Στην «σκιά» του «θορύβου» που προκλήθηκε από τη δήλωση Άδωνι Γεωργιάδη περί δύο 8ωρων, δήλωση η οποία χρειάστηκε διευκρίνιση, η αλήθεια είναι πως αυτή την στιγμή στο υπουργείο Εργασίας καταρτίζεται ένα νομοσχέδιο που φέρνει ανατροπές τόσο σε εργασιακά όσο και συνταξιοδοτικά ζητήματα: Σημεία αιχμής η έννοια του δόκιμου εργαζόμενου, όπως και η απασχόληση ενός εργαζομένου σε δύο διαφορετικούς εργοδότες. Πέρα πάντως από τους κινδύνους που προκύπτουν σε καθαρά εργασιακό επίπεδο, όλα δείχνουν ότι θα υπάρξει αντίκτυπος και στο ποσό της σύνταξης.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Ξεκινώντας πάντως από το ζήτημα του «δόκιμου» υπαλλήλου, όπως αναφέρει το enikonomia.gr, είναι ξεκάθαρο πως ένας εργοδότης θα μπορεί να απασχολεί για διάστημα 6 μηνών «κολλώντας» και τα αντίστοιχα ένσημα κάποιον εργαζόμενο και θα έχει την δυνατότητα να τον απομακρύνει πριν συμπληρώσει αυτό το διάστημα χωρίς να πληρώσει αποζημίωση.
Το «αγκάθι» για τους … «δόκιμους» υπαλλήλους
Ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας αποκάλυψε ότι το νομοσχέδιο, το οποίο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το επόμενο διάστημα, θα θεσπίσει και την περίοδο του δόκιμου εργαζόμενου, ο οποίος αν απολυθεί εντός 6 μηνών – που θεωρείται δόκιμος εργαζόμενους – δεν θα δικαιούται αποζημίωση. Όπως είπε χαρακτηριστικά «Θεσπίζουμε την περίοδο του δοκίμου εργαζομένου, ένας εργαζόμενος εργάζεται σε μια επιχείρηση και μπορεί να λύεται η σύμβαση του αυτομάτως και αζημίως αν δεν τα βρουν σε περίοδο 6 μηνών».
Εδώ βεβαίως το μεγάλο «αγκάθι» είναι ο κίνδυνος να εργαλειοποιηθεί η συγκεκριμένη ρύθμιση και ο κάθε εργοδότης, να αποκτήσει την «κακή συνήθεια» να προσλαμβάνει συνεχώς δόκιμους εργαζόμενους και πριν τη συμπλήρωση 6 μηνών να τους απολύει.
Σήμερα ένας εργοδότης μπορεί να προσλάβει έναν υπάλληλο και να τον απολύσει πριν την συμπλήρωση ενός ολόκληρου έτους, χωρίς να χρειαστεί να του καταβάλλει αποζημίωση.
Η εν λόγω ρύθμιση λοιπόν θα μπορούσε να θεωρηθεί χρήσιμη για τον εργαζόμενο, εάν αμέσως μετά την πάροδο της εξάμηνης δοκιμαστικής περιόδου θεσπιζόταν και το δικαίωμα σε αποζημίωση.
Πώς επηρεάζουν οι αλλαγές τις συντάξεις
Το άλλο «φλέγον» θέμα που έχει να κάνει με το προωθούμενο νομοσχέδιο έχει να κάνει με το δικαίωμα του εργαζόμενου να απασχολείται σε περισσότερους του ενός εργοδότες: Έτσι, πλέον θα μπορεί ένας εργαζόμενος να εργάζεται με πλήρη απασχόληση σε έναν εργοδότη, για ένα 8ωρο, και με μερική απασχόληση για άλλες το πολύ, 5 ώρες σε άλλον.
