Το Economist Impact Events σε συνεργασία με το SDSN Greece ήταν οι διοργανωτές του 8ου Συνεδρίου Βιωσιμότητας για τη Ν.Α. Ευρώπη και τη Μεσόγειο το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 14-15 Οκτωβρίου 2024 στην Αθήνα με τίτλο “Re-inventing green leadership: collectivity vs fragmentation” υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Οι πρόσφυγες που έρχονται στην Ευρώπη έρχονται από πολέμους, τόνισε ο διευθυντής του Συμβουλίου Ηγεσίας του Παγκόσμιου Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Global SDSN Leadership Council) και του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Columbia Jeffrey Sachs. Μίλησε συγκεκριμένα για επιχείρηση ανατροπής κυβέρνησης στη Συρία και ανατροπή κυβέρνησης στην Ουκρανία, με τον ομιλητή να αποδίδει την ευθύνη στις ΗΠΑ και επίσης αναφέρθηκε σε «γενοκτονία που διαπράττει το Ισραήλ». Αναφέρθηκε σε «αχρείαστους πολέμους» που ως επί το πλείστον χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ. Περαιτέρω, τόνισε ότι η Ευρώπη τα πηγαίνει καλά στην ειρήνη και ότι δεν είναι μια στρατιωτικοποιημένη ήπειρος, ωστόσο ακολουθεί τις ΗΠΑ για γεωπολιτικούς λόγους, όπως σχολίασε.
Πρόσθεσε ότι το ΝΑΤΟ είναι ένας οργανισμός χωρίς ρόλο, γιατί η ΕΣΣΔ διαλύθηκε το 1991 και η Ρωσία δεν πρόκειται να εισβάλει στην Ευρώπη. Τόνισε ότι οι συγκρούσεις μπορούν και πρέπει να τερματιστούν μέσω διαπραγματεύσεων. Δεν μπορούμε να μιλάμε για βιωσιμότητα αν δεν έχουμε ειρήνη, σχολίασε o κ. Sachs. Τα καλά νέα για την Ευρώπη, όπως είπε χαρακτηριστικά, είναι ότι οι 19 από τις κορυφαίες 20 χώρες στους στόχους βιωσιμότητας των Ηνωμένων Εθνών είναι ευρωπαϊκές, προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ είναι χαμηλά σε προσδόκιμο ζωής και βιώσιμη ανάπτυξη. H EE χρειάζεται ένα σχέδιο επενδύσεων, που πρέπει να περιλαμβάνει και τα Δυτικά Βαλκάνια αλλά και τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, κατέληξε.
Στην πιθανότητα επίτευξης των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών όπως προκύπτει από χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης (AI) αναφέρθηκε ο ανώτερος σύμβουλος διαχείρισης πολιτικών κινδύνων της MKPS Κροατίας και πρώην διευθυντής γραφείου του προέδρου της Κροατίας Domagoj Juricic. Σύμφωνα με αυτά τα εργαλεία, επεσήμανε, υπάρχει υψηλή πιθανότητα επίτευξης σε ό,τι αφορά στόχους όπως η καθαρή ενέργεια, αλλά χαμηλή σε άλλους τομείς, όπως η καταπολέμηση της φτώχειας. Αναφερόμενος στις προσεχείς αμερικανικές εκλογές, εκτίμησε ότι, σε περίπτωση εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ, θα υπάρξει υποχώρηση όσον αφορά τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις. Σημείωσε ότι οι παγκόσμιες τάσεις για την επένδυση σε καθαρή ενέργεια δείχνουν μείωση επένδυσης στην Ευρώπη και αύξηση στην Κίνα. Επεσήμανε ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη επιτάχυνσης της μετάβασης σε τέσσερις τομείς, ενέργεια, μεταφορές, χρηματοπιστωτικό τομέα και αστική ανάπτυξη. Τόνισε, τέλος, ότι η επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης τoy OHE έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα και μπορεί να προσφέρει πολλά σε όλες τις κοινωνίες, δημιουργώντας ένα μέλλον όπου βιωσιμότητα, οικονομική πρόοδος και δικαιοσύνη θα συμβαδίζουν.
