Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στη διπλωματική σκακιέρα της Μέσης Ανατολής με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να ρίχνει λάδι στη φωτιά βάζοντας στο στόχαστρο το Ισραήλ και τον ίδιο τον Μπενιαμίν Νετανιάχου για τους βομβαρδισμούς στη Γάζα.
Η Άγκυρα μάλιστα ανακαλεί τον πρέσβη της στο Ισραήλ και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Άντονι Μπλίνκεν βάζει εκτάκτως στο πρόγραμμά του την επίσκεψη στην Τουρκία μετά την δεύτερη περιοδεία του στη Μέση Ανατολή.
Ο Μπλίνκεν θα επισκεφθεί την Τουρκία την Κυριακή και για δύο ήμερες, κι ενώ θα έχουν προηγηθεί οι συναντήσεις του με τους Άραβες υπουργούς Εξωτερικών στο Αμάν της Ιορδανίας και η επίσκεψή του στο Ισραήλ. Τη Δευτέρα, ο Μπλίνκεν θα συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν.
Άγνωστο παραμένει προς το παρόν αν ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αν και αξιωματούχοι που τον συνοδεύουν θεωρούν πιθανό ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Σκοπός της επίσκεψης Μπλίνκεν είναι, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, να συζητήσει τη σημασία της προστασίας της ζωής των πολιτών στο Ισραήλ και στη Λωρίδα της Γάζας, τη διευκόλυνση της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και την επανέναρξη των βασικών υπηρεσιών εκεί. Θα συζητήσει επίσης την ευρωατλαντική ασφάλεια, τη συνεχιζόμενη υποστήριξη προς την Ουκρανία και την ανάγκη διατήρησης της ενότητας της Συμμαχίας του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της επικύρωσης της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Η ανακοίνωση έρχεται λίγη ώρα αφότου ο Τούρκος πρόεδρος εξαπέλυσε βολές κατά πάντων, ενώ λέγοντας ότι ο «Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν είναι πλέον συνομιλητής μας, τον διαγράψαμε» και στη συνέχεια ανακάλεσε στην Άγκυρα για διαβουλεύσεις τον πρέσβη της Τουρκίας στο Ισραήλ, χωρίς να βγάλει από το στόχαστρό του και τις ΗΠΑ.
Η προσθήκη της τελευταίας στιγμής
Παρότι η τουρκική πλευρά ήθελε διακαώς την επίσκεψη Μπλίνκεν, κάνοντας σχετικές διαρροές, μάλλον η δημοσιοποίηση του αρχικού του προγράμματος προκάλεσε απογοήτευση, καθώς ο Αμερικανός υπουργός δεν επρόκειτο να περάσει από την Άγκυρα.
Πάντως, την Παρασκευή, ο Μπλίνκεν έφυγε με άδεια χέρια από το Ισραήλ, καθώς κάλεσε την ηγεσία να κάνει περισσότερα για την προστασία των αμάχων στη Λωρίδα της Γάζας.
Η άκαρπη συνάντηση πιθανόν οδήγησε στην προσθήκη της Τουρκίας στο πρόγραμμα. Στην Άγκυρα ο Μπλίνκεν «θα υπογραμμίσει τη σημασία της προστασίας της ζωής των αμάχων στο Ισραήλ και στη Λωρίδα της Γάζας» ανέφερε το Αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, ενώ αναμένεται να συζητήσει την κοινή δέσμευση για «αυξημένη, διαρκή παροχή σωτήριας ανθρωπιστικής βοήθειας στους αμάχους στη Γάζα» καθώς και στη διασφάλιση ότι οι Παλαιστίνιοι δεν θα εκτοπιστούν βίαια.
Η Τουρκία ανακαλεί τον πρέσβη της στο Τελ Αβίβ
Εν τω μεταξύ, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε σήμερα την ανάκληση του πρέσβη της Τουρκίας στο Τελ Αβίβ για διαβουλεύσεις, οξύνοντας περαιτέρω τις ήδη τεταμένες σχέσεις με το Ισραήλ, με αφορμή τον πόλεμο με την Χαμάς.
Στην ανακοίνωσή του το τουρκικό ΥΠΕΞ επικαλείται ως λόγους για την κίνησή του αυτή την «ανθρωπιστική τραγωδία στη Γάζα λόγω των συνεχιζόμενων ισραηλινών επιθέσεων κατά αμάχων και την απόρριψη από το Ισραήλ των εκκλήσεων για κατάπαυση του πυρός».