Συνολικά, δεν θα επιτρέπεται να απασχολείται πέραν των 13 ωρών την ημέρα ώστε να ξεκουράζεται συνεχόμενα 11 ώρες, όπως προβλέπει κοινοτική οδηγία που έχει κυρωθεί στη χώρα μας με το προεδρικό διάταγμα 88 του 1999.
Η αλλαγή αυτή θα επηρεάσει και συνταξιοδοτικά θέματα: Η απασχόληση σε δύο εργοδότες δεν εξασφαλίζει επιπλέον χρόνο ασφάλισης και άρα νωρίτερα έξοδο στην σύνταξη, καθώς το μηνιαίο διάστημα ημερών εργασίας που υπολογίζεται για τα έτη ασφάλισης, παραμένει το διάστημα των 25 ημερών. Εντούτοις, ο απασχολούμενος σε δύο εργοδότες θα λάβει αυξημένη σύνταξη, καθώς ο «φουσκωμένος» μισθός θα επηρεάσει ανάλογα και τις συντάξιμες αποδοχές.
Να σημειωθεί ότι σήμερα, με ένα Προεδρικό Διάταγμα του 1932 απαγορεύεται ο εργοδότης να απασχολήσει μέσα στην ίδια μέρα μισθωτούς, οι οποίοι έχουν ήδη εργαστεί σε άλλη επιχείρηση ολόκληρο το νόμιμο ωράριό τους. Μπορεί να απασχολήσει μισθωτούς , οι οποίοι εργάστηκαν μέσα στο ίδιο 24άωρο σε άλλο ή άλλους εργοδότες, για χρόνο μικρότερο του κανονικού ωραρίου εργασίας, αλλά μόνο για όσες ώρες υπολείπονται για να συμπληρωθεί το νόμιμο ωράριο της ημερήσιας εργασίας. Αυτό προφανώς και θα καταργηθεί.
Η διευκρίνιση για τα δύο 8ωρα
Δύο 8ωρα εντός της ίδιας ημέρας δεν θα μπορούν να ισχύσουν. Όμως ένα 8ωρο και ένα 3ωρο για παράδειγμα, θα μπορεί. Στην πράξη, μέχρι σήμερα ένας εργαζόμενος δεν μπορούσε να απασχοληθεί σε δύο εργοδότες, με πλήρη απασχόληση. Ούτε σε έναν με πλήρη και σε έναν με μερική. Μόνο σε δύο με μερική και το πολύ μέχρι συνολικά να καλύψει το νόμιμο 8ωρο.
Πλέον, από την ψήφιση του νόμου και μετά, ο εργαζόμενος θα μπορεί να εργαστεί σε έναν εργοδότη με πλήρη και σε έναν με μερική. Το συνολικό άθροισμα ωρών εργασίας δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 13 ώρες, καθώς θεωρήθηκε ότι με το υπό κατάρτιση νομοσχέδιο θα επιτραπεί η απασχόληση ακόμη και κατά δύο 8ωρα την ημέρα.
Υπήρξε βέβαια, άμεση διευκρίνιση σύμφωνα με την οποία «στο Σχέδιο Νόμου που θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, την επόμενη εβδομάδα, ρητώς διευκρινίζεται η δυνατότητα της εργασίας σε πολλαπλούς εργοδότες, όπως ορίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Σε καμία όμως περίπτωση δεν σταματά να εφαρμόζεται το ΠΔ88/1999 περί των ελαχίστων περιόδων ανάπαυσης που αποτελεί υπερεθνικό δίκαιο και όπου εκεί ορίζεται ρητώς ότι για κάθε περίοδο 24 ωρών η ελάχιστη ανάπαυση δεν μπορεί να είναι κατώτερη των 11 συνεχών ωρών, το οποίο συνεχίζει να ισχύει για κάθε εργοδότη στον οποίο εργάζεται ο εργαζόμενος».