Η ανώτατη εκπαίδευση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μάχη υπέρ της βιωσιμότητας, τόνισε η διευθύντρια του Γραφείου Βιωσιμότητας και ex-officio μέλος της Ακαδημαϊκής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Κέντρου Αριστείας στη Βιωσιμότητα του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος Ράνια Ασσαριωτάκη. Επεσήμανε ότι οι θεσμοί της ανώτατης εκπαίδευσης πρέπει να παραμείνουν συνεκτικοί όσον αφορά την προώθηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και να μην επηρεάζονται από τις πολιτικές αλλαγές. Θα πρέπει να είναι πόλοι καινοτομίας και αλλαγής και να συνεργάζονται με κυβερνητικούς και άλλους φορείς προτείνοντας δημόσιες πολιτικές για τη βιωσιμότητα, πρόσθεσε. Τόνισε ότι το μέλλον για τη βιωσιμότητα φαίνεται λαμπρό όταν βλέπουμε τις τεχνολογικές τομές που έχουν επιτευχθεί σε αυτό το πεδίο και ακόμα πιο λαμπρό όταν επικοινωνούμε με τη νέα γενιά, που είναι αισιόδοξη και δραστήρια, όπως είπε. Από την άλλη, σημείωσε, είμαστε πίσω σε ό,τι αφορά τα κοινωνικά ζητήματα, τις ανισότητες και τη βιοποικιλότητα. Τέλος, η κ. Ασσαριωτάκη εξήρε τη μετασχηματιστική δύναμη της ανώτατης εκπαίδευσης.
Δίχως ειρήνη δεν υπάρχει βιωσιμότητα, δεν υπάρχει πράσινη μετάβαση, δεν υπάρχει δρόμος για την ισότητα, τόνισε η Φοίβη Κουντούρη, πρόεδρος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ενώσεων Οικονομολόγων Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων και πρόεδρος του SDSN Global Climate Hub. Αναφέρθηκε στην προσέγγιση ΑΙ που δημιούργησε το SDSN για τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και τα πλεονεκτήματα αυτής της προσέγγισης. Έδωσε έμφαση στην ανάγκη να συνδυαστούν τα κατάλληλα εργαλεία και δεξιότητες με τη συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων και τις επενδύσεις, ώστε να υπάρχει αποτελεσματικότητα στη μετάβαση προς τη βιώσιμη ανάπτυξη.
«Έξι χρόνια διαχειρίζομαι μόνο κρίσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας, αναφερόμενος αφενός στην πανδημία αφετέρου στις φυσικές καταστροφές εν μέσω έξαρσης της κλιματικής αλλαγής. Ο κ. Κικίλιας αναφέρθηκε στις επιπλοκές που προκαλούν οι μειωμένες βροχές και τόνισε ότι στο μέτωπο των κλιματικών συνθηκών που ευνοούν τις πυρκαγιές διανύουμε μια από τις χειρότερες περιόδους των τελευταίων 40 ετών.
Στο πλαίσιο αυτό, μίλησε για πρόοδο η οποία έχει επιτευχθεί στον τομέα της πολιτικής προστασίας με χρήση νέων τεχνολογιών για την αντιμετώπιση των λεγόμενων mega fires. Μεταξύ άλλων, σημείωσε ότι 24 ώρες 7 μέρες την εβδομάδα εκτελούν πτήσεις περισσότερα από 50 drones για τον σκοπό της πρόληψης. Πρόσθεσε δε ότι αυξήθηκαν πάνω από 100% οι συλλήψεις και προφυλακίσεις για εμπρησμό.
«Τα στοιχεία είναι αδιάψευστα. Πέρυσι κάηκαν στην Ελλάδα 1 εκατ. 700 χιλιάδες στρέμματα. Φέτος, 370.000 στρέμματα – έκταση 20% κάτω από τον μέσο όρο των καμμένων της τελευταίας 20ετίας», τόνισε ο κ. Κικίλιας, ο οποίος προέκρινε ως πρώτη προτεραιότητα της πολιτικής προστασίας «πάνω απ’ όλα, την ανθρώπινη ζωή». Αναγνώρισε σε κάθε περίπτωση ότι «τα κλιματικά φαινόμενα είναι πιο ισχυρά από εμάς», παραπέμποντας μάλιστα στα πρόσφατα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη Φλόριντα των ΗΠΑ.