«Λόγω της ανθρωπιστικής τραγωδίας στη Γάζα λόγω των συνεχιζόμενων ισραηλινών επιθέσεων κατά αμάχων και της απόρριψης από το Ισραήλ των εκκλήσεων για κατάπαυση του πυρός και απρόσκοπτη και ανεμπόδιστη παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας, αποφασίστηκε η ανάκληση του Πρέσβη μας στο Τελ Αβίβ, κ. Sakir Ozkan Torunlar, στην Άγκυρα για διαβουλεύσεις», αναφέρει συγκεκριμένα το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
Νωρίτερα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επιστρέφοντας από το Καζαστάν, είχε διαμηνύσει ότι «ο Νετανιάχου δεν είναι πλέον ένα πρόσωπο που μπορεί να θεωρηθεί συνομιλητής μας με οποιονδήποτε τρόπο, τον διαγράψαμε και τον πετάξαμε».
Ο Τούρκος πρόεδρος διευκρίνισε ότι η πλήρης διακοπή των δεσμών, ιδίως στη διεθνή διπλωματία, δεν είναι δυνατή και ανέφερε ότι με τον υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και τον επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, Ιμπραήμ Καλίν, θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν όλα τα διπλωματικά μέσα.
Ήδη, όπως ανακοίνωσε, ο Ιμπραήμ Καλίν βρίσκεται σε επαφή με την ισραηλινή πλευρά, ενώ συνομιλεί τόσο με την Παλαιστινιακή πλευρά όσο και με τη Χαμάς.
«Ο στόχος μας είναι η επίτευξη οριστικής ειρήνης στο ισραηλινοπαλαιστινιακό ζήτημα. (…) Είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να σταματήσει η αιματοχυσία και να εδραιωθεί η ειρήνη. Στόχος μας είναι η επίτευξη μιας διαρκούς και βιώσιμης ειρήνης που θα ανακουφίσει τόσο την περιοχή μας όσο και τη χώρα μας. Κάνουμε εκκλήσεις για να το διασφαλίσουμε αυτό, για παράδειγμα, θέλουμε να φέρουμε όλα τα σχετικά μέρη σε μια διάσκεψη», είπε.
«Είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε εγγυητικό καθήκον στη Γάζα»
Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, ο Ερντογάν ανέφερε ότι ο κόσμος αναρωτιέται τι θα συμβεί στη Γάζα μετά το τέλος της σύγκρουσης και αναφέρθηκε στη βούλησή του να αναλάβει η Τουρκία εγγυήτρια χώρα, όπως και στην Κύπρο.
«Λέμε και λέμε για το θέμα της εγγυοδοσίας από την αρχή των γεγονότων. Έχουμε πει ότι αν η Τουρκία έχει εγγυητικό καθήκον, είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε αυτό το καθήκον, μπορούμε να γίνουμε εγγυήτρια χώρα. Στην Κύπρο, η Ελλάδα μπορεί να είναι εγγυήτρια χώρα, το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να είναι εγγυήτρια χώρα, και αν η Τουρκία είναι εγγυήτρια χώρα, γιατί να μην υπάρχει μια παρόμοια δομή στη Γάζα; Τι θα μπορούσε να είναι πιο φυσικό από το να είναι η Τουρκία εγγυήτρια χώρα στη Γάζα; Με άλλα λόγια, μπορούμε να αναλάβουμε το ρόλο της εγγυήτριας χώρας και εκεί. Ποια μορφή θα πάρει αυτό, θα το δείξει ο χρόνος», είπε, λέγοντας ότι υπάρχει μία δομή που διαμορφώνεται από αυτό το ιστορικό υπόβαθρο. «Εμείς, ως Τουρκία, πρέπει να αναλάβουμε ηγετικό ρόλο. Αυτή θα είναι μια εξέλιξη που σχεδόν διαμορφώνει την ιστορία, το παρόν και το μέλλον».
«Δεν θα αφήσουμε τη Γάζα μόνη κι αβοήθητη»
Ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε και στις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η χώρα του για τη Λωρίδα της Γάζας. Όπως είπε, βρίσκεται σε επαφή με τις άλλες χώρες της περιοχής, όσο και με οργανισμούς όπως ο ΠΟΥ.
