα ασφαλισμένο του τέως ΙΚΑ–ΕΤΑΜ στον e-Ε.Φ.Κ.Α. ως διάδοχό του που απασχολείται σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση.
Άρθρο 2: Η χορήγηση
1. Η μητέρα, εφόσον η ίδια είναι δικαιούχος της ειδικής άδειας και παροχής προστασίας της μητρότητας κατά την έννοια του άρθρου 142 του ν. 3655/2008, επιλέγει πώς θα ασκήσει το δικαίωμά της και ειδικότερα αν θα ασκήσει η ίδια το σύνολο αυτού ή αν θα μεταβιβάσει τμήμα του δικαιώματός της ειδικής άδειας και παροχής προστασίας της μητρότητας έως 7 μηνών στον πατέρα του παιδιού.
Η μητέρα δύναται επίσης να καθορίσει διαστήματα που θα κάνει χρήση της ειδικής άδειας η ίδια εναλλακτικά με τον πατέρα του τέκνου, ενώ δεν ενδιαφέρει η σειρά που οι γονείς θα κάνουν χρήση της άδειας συμπληρωματικά μεταξύ τους. Ήτοι, η μητέρα μπορεί να ασκήσει πρώτη τμήμα του ως άνω δικαιώματος και να μεταβιβάσει το υπόλοιπο στον πατέρα, έως του ορίου των επτά μηνών. Εναλλακτικά, ο πατέρας μπορεί πρώτος να κάνει χρήση τμήματος της ειδικής άδειας και της παροχής που του μεταβιβάσθηκε από τη μητέρα, έως και 7 μηνών και στη συνέχεια η μητέρα να ασκήσει η ίδια το υπόλοιπο του δικαιώματός της μέχρι και τη συμπλήρωση των εννέα μηνών της άδειας ή και αντιστρόφως.
Γίνεται επίσης δεκτό ότι η κατανομή διαστημάτων της άδειας και παροχής, κατόπιν μεταβίβασης κατά την παρούσα μπορεί να γίνει συνεχόμενα και συμπληρωματικά μεταξύ των γονέων και για περισσότερες από μία εναλλαγές. Σε τέτοιες περιπτώσεις κατανομής της άδειας μεταξύ των γονέων με κοινές ως προς το περιεχόμενο υπεύθυνες δηλώσεις μπορούν να καθοριστούν τα χρονικά διαστήματα που συνεχόμενα και εναλλακτικά μεταξύ τους οι γονείς μπορούν να χάνουν χρήση της άδειας αυτής.
2. Η μεταβίβαση ή μη του δικαιώματός της μητέρας εργαζόμενης εμπίπτει αποκλειστικά στη δική της απόφαση και δηλώνεται υπεύθυνα προς τη ΔΥΠΑ μέσω
της ενιαίας ψηφιακής πύλης της δημόσιας διοίκησης https://www.gov.gr/ . Στην υπεύθυνη δήλωση αναφέρονται:
α) το ονοματεπώνυμο, ο ΑΜΚΑ και ο ΑΦΜ του πατέρα,
β) το/τα διάστημα/τα της άδειας που έχει λάβει ή προτίθεται να λάβει η ίδια,
γ) το/τα διάστημα/τα της άδειας που μεταβιβάζει στον πατέρα συνολικής διάρκειας έως επτά ημερολογιακών μηνών.
Η υπεύθυνη δήλωση αυτή δύναται να τροποποιηθεί με νεότερη δήλωσή της.
3. Η χορήγηση της άδειας στον πατέρα έπειτα από μεταβίβαση σε αυτόν μπορεί να γίνει αμέσως μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας (τοκετού και λοχείας) της μητέρας, είτε αμέσως μετά τη λήξη της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας από την μητέρα ή από τον πατέρα, ως ισχύουν κάθε φορά, είτε ακόμη μετά τη λήξη της ετήσιας κανονικής άδειας του πατέρα ή της μητέρας, εφόσον τα διαστήματα των ανωτέρω αδειών είναι συνεχόμενα. Η ετήσια άδεια της μητέρας ή του πατέρα χορηγείται υποχρεωτικά πριν την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας σε περίπτωση που με βάση τις ετήσιες προθεσμίες κινδυνεύει να χαθεί.
4. Ως ημερομηνία έναρξης της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας στον πατέρα ορίζεται η επομένη της λήξης των αδειών της προηγουμένης παραγράφου.