«Το κόστος της κλιματικής αλλαγής για την Ελλάδα υπολογίζεται ότι μπορεί να ανέλθει σε πολλές δεκάδες δισ. ευρώ τα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Θα είναι σαν να προσθέτουμε ακόμη ένα εξωτερικό χρέος της χώρας», ανέφερε σε δραματικούς τόνους ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή Χρήστος Ζερεφός. «Μπορούμε όμως να το αποφύγουμε, απλά ακολουθώντας τους νόμους. Για παράδειγμα, το 80% των οικοπέδων καθαρίστηκε. Όμως το υπόλοιπο 20% μπορεί να αποτελέσει την θρυαλλίδα για μια νέα καταστροφική πυρκαγιά», πρόσθεσε ο κ. Ζερεφός. Ο ίδιος αναφέρθηκε στη σημασία των στόχων για την αλλαγή του ενεργειακού μείγματος: απαλλαγή κατά 80% από τα ορυκτά καύσιμα μέσω των ΑΠΕ μέχρι το 2030 και πλήρης απανθρακοποίηση μέχρι το 2050.
«Δεν μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερο λάθος από το να μην εξετάζεις το χειρότερο σενάριο όταν σχεδιάζεις την αντιμετώπιση μιας καταστροφής», τόνισε ο καθηγητής Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας Κώστας Συνολάκης, αναφερόμενος στην πολιτική διαχείρισης κρίσεων. «Ο φυσικός μας κόσμος είναι γεμάτος από “μοναδικά” ακραία γεγονότα, των οποίων η ένταση και η συχνότητα θα αυξηθούν –μια πραγματική πρόκληση–, παρατήρησε ο κ. Συνολάκης, ο οποίος μίλησε για την ανάγκη διεθνώς να ενημερωθούν καλύτερα οι κάτοικοι περιοχών που βρίσκονται εκτεθειμένες σε σοβαρά καιρικά φαινόμενα –μεταξύ άλλων– έφερε το παράδειγμα της ταχύτητας με την οποία εκδηλώνονται πλημμύρες από τσουνάμι.
«Τα πράγματα είναι σήμερα απείρως καλύτερα σε σχέση με το Μάτι. Είναι η μέρα και η νύχτα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο ειδικός σύμβουλος του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας σε θέματα πολιτικής προστασίας και διαχείρισης κρίσεων και καθηγητής εκτίμησης κινδύνου του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου Γιώργος Μπούστρας, αναφερόμενος στο επίπεδο της πυροπροστασίας στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, επαίνεσε την υιοθέτηση του προγράμματος ‘Αιγίς’ από το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας. Ο κ. Μπούστρας μίλησε για την ανάγκη η κοινωνία να γίνει συμμέτοχη στην προσπάθεια: «να αλλάξει η κουλτούρα ασφάλειας σε εθνικό επίπεδο με στοχευμένα μηνύματα – να γίνονται γνωστά μέσα από βαθιά ανάλυση τα αίτια συγκεκριμένων πυρκαγιών σε συγκεκριμένες περιοχές, ώστε να αποφεύγονται επαναλαμβανόμενα περιστατικά».
Η κλιματική κρίση επηρεάζει ιδιαίτερα τον πρωτογενή τομέα και δημιουργεί καινούργια δεδομένα, σημείωσε ο υπουργός Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας. Αναφερόμενος μεταξύ άλλων στις συνέπειες από την κακοκαιρία Daniel στη Θεσσαλία, μίλησε για τις προκλήσεις και το κόστος αποκατάστασης των ζημιών αλλά και του αγροτικού κεφαλαίου από τέτοιες καταστροφές. Αναφέρθηκε επίσης στη μείωση της παραγωγής ορισμένων αγροτικών προϊόντων λόγω της κλιματικής αλλαγής, μείωση που προκαλεί μεγάλη αύξηση της τιμής τους. Περαιτέρω, έδωσε έμφαση στα μέτρα πολιτικής για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού πρωτογενούς τομέα, για τη σωστή διαχείριση των πόρων αλλά και για την παραμονή των νέων αγροτών στην ύπαιθρο. Εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο πρωτογενής τομέας στην Ελλάδα μπορεί, μέσα από μια στρατηγική αναβίωσής τους, να δώσει προϊόντα με υψηλή προστιθέμενη αξία και να συμβάλει στην κοινωνική συνοχή.
