Το σύννεφο απαισιοδοξίας που πλανάται πάνω από την ευρωπαϊκή βιομηχανία αποδεικνύεται δύσκολο να διαλυθεί, με την γενικότερη κατήφεια να είναι εμφανής την Τετάρτη, ημέρα που η ΕΕ παρουσίασε την «Καθαρή Βιομηχανική Συμφωνία», όπως αναφέρει σε ανάλυσή του το Politico.
Υπήρξε όμως ένα στοιχείο που έδωσε στους βιομηχάνους, τους οικονομολόγους και ακόμη και τις πράσινες ομάδες αιτία για συγκρατημένο ενθουσιασμό: Μια ιδέα ύψους 2 τρισ. ευρώ, της οποίας η ώρα μπορεί τελικά να έφτασε. Οι κυβερνήσεις, είπε το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, θα πρέπει να αγοράζουν πιο πράσινα προϊόντα.
Η νέα ιδέα – Τι αναφέρει το Politico
Η θεωρία είναι απλή. Οι εταιρείες ανταγωνίζονται για δημόσιες συμβάσεις με βάση το αν είναι οι πιο καθαρές και οι φθηνότερες. Το να κερδίσει μια πολυετή κρατική προσφορά επιτρέπει σε έναν κατασκευαστή να επενδύσει στην κλιμάκωση αυτού του καθαρού προϊόντος, καθιστώντας το φθηνότερο, ενδεχομένως τόσο φθηνό όσο και το βρώμικο εναλλακτικό προϊόν. Στη συνέχεια αναλαμβάνει η ευρύτερη αγορά.
Το πλεονέκτημα: Όταν συνδυάζεται με διατάξεις για το «Made in Europe», η διαδικασία δημιουργεί εγχώριους πράσινους πρωταθλητές που μπορούν στη συνέχεια να εξάγουν τα προϊόντα τους σε όλο τον κόσμο.
Αυτό σηματοδοτεί μια ρήξη με τις προηγούμενες πολιτικές, οι οποίες πίεζαν τις ρυπογόνες εταιρείες βάζοντάς τες να πληρώσουν. Η ΕΕ θα μπορούσε σύντομα, θεωρητικά, να δημιουργήσει νικητές και ταυτόχρονα να επιλέξει ηττημένους.
«Πρέπει να τονώσουμε τη ζήτηση», δήλωσε ο υπεύθυνος για τη βιομηχανική στρατηγική της Επιτροπής, Στεφάν Σεζουρνέ, πριν μεταβεί στην Αμβέρσα για να συναντήσει 400 επικεφαλής επιχειρήσεων την Τετάρτη.Όπως ανέφερε, αυτό που του μετέφεραν επιχειρηματίες και εργαζόμενοι συνεχώς είναι ότι «έκαναν προσπάθειες για την απαλλαγή της βιομηχανίας τους από τον άνθρακα, αλλά δεν υπάρχει αρκετή ζήτηση για καθαρό χάλυβα ή καθαρό τσιμέντο».
Οι «νηπιακές βιομηχανίες»
Οι δυνατότητες είναι τεράστιες. Περίπου το 15% της οικονομικής παραγωγής της ΕΕ δαπανάται κάθε χρόνο για δημόσιες συμβάσεις. Η μετακίνηση ενός κλάσματος αυτών των χρημάτων σε καθαρότερα προϊόντα θα απελευθέρωνε εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για την καλλιέργεια αυτού που ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι αποκάλεσε «νηπιακές βιομηχανίες». Αυτό ακριβώς είναι που ο Ντράγκι είπε ότι λείπει από την Ευρώπη σε μια έκθεση-ορόσημο για το 2024, η οποία έχει διαμορφώσει τη σκέψη της Επιτροπής, όπως σημειώνει το Politico.
Ενώ η θεωρία είναι απλή, τα εγχώρια οικολογικά προϊόντα θα προσθέσουν στις κρατικές δαπάνες. Οι ειδικοί αμφιβάλλουν επίσης ότι η Επιτροπή μπορεί να πείσει τους αγοραστές της κυβέρνησης να εξετάσουν τη βιωσιμότητα καθώς και την τιμή, ή ότι μπορεί να σχεδιάσει χρήσιμες πολιτικές για τους αξιωματούχους της πόλης ή της τοπικής αυτοδιοίκησης που λαμβάνουν χιλιάδες αποφάσεις για συμβάσεις κάθε χρόνο. Αλλά σε μια Ευρώπη που στερείται ιδεών, η Επιτροπή ποντάρει πολλά σε αυτό.
«Όσον αφορά τη ζήτηση, αυτό είναι σίγουρα ένα από τα πιο σημαντικά πυρομαχικά που έχουμε», δήλωσε η Σιμόνε Ταγκλιαπιέτρα, καθηγήτρια οικονομικών στο think tank Bruegel με έδρα τις Βρυξέλλες.
Η ιδέα ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να είναι ο πρώτος αγοραστής ενός νέου προϊόντος και να κατευθύνει την καινοτομία προς στρατηγικούς στόχους δεν είναι καινούργια. Με αυτόν τον τρόπο η ερευνητική υπηρεσία DARPA του αμερικανικού στρατού ενθάρρυνε τις εταιρείες να αναπτύξουν εμβόλια mRNA. Παρόμοια προγράμματα βοήθησαν επίσης στην ανάπτυξη και εμπορική διάθεση του GPS, των ημιαγωγών, των προσωπικών υπολογιστών, του διαδικτύου και των επιβατικών αεροσκαφών.
Τον Ιανουάριο, η SNCF, η κρατική σιδηροδρομική εταιρία της Γαλλίας υπέγραψε εξαετή συμφωνία δισεκατομμυρίων ευρώ με τη γερμανική χαλυβουργία Saarstahl για την παραγωγή σιδηροτροχιών με χαμηλότερο άνθρακα. Η υποστήριξη εργοστασίων που μπορούν να προμηθεύουν πιο πράσινο χάλυβα ήταν ένα σημαντικό μέρος του μακροπρόθεσμου σχεδίου της SNCF για την απαλλαγή από τον άνθρακα, δήλωσε η σιδηροδρομική εταιρεία.
Τα «αγκάθια»
Ο ενθουσιασμός για την πρόταση της Επιτροπής μετριάζεται από την τρέχουσα κατάσταση των πράσινων δημόσιων συμβάσεων – όπως είναι γνωστές – η οποία είναι ένα χάος.
Παρόλο που οι περισσότερες χώρες της ΕΕ έχουν πολιτικές που ευνοούν τα πιο πράσινα προϊόντα, η στρατηγική εφαρμόζεται τυχαία. Το τι μετράει ως βιώσιμο είναι ανεπαρκώς καθορισμένο, πράγμα που σημαίνει ότι η παρακολούθηση των παραδειγμάτων είναι δύσκολη.
Σε ορισμένες χώρες, οι δημόσιοι αγοραστές πρέπει να ταξινομούν πολλαπλά, ενίοτε επικαλυπτόμενα κριτήρια για να καταλάβουν ποια προϊόντα πρέπει να προτιμήσουν. Σε άλλες χώρες δεν υπάρχει καθόλου καθοδήγηση.
Πηγή: ΟΤ