5. Οι μητέρες που κάνουν χρήση της ειδικής άδειας της παρ. 2 του άρθρου. 142 του ν. 3655/2008, κατά την έναρξη ισχύος του ν. 4997/2022, δύνανται να μεταβιβάσουν στον πατέρα το δικαίωμά τους στην ειδική άδεια και παροχή προστασίας της μητρότητας, για όσο χρόνο απομένει μέχρι τη συμπλήρωση των 9 μηνών, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 83 του νόμου αυτού.
6. Η ανωτέρω άδεια χορηγείται στον εργαζόμενο, έπειτα από αίτησή του προς τον εργοδότη, τον οποίο οφείλει να προειδοποιήσει εγγράφως 1 μήνα πριν την έναρξη της εν λόγω άδειας. Η προθεσμία αυτή δεν ισχύει εφόσον κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας η μητέρα που μεταβιβάζει το δικαίωμά της στον πατέρα έχει υπόλοιπο ειδικής άδειας μικρότερο των 2 μηνών. Ο εργαζόμενος μπορεί να διακόψει την ειδική άδεια που διανύει με έγγραφη συμφωνία του εργοδότη. Στην περίπτωση αυτή, το υπόλοιπο της άδειας δεν μεταφέρεται σε άλλη χρονική περίοδο αλλά μπορεί να χορηγηθεί και πάλι στη μητέρα.
7. Ο χρόνος απουσίας του εργαζόμενου από την εργασία του κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας, λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό της ετήσιας κανονικής άδειας, της προϋπηρεσίας για τον καθορισμό της αμοιβής και της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης αλλά και κάθε δικαιώματος που απορρέει από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.
8. Ο εργαζόμενος πατέρας που κάνει χρήση της ειδικής άδειας δικαιούται όλες τις παροχές και τις συνέπειες ως προς την ασφαλιστική κάλυψη όπως και η μητέρα. Επίσης λαμβάνει την ειδική άδεια και παροχή προστασίας της μητρότητας σύμφωνα με την παρούσα, καθώς και την υπ’ αριθμ. 33891/606/2008 (Β΄ 833) Απόφαση της Υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας για ό,τι δεν ρυθμίζεται διαφορετικά.
9. Επίσης εφαρμόζονται στον πατέρα όλες οι γενικές και ειδικές διατάξεις που αφορούν στην ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας με τον ίδιο τρόπο που εφαρμόζονται και στην μητέρα εργαζόμενη που ασκεί το ίδιο δικαίωμα, ιδίως όσον αφορά στην προστασία και στην διατήρηση της απασχόλησής του και των όρων εργασίας του, την επιστροφή του στην ίδια θέση εργασίας ή σε ισοδύναμη θέση εργασίας, με όχι λιγότερο ευνοϊκούς επαγγελματικούς όρους και συνθήκες και να επωφεληθεί από οποιαδήποτε βελτίωση των συνθηκών εργασίας την οποία θα εδικαιούτο κατά την απουσία του, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο κεφάλαιο Γ΄ του Μέρους ΙΙΙ του ν. 4808/2021 και τις διατάξεις του ν. 3896/2010.
10. Σε κάθε περίπτωση και για ό,τι δεν ορίζεται ρητά διαφορετικά, επί τυχόν αμφιβολίας για τη χορήγηση της ειδικής άδειας και ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας στον πατέρα εργαζόμενο εφαρμόζονται αναλόγως τα ισχύοντα για τη μητέρα εργαζόμενη σύμφωνα με το δικό του εργασιακό καθεστώς.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β: Φορέας Καταβολής της Παροχής
Η ΔΥΠΑ κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας που μεταβιβάζεται στον πατέρα σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 142 του ν. 3655/2008 και την παρούσα, καταβάλλει σε αυτόν την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Β΄ της υπ’ αριθμ. 33891/606/2008 (Β΄833) Απόφασης της Υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας και εφόσον ο ίδιος βρίσκεται σε ενεργή εργασιακή σχέση. Το καταβαλλόμενο στον πατέρα εργαζόμενο ποσό επιδότησης είναι αυτό το οποίο θα ελάμβανε η ίδια η μητέρα εργαζόμενη σύμφωνα με την ως άνω Απόφαση. Η ισχύς της παρούσας ξεκινά από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