«Οι 28 μεγαλύτερες βιομηχανίες κρέατος και γαλακτοκομικών στον κόσμο εκμπέμπουν περισσότερο μεθάνιο από τις 100 μεγαλύτερες εταιρείες ορυκτών καυσίμων», σημείωσε από το βήμα του Economist ο γενικός διευθυντής της Greenpeace Νίκος Χαραλαμπίδης, αναφερόμενος σε έρευνα που δημοσιοποίησε το σκανδιναβικό γραφείο της οργάνωσης. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής περνάει και από τον αγροτικό τομέα, είπε, και τόνισε τις δυσκολίες των αναγκαίων αλλαγών σε αυτόν, λέγοντας ότι «4 κολοσσοί ελέγχουν περ. το 80% της παγκόσμιας διατροφής». Εξήρε τη σημασία της μείωσης κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και στη συνέχεια παρέθεσε στοιχεία έρευνας της Greenpeace –σχετιζόμενης και με την Ελλάδα– η οποία κατά το διάστημα 2007-2021 δείχνει μια καταβαράθρωση στις μικρές αγροτικές ιδιοκτησίες. «Περίπου 88 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων πετιούνται στην Ευρώπη ετησίως», πρόσθεσε, ενώ ως προς τη σχεδίαση της αγροτικής πολιτικής, έδωσε εμφαση στο φυσικό περιβάλλον ως σύμμαχο, στον κοινωνικό ιστό και στην παραγωγή με προτεραιότητα σε τρόφιμα που θα καλύψουν τις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού. «Κλίμα-περιβάλλον-γεωργία-διατροφή είναι ένα», υπογράμμισε κλείνοντας ο επικεφαλής της Greenpeace.
Στην ευαλωτότητα του πρωτογενούς τομέα στην κλιματική κρίση, αλλά και σε παραμέτρους που δεν μπορεί ο τομέας να επηρεάσει –όπως οι διακυμάνσεις του διεθνούς εμπορίου και οι γεωπολιτικές εξελίξεις– αναφέρθηκε από το βήμα του 8ου Συνεδρίου Βιωσιμότητας του Economist ο διευθυντής Επικοινωνίας & Εταιρικών Υποθέσεων της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας Γιάννης Γεωργακέλλος. Τόνισε ότι οι γεωργοί δεν είναι μόνο παραγωγοί αλλά και διαχειριστές των τοπικών φυσικών πόρων και οικοσυστημάτων και ότι πρέπει να τους υποστηρίξουμε για τη διασφάλιση της διατροφικής επάρκειας και της βιωσιμότητας. Περαιτέρω, στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών της εταιρείας του, ο κ. Γεωργακέλλος έδωσε έμφαση στα πλεονεκτήματα της συμβολαιακής γεωργίας, της συνεργασίας με τα πανεπιστήμια –για τη βελτίωση της πρώτης ύλης, του τελικού προϊόντος και της παραγωγικότητας της γης– καθώς και της εισαγωγής σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η νέα πρωτοβουλία της εταιρείας “Έξυπνη Σπορά”, ένα καινοτόμο πρόγραμμα γεωργίας ακριβείας που υλοποιείται σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνδυάζει την τεχνολογία με την αειφόρο ανάπτυξη καθώς και τη στήριξη στην πολύπαθη περιοχή της Θεσσαλίας. Στόχος είναι η δημιουργία ενός εύχρηστου ψηφιακού εργαλείου που ενδυναμώνει και θωρακίζει τους παραγωγούς απέναντι στις σύγχρονες οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Παράλληλα με την προστασία του περιβάλλοντος, τόνισε, πρέπει να επιτευχθεί και η οικονομική βιωσιμότητα των ίδιων των γεωργών, ενώ είναι εξίσου κρίσιμο να δοθούν κίνητρα στους νέους αγρότες, συμπλήρωσε, για τη δημιουργία μιας νέας γενιάς παραγωγών.