«Δεν θα αφήσουμε τη Γάζα μόνη και αβοήθητη. Έχουμε στείλει κάθε είδους ιατρικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων γιατρών, στην Αίγυπτο και έχουμε να στείλουμε κι άλλα. Αρκεί να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε μια ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός και να τη μετατρέψουμε σε μόνιμη κατάπαυση του πυρός», είπε.
Παράλληλα, κατηγόρησε όλη τη Δύση και ειδικά την Αμερική ότι είναι στο πλευρό του Ισραήλ. «Θέλουμε η Γάζα να είναι μια ειρηνική περιοχή εντός των συνόρων του 1967, με γεωγραφική ακεραιότητα, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ, ως αναπόσπαστο τμήμα ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους», επανέλαβε, προσθέτοντας ότι εξετάζονται και άλλες φόρμουλες.
«Δεν θα υπάρξει ειρήνη στην περιοχή μέχρι να εγκαθιδρυθεί μια δίκαιη και διαρκής ειρήνη στην περιοχή. Αυτό το γνωρίζουν και τα κράτη που επιδοκιμάζουν τις σφαγές του Ισραήλ και στέκονται πίσω από το Ισραήλ ακόμη και με τον κίνδυνο να παραβιάσουν τις αξίες που υπερασπίζονται. Υποστηρίζουμε φόρμουλες που θα φέρουν ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή. Δεν υποστηρίζουμε σχέδια που θα σκοτεινιάσουν ακόμη περισσότερο τις ζωές των Παλαιστινίων και θα τους σβήσουν σταδιακά από τη σκηνή της ιστορίας», είπε. Μάλιστα, είπε ότι οι φόρμουλες που κάνουν το Ισραήλ «πιο απερίσκεπτο, σκοτώνοντας αμάχους χωρίς να ανοιγοκλείνουν καν το μάτι, ρίχνοντας βόμβες πάνω σε μωρά με σάβανα και τραυματίες στα νοσοκομεία, δεν αποτελούν για εμάς λύση, αλλά πηγή αφερεγγυότητας».
«Ενθαρρύνουν τον Ισραήλ να σκοτώσει κι άλλα μωρά»
Ο Τούρκος πρόεδρος κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να μην αγνοεί τις δικές της αρχές. «Σαν να μην έφτανε ότι αγνοούν τη σφαγή των Παλαιστίνιων, κάνουν αγώνα δρόμου για να αγκαλιάσουν το Ισραήλ και να το ενθαρρύνουν να σκοτώσει κι άλλα μωρά», είπε.
Παράλληλα, καταλόγισε στο Ισραήλ λάθος βήμα, που σκοτείνιασε το ίδιο του το μέλλον. «Φυσικά, ο Νο1 υπεύθυνος γι’ αυτό είναι ο ίδιος ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου και από τώρα έχουν αρχίσει οι ομιλίες εναντίον του Νετανιάχου στο Ισραήλ».
Παράλληλα, όπως είπε, το Ισραήλ προσπαθεί σκόπιμα να καταρρεύσει το σύστημα Υγείας στη Γάζα, ενώ η διεθνής κοινότητα κλείνει τα μάτια της σε αυτή τη σκληρότητα και αφήνει αμάχους, ασθενείς και μωρά που χρειάζονται φροντίδα να πεθάνουν.
«Όπως γνωρίζετε, δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα στην περιοχή, οι υποδομές είναι κατεστραμμένες, τα νοσοκομεία δεν είναι ασφαλή, οι ιατρικές υποδομές είναι ανεπαρκείς. Γνωρίζουμε ότι ακόμη και χειρουργικές επεμβάσεις πρέπει να γίνονται χωρίς αναισθησία των ασθενών. Έχουμε κάνει όλες τις προετοιμασίες μας για τη θεραπεία των ασθενών, από τη δημιουργία νοσοκομείων πεδίου μέχρι την αποστολή νοσοκομείων πλοίων», πρόσθεσε.
Press Release Regarding Recalling of Our Ambassador in Tel Aviv, H.E. Mr. Şakir Özkan Torunlar, to Ankara for Consultations https://t.co/POmJwwXVg6 pic.twitter.com/KiRf0XqTfi
— Turkish MFA (@MFATurkiye) November 4, 2023