Τι προβλέπει η Ευρωπαϊκή οδηγία
Η Ευρωπαϊκή οδηγία ρύθμισης της απασχόλησης -βάσει της οποίας προωθείται η συγκεκριμένη αλλαγή- δεν επιβάλλει κάτι αυτή τη στιγμή, με άλλα λόγια δεν έχει την έννοια της υποχρεωτικότητας: Έρχεται να ρυθμίσει ένα πλαίσιο περί απασχόλησης σε πολλαπλούς εργοδότες, δηλαδή τη δυνατότητα ενός εργαζομένου να κινείται στον ιδιωτικό τομέα μέσα από την απασχόληση σε περισσότερους από έναν εργοδότες.
Αυτή η ρύθμιση -όπως ισχυρίζονται κορυφαίοι Εργατολόγοι- σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συγκρουστεί με κανόνες αναγκαστικού δικαίου της εργατικής νομοθεσίας που υπάρχουν αυτή τη στιγμή και οι οποίοι κανόνες ορίζουν ότι η πλήρης απασχόληση είναι οκτάωρη. Μάλιστα, η συνέχιση της απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη ή σε παρόμοιο εργοδότη που έχει τη βάση του στην ίδια έδρα ή σε ίδιο αντικείμενο θεωρείται υπερεργασία ή υπερωρία και η απασχόληση σε δεύτερη δουλειά, δεν μπορεί να γίνεται για οκτάωρο.
Τι αλλάζει με την εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων
Τι ισχύει όμως σήμερα για την απασχόληση σε δύο εργοδότες; Η κείμενη νομοθεσία δεν απαγορεύει κάποιος να είναι μισθωτός σε περισσότερους από έναν εργοδότες στον ιδιωτικό τομέα.
Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν περιορισμοί ή απαιτήσεις «αποκλειστικότητας» σε διάφορους κλάδους, είτε με τυπική μορφή είτε με άτυπη. Η συγκεκριμένη οδηγία έρχεται να αποσαφηνίσει ότι δεν μπορεί ένας εργοδότης να απαγορεύσει σε εργαζόμενο να έχει εργασία και σε άλλο εργοδότη, εκτός ωραρίου εργασίας ή να τον μεταχειρίζεται δυσμενώς γι’ αυτόν τον λόγο.
Ωστόσο η συγκεκριμένη οδηγία παραδέχεται ότι για διάφορους λόγους από την ακεραιότητα του δημόσιου τομέα (δηλαδή την ισχύουσα και στην Ελλάδα απαγόρευση των δημοσίων υπαλλήλων να εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα) μέχρι το επιχειρηματικό απόρρητο:
«1) Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι ο εργοδότης δεν πρόκειται να απαγορεύσει σε εργαζόμενο να αναλάβει εργασία σε άλλους εργοδότες, εκτός του ωραρίου εργασίας που καθορίζεται με τον εν λόγω εργοδότη, ή να επιφυλάξει δυσμενή μεταχείριση σε εργαζόμενο για τον λόγο αυτό.
2) Τα κράτη μέλη μπορούν να ορίζουν προϋποθέσεις για τη χρήση των περιορισμών περί ασυμβίβαστου από εργοδότες για αντικειμενικούς λόγους, όπως η υγεία και η ασφάλεια, η προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου, η ακεραιότητα του δημοσίου τομέα ή η αποφυγή της σύγκρουσης συμφερόντων.»
Επομένως, γίνεται σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Οδηγία δεν υποστηρίζει ότι μπορεί κάποιος να εργαστεί δύο οκτάωρα σε δύο εργοδότες. Λέει ότι δεν μπορεί να του απαγορευτεί η απασχόληση εκτός ωραρίου κα ταυτόχρονα αποδέχεται ότι μπορούν να μπουν περιορισμοί (που προφανώς περιλαμβάνουν και τα ζητήματα υγιεινής και ασφάλειας που είναι βασικοί παράμετροι για τα όρια στις ώρες εργασίας ημερησίως).»