Την αισιοδοξία του ότι μπορούν να υπάρξουν λύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης εξέφρασε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης, συνδέοντας την κλιματική κρίση και με το πρόβλημα ανομβρίας που αντιμετωπίζει τα τελευταία δύο χρόνια η χώρα μας. Όσον αφορά τη ζήτηση νερού, σημείωσε ότι αυτή αυξάνεται και λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, με αποτέλεσμα οι ταμιευτήρες νερού να αδειάζουν πιο γρήγορα. Αναφέρθηκε επίσης στην αυξανόμενη ζήτηση νερού από τα data centres. Επεσήμανε ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα για την εξοικονόμηση νερού και τον περιορισμό της κατανάλωσης. Όσον αφορά την προσφορά νερού, ο κ. Σαχίνης αναφέρθηκε σε διάφορες λύσεις που είναι υπό μελέτη, όπως η ανακύκλωση νερού –μεταξύ άλλων– για άρδευση και για διάφορες βιομηχανίες, η αφαλάτωση –η οποία όμως έχει υψηλή κατανάλωση ενέργειας, ενώ πρέπει να γίνουν και μεγάλες αλλαγές στο δίκτυο, όπως είπε–, και τέλος η λήψη μιας ποσότητας νερού από τον ταμιευτήρα των Κρεμαστών, λύση που είναι και η πιο φτηνή, όπως σχολίασε. Τέλος, αναφέρθηκε στη σημασία της ύπαρξης ρυθμιστικής αρχής και ρυθμιστικού σχεδίου για το νερό, εκτιμώντας ότι αυτό είναι υπέρ του καταναλωτή.
Πέντε χρόνια μετά το European Green Deal υπάρχει μια νομοθετική κόπωση, τόνισε ο Loïc Charpentier, manager of the advocacy programme του Water Europe, προσθέτοντας ότι, την ίδια στιγμή, υπάρχει ένα νέο «αφήγημα» για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης και αυτό μπορεί να είναι μια ευκαιρία για το νερό. Επεσήμανε ότι χρειάζεται μια μέση οδός ανάμεσα στην ποιοτική και την οικονομική προσέγγιση για το νερό. Σημείωσε ότι υπάρχουν 22.000 πάροχοι νερού στην ΕΕ και ότι πρέπει να μειωθεί αυτός ο κατακερματισμός ώστε να λειτουργήσουν καλύτερα οι επενδύσεις. Τόνισε ότι μπορεί και πρέπει να υπάρχει εξοικονόμηση νερού στην Ευρώπη, καθώς η οικονομία ζητά περισσότερο νερό, ενώ το 35% των Ευρωπαίων πλήττεται από τη λειψυδρία. Σχολίασε ότι στην Ευρώπη οι ημιαγωγοί, η άμυνα, ο ψηφιακός τομέας και η ηλεκτροκίνηση καταναλώνουν 45 εκατ. κυβικά μέτρα νερό μηνιαίως, ενώ στα data centres αντιστοιχεί το 5% της χρήσης νερού. Οπότε, τόνισε, θα πρέπει να δοκιμαστούν λύσεις όπως η ανακύκλωση νερού μέσα από ένα κοινό hub πόρων.
«Η σύνδεση της βιωσιμότητας με την ισότητα, την εκπαίδευση και τις υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές μπορεί να ενισχύσει μακροπρόθεσμα τη βιωσιμότητα των ίδιων των επιχειρήσεων και της κοινωνίας», σχολίασε η λέκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου Ζέφη Δημαδάμα. Η ίδια τόνισε ότι οι γυναίκες «αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού στη γη και είναι αναξιοποίητες στην παραγωγική διαδικασία, μη αξιοποιώντας τα προσόντα τους, τις γνώσεις, την έμπνευση, στη δημιουργία, στην πρόοδο και την προοπτική των επιχειρήσεων». Στάθηκε επίσης στην αντιμετώπιση της παρενόχλησης και της βίας στον χώρο εργασίας ως θέμα που «απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση που περιλαμβάνει την πρόληψη, την υποστήριξη και την απόδοση ευθυνών».
Περισσότεροι από 120.000 θάνατοι ετησίως στις ΗΠΑ αποδίδονται στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι εταιρείες το εργατικό τους δυναμικό βάσει επιδημιολογικής μελέτης του 2018, ανέφερε ο Παύλος Βλάχος, κάτοχος της έδρας «Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και Βιωσιμότητας Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος» και καθηγητής marketing στο Alba Graduate Business School, The American College of Greece. «Είναι η 5η αιτία θανάτου στις ΗΠΑ, υπερβαίνει τον διαβήτη», υπογράμμισε, διευκρινίζοντας ότι η μελέτη ερευνά δέκα συγκεκριμένα προβλήματα στην εργασία, μεταξύ των οποίων την ανασφάλεια, την έλλειψη δικαιοσύνης, τις ώρες εργασίας κ.ά.
