Η Διεθνής Έκθεση Αρχιτεκτονικής της Μπιενάλε που θα διεξαχθεί από τις 20 Μαΐου έως τις 26 Νοεμβρίου 2023, με θέμα The Laboratory of the Future, σε επιμέλεια της αρχιτέκτονα Lesley Lokko, στο Giardini, στο Arsenale και σε διάφορες τοποθεσίες γύρω από τη Βενετία, υπόσχεται μια διαφορετική οπτική ενός κόσμου του μέλλοντος.
Η φετινή διοργάνωση αναμένεται ακόμα πιο θεαματική από αυτή του 2021, που είχε θέμα «Πώς θα ζήσουμε μαζί;», με επιμελητή τον Λιβανέζο αρχιτέκτονα Χασίμ Σαρκίς και στόχευε να διερευνήσει τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι μπορούν να συνυπάρχουν ενώ ο πλούτος και οι πολιτικές ιδεολογίες αποκλίνουν.
Με την αρχιτεκτονική να παίζει κομβικό ρόλο στις προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος, η φετινή διοργάνωση, όπως λέει η Λόκο, «είναι ταυτόχρονα μια στιγμή και μια διαδικασία. Δανείζεται τη δομή και τη μορφή της από εκθέσεις τέχνης, αλλά διαφέρει από την τέχνη με τρόπους που συχνά περνούν απαρατήρητοι. Εκτός από την επιθυμία να αφηγηθεί μια ιστορία, τα ζητήματα παραγωγής, πόρων και αναπαράστασης είναι κεντρικά στον τρόπο με τον οποίο μια έκθεση αρχιτεκτονικής έρχεται στον κόσμο, αλλά σπάνια αναγνωρίζονται ή συζητούνται. Από την αρχή, ήταν σαφές ότι η ουσιαστική χειρονομία του Εργαστηρίου του Μέλλοντος θα ήταν η “αλλαγή”».
Η ελληνική συμμετοχή
«Υδάτινα Σώματα» είναι ο τίτλος της ελληνικής συμμετοχής στην οποία οι επιμελητές της, αρχιτέκτονες Κωστής Πανηγύρης και Ανδρέας Νικολοβγένης, παρουσιάζουν φράγματα και ταμιευτήρες που μεταμορφώνουν τη χώρα, τα οποία φωτογραφίζει ο Ηλίας Κοσίντας.
Σε ένα ήδη πολλαπλά μεταποιημένο, αλλά γενικά άνυδρο έδαφος, από τη δεκαετία του 1930, ένα εκτεταμένο και συλλογικό πρόγραμμα συγκράτησης νερού παρέχει άρδευση, ύδρευση και ενέργεια.
Ένας σημαντικός αριθμός τεχνητών λιμνών συγκροτεί ένα αντίστροφο αρχιπέλαγος διασκορπισμένο στο ορεινό ανάγλυφο. Μετατρέπουν τη γη σε χώρα, τόσο με την έννοια της επικράτειας όσο και με την ετυμολογική προέλευση της λέξης από το ρήμα χωρώ, δηλαδή ενός τόπου που χωρά τους βίους, τις δράσεις, τις μνήμες και τις προσδοκίες των κατοίκων του.
Tα «Υδάτινα Σώματα» και όλες οι σχετιζόμενες με αυτά κατασκευές, όπως τα φράγματα και τα χωματουργικά έργα, αποτελούν δημόσια αρχιτεκτονική με τη ρωμαϊκή ή βιτρουβιανή έννοια. Είναι δημόσια έργα συλλογικής χειραφέτησης, κυριολεκτικά, ως φορείς βιωσιμότητας, και συμβολικά, ως αποτέλεσμα του συλλογικού μόχθου και της επιθυμίας για πρόοδο.
Λίγα λόγια για τους επιμελητές
Ο Κωστής Πανηγύρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και στο Πανεπιστήμιο Harvard. Είναι καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Το 1994 συν-ίδρυσε το αρχιτεκτονικό γραφείο Λουκοπούλου/Μπερτάκη/Πανηγύρη στην Αθήνα.
O Ανδρέας Νικολοβγένης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1988. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στο Πανεπιστήμιο Harvard. Είναι επίκουρος καθηγητής Αρχιτεκτονικού και Αστικού Σχεδιασμού στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Από το 2015 διατηρεί γραφείο στην Αθήνα.