Η Ελλάδα στην ίδια έρευνα βρίσκεται υψηλότερα από τις ΗΠΑ, είπε ο κ. Βλάχος και στο πλαίσιο αυτό ανέλυσε περαιτέρω την έννοια της «ταπεινής ηγεσίας» ως μοντέλου διοίκησης που είναι σε θέση να συνεισφέρει στη βιωσιμότητα ενός χώρου εργασίας. Στοιχεία της αποτελούν μεταξύ άλλων η αυθεντική εκτίμηση της συνεισφοράς των άλλων, η δεκτικότητα νέων ιδεών και η παραδοχή λαθών με κριτικό πνεύμα, σύμφωνα με τον ίδιο. «Ταπεινότητα δεν σημαίνει εξευτελισμός, τουναντίον πρόκειται για μια ισχύ του επιχειρείν» εξήγησε ο κ. Βλάχος, ενώ πρότεινε ότι η τοποθέτηση γυναικών στα ανώτατα κλιμάκια θα συμβάλει περισσότερο προς την καλλιέργεια αυτού του μοντέλου ηγεσίας.
«Πράγματι, η στροφή προς την βιωσιμότητα και την πράσινη μετάβαση θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας και κυρίως στους πιο αδύναμους. Ταυτόχρονα όμως, τα εργατικά και λαϊκά στρώματα δεν φαίνεται πως έχουν πειστεί πως οι προοδευτικές και πράσινες δυνάμεις μπορούν να εκπροσωπήσουν τα συμφέροντα τους σε αυτό το ζήτημα. Είτε λόγω της επικράτησης ενός τεχνοκρατικού αφηγήματος γύρω από την πράσινη μετάβαση, είτε λόγω των πολιτικών που έχουν κυριαρχήσει, οι οποίες δεν προτάσσουν επαρκώς το ζήτημα της ανισότητας», παρατήρησε ο Πάνος Τσούκαλης, μέλος της Βάσης Δεδομένων Παγκόσμιας Ανισότητας (World Inequality Database), ο οποίος έκανε λόγο για απορυθμισμένες αγορές εργασίας, αποδυναμωμένο συνδικαλισμό και ύπαρξη μαύρης αγοράς όπου κυριαρχούν οι παραβάσεις στα εργατικά δικαιώματα: «δηλαδή, μη αμελητέο κομμάτι των εργαζομένων είναι σε ευάλωτη κατάσταση».
Στις προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες που εγείρει ο μετασχηματισμός της αγοράς εργασίας αναφέρθηκε ο διευθυντής ανθρώπινου δυναμικού της Cenergy Holdings Κώστας Βαβαρούτας μιλώντας για τις προτεραιότητες στο σύγχρονο περιβάλλον απασχόλησης. Στο πλαίσιο αυτό, επεσήμανε τη σημασία της εκπαίδευσης για την καταπολέμηση της βίας και παρενόχλησης. Μίλησε επίσης για το whistleblowing, τη συλλογική ευθύνη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και για τον ρόλο των αξιολογήσεων βιωσιμότητας.
«Η έλλειψη εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων θα εμποδίσει τις επιχειρήσεις να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες ή να “πρασινίσουν” τις παραγωγικές τους διαδικασίες, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα και επιβραδύνοντας την πράσινη μετάβαση», παρατήρησε ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της MRK Consulting και λέκτορας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Ιωάννης Μαρκέτος, ο οποίος αναφέρθηκε στους βασικούς οδηγούς των μεταβάσεων, καθώς και στα δεδομένα που διαμορφώνει το φαινόμενο της Generation Z.
Η βιομηχανία της μόδας διέρχεται έναν μετασχηματισμό, επεσήμανε ο κ. Cipriani, σημειώνοντας ότι οι πωλήσεις στην υψηλή μόδα δεν πάνε πολύ καλά, αφ’ ενός λόγω της γενικότερης αβεβαιότητας, αφ’ ετέρου λόγω των διαφορετικών προσεγγίσεων της Gen Ζ, όπως είναι τα second hand ρούχα. Πρόσθεσε ότι οι νέοι ενδιαφέρονται πολύ για την ανακύκλωση καθώς και για την παράταση του κύκλου ζωής των προϊόντων. Τόνισε ότι η βιομηχανία μόδας πρέπει να κινηθεί πιο αποφασιστικά προς τη βιωσιμότητα, με μείωση περιβαλλοντικού αντίκτυπου και μείωση εκπομπών, προστασία της βιοποικιλότητας, μείωση της χρήσης χημικών, ενίσχυση της κυκλικότητας και υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τα δικαιώματα στον χώρο εργασίας. Επεσήμανε ότι οι καταναλωτές αξιολογούν τα βήματα που γίνονται και ότι η βιομηχανία έχει κάνει κάποια βήματα προόδου, αν και υπήρξε υποχώρηση στον στόχο της μείωσης εκπομπών. Τέλος, τόνισε ότι οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να καταστήσουν πιο δύσκολη την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου στην εφοδιαστική αλυσίδα της μόδας και έδωσε έμφαση στη σημασία του due diligence στον τομέα.
«Η βιομηχανία της μόδας δεν ανταποκρίνεται αρκετά γρήγορα ώστε να έχει πραγματικό αντίκτυπο και να εκπληρώσει τους επείγοντες στόχους του 2030. Για να αντιμετωπιστεί η περίπλοκη ζημιά που προκαλείται από τις βιομηχανίες μόδας και κλωστοϋφαντουργίας, οι εταιρείες, οι παραγωγοί, οι καταναλωτές και οι τοπικές κυβερνήσεις θα πρέπει να ενωθούν ώστε να δράσουν με πραγματική επείγουσα ανάγκη για να επιτρέψουν τη συνεπή αλλαγή», σχολίασε η διευθύντρια του τμήματος κοσμημάτων, υφασμάτων και υλικών του Central Saint Martins Anne Marr, η οποία προέκρινε λύσεις μέσα από τη βελτιστοποίηση που είναι σε θέση να προσφέρει η κυκλική οικονομία και η επαναχρησιμοποίηση.
«Για να αντιμετωπίσουμε ορισμένες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η βιομηχανία της μόδας, χρειαζόμαστε ηγέτες επιχειρήσεων με τολμηρή φαντασία, που πιστεύουν το απίθανο και κάνουν το παράλογο», ανέφερε χαρακτηριστικά η βοηθός καθηγητή από το Greenwich Business School Χρυσή Τζανέτου, τονίζοντας: «Για εμάς που εργαζόμαστε στην επιχειρηματική εκπαίδευση, είναι καθήκον, δέσμευση και τιμή να εισαγάγουμε νέους τρόπους σκέψης και να δημιουργήσουμε τους χώρους μάθησης για τη μελλοντική γενιά ηγετών επιχειρήσεων ώστε να κάνει αυτές τις ανακαλύψεις». Η ίδια παρέθεσε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η «γρήγορη μόδα» οδηγεί σε 92 εκατ. τόνους απορριμμάτων που παράγονται ετησίως.
Λαμβάνοντας έμπνευση από το έργο του Νομπελίστα «Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη» και παραφράζοντας τον Σάμιουελ Μπέκετ, ο επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ και σύμβουλος του εθνικού εισηγητή για την καταπολέμηση εμπορείας ανθρώπων Γιώργος Παπαδημητρακόπουλος είπε ότι «αποτυγχάνουμε. Και δεν αποτυγχάνουμε καλύτερα, αποτυγχάνουμε χειρότερα». Μιλώντας για την προσπάθεια εξάλειψης του trafficking και της παράνομης παιδικής εργασίας, σημείωσε με έμφαση πως οι κυβερνήσεις αποτυγχάνουν, οι ΜΚΟ αποτυγχάνουν, οι εταιρείες αποτυγχάνουν και ταυτοχρόνως όλοι αποτυγχάνουμε παταγωδώς, επισημαίνοντας παράλληλα πως δυστυχώς οι αριθμοί είναι εκκωφαντικοί. Πρέπει να έχουμε λογοδοσία, τόνισε, και εξήρε την ανάγκη για την υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης του ζητήματος. «Πρέπει να αναλάβουμε ευθύνες σε κάθε βήμα της διαδικασίας, ακόμα και ως καταναλωτές», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Παπαδημητακόπουλος.
