Στις διακοπές παραγγέλνουμε κλαμπ σάντουιτς από μπιτσόμπαρο ή έχουμε μαζί μας τοστ με υλικά από το σουπερμάρκετ; Για όλο και περισσότερους παραθεριστές, Έλληνες και ξένους, το δεύτερο κερδίζει έδαφος, ως το πλέον οικονομικό.
Το τάπερ με τα κεφτεδάκια ή ακόμα και το βραστό αυγό, που κάποιοι το λοιδορούσαν τα χρόνια της ευμάρειας, ως δείγμα μικροαστικής μιζέριας, επιστρέφει δριμύτερο και στις παραλίες. Η τάση να «τρώμε μέσα» και στις διακοπές, μαγειρεύοντας στο σπίτι ή στο ενοικιαζόμενο κατάλυμα, είχε εντοπιστεί από πέρυσι, σε σχετικές έρευνες. Φέτος όμως συνεχίζεται πιο έντονη, όπως επιβεβαιώνουν εκπρόσωποι του κλάδου της εστίασης, αλλά και νέες έρευνες από τον χώρο των σουπερμάρκετ.
Η στροφή στο μαγειρευτό ή έστω στο πρόχειρο φαγητό στα όρθια, και στις διακοπές, διώχνει πελάτες από τα εστιατόρια με «καθήμενους». Από την άλλη φουσκώνει τον τζίρο της μεγάλης και δευτερευόντως της μικρής λιανικής, σε τουριστικές περιοχές.
Κόβουν τις ταβέρνες στις διακοπές, λόγω ακρίβειας
Ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), Λευτέρης Κιοσσές, σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ, αναφέρθηκε εκ νέου στις αλλαγές των καταναλωτικών συνηθειών και στις διακοπές, λόγω ακρίβειας.
Όπως καταγράφεται και στη σχετική έκθεση του ΙΕΛΚΑ, τα 7 στα 10 νοικοκυριά ακυρώνουν ούτως ή άλλως δαπάνες διασκέδασης και ψυχαγωγίας, όπως εξόδους για φαγητό, διακοπές και ταξίδια.
Πολλοί τουρίστες, είτε εγχώριοι είτε ξένοι, μαγειρεύουν στα καταλύματά τους ή αγοράζουν έτοιμο φαγητό από σουπερμάρκετ ή άλλες πηγές, για να μειώσουν τις δαπάνες σε εστιατόρια
Το ίδιο εξακολουθεί να ισχύει και για όσους πάνε διακοπές – συνήθως λιγότερες μέρες και με όσο γίνεται πιο οικονομικά μέσα (φιλοξενία σε φίλους ή εξοχικό αν υπάρχει, φθηνότερα καταλύματα, αποφυγή ακριβών μετακινήσεων, όπως είναι τα ακτοπλοϊκά).
Όπως δήλωσε ο γενικός διευθυντής το ΙΕΛΚΑ, πολλοί τουρίστες, είτε εγχώριοι είτε ξένοι, προτιμούν να μαγειρεύουν στα καταλύματά τους ή να αγοράζουν έτοιμο φαγητό από σουπερμάρκετ και άλλες πηγές πώλησης, για να μειώσουν τις δαπάνες σε εστιατόρια.
Επιλέγουν καταλύματα με κουζίνα
Η έρευνα του ΙΕΛΚΑ καταδεικνύει επίσης μια στροφή στις προτιμήσεις των καταλυμάτων. Οι τουρίστες δείχνουν προτίμηση για καταλύματα που προσφέρουν τη δυνατότητα μαγειρέματος, όπως εξοχικά σπίτια και τροχόσπιτα, αντί για παραδοσιακά ξενοδοχεία με ημιδιατροφή ή πλήρη διατροφή. Επιπλέον, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως διακοπές με ιστιοπλοϊκά, όπου οι τουρίστες μπορούν να μαγειρεύουν στα σκάφη τους.
O ίδιος πρόσθεσε ότι παρά την ακρίβεια, τα ελληνικά σουπερμάρκετ έχουν ανταγωνιστικές τιμές, σε σχέση με άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Γι’ αυτό και πολλοί τουρίστες επιλέγουν να ψωνίζουν να ψωνίζουν από σουπερμάρκετ και άλλες πηγές λιανικής πώλησης για να καλύψουν τις ανάγκες τους κατά τη διάρκεια των διακοπών τους.
Άνοδος τζίρου για τα σουπερμάρκετ
Τέλος, είπε ότι το στοιχείο της εποχικότητας είναι μια σημαντική πρόκληση για τα σουπερμάρκετ και τις άλλες επιχειρήσεις λιανικής πώλησης. Το καλοκαίρι, τα νησιά της χώρας υποδέχονται πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό από ό,τι τον υπόλοιπο χρόνο, γεγονός που ασκεί πίεση στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Πάντως από τα στοιχεία των εταιρειών έρευνας αγοράς (Circana, Nielsen), προκύπτει ότι ο τουρισμός δίνει ώθηση και στον τζίρο των σουπερμάρκετ. Για παράδειγμα ο τζίρος στα σουπερμάρκετ της Κρήτης – η οποία είναι και τουριστικός προορισμός – αυξήθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2024 με τριπλάσιο ρυθμό από ό,τι στην Αθήνα (5,4% έναντι 1,8%). Παρόμοια τάση παρατηρείται και στην Βόρεια Ελλάδα, στην οποία περιλαμβάνεται και η τουριστική Χαλκιδική, με αύξηση τζίρου 5,1%, έναντι 2,9% στη Θεσσαλονίκη.
Το 45% μαγειρεύει συχνά στις διακοπές
Η τάση για μαγείρεμα στο σπίτι είχε καταγραφεί από πέρυσι σε μεγάλη έρευνα του εργαστηρίου ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, για τις καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων στις διακοπές.
Η έρευνα, πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικών Πωλήσεων Ελλάδας (ΣΕΛΠΕ) σε δείγμα 880 καταναλωτών πανελλαδικά.
Ένα από τα ευρήματα της έρευνας ήταν ότι σχεδόν οι μισοί από όσους πάνε τελικά διακοπές μένουν σε εξοχικό. Οι περισσότεροι ως φιλοξενούμενοι (26%) και 21% σε δικό τους σπίτι. Άλλο ένα ποσοστό 20% αναζητά ενοικιαζόμενα δωμάτια, ενώ από όσους καταλύουν σε ξενοδοχείο οι περισσότεροι προτιμάνε να μην πληρώσουν διατροφή.
Είναι λογικό λοιπόν που το 45% των ερωτηθέντων απάντησε ότι μαγειρεύει συχνά στις διακοπές, για να μειώσει τις δαπάνες εστίασης. Επίσης οι 7 στους 10 επισκέπτονται συχνά καταστήματα τροφίμων, όπως σουπερμάρκετ, κάτι που δείχνει επίσης μια τάση εξοικονόμησης χρημάτων.
Πώς αντιδρά ο κλάδος της εστίασης
Η εικόνα στον κλάδο της εστίασης τη φετινή τουριστική σεζόν είναι ανάμικτη. Από τη μία, καταγράφεται αύξηση τζίρου της τάξης του 11,8% τον Μάιο (ο τελευταίος μήνας για τον οποίο έχουμε διαθέσιμα στοιχεία). Από την άλλη, οι εστιάτορες σημειώνουν ότι οι παραγγελίες είναι μειωμένες το καλοκαίρι, και σε τουριστικούς προορισμούς.
Όπως δηλώνει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων Γιώργος Καββαθάς, η τάση της μαγειρικής στο σπίτι, και στις διακοπές, είναι φέτος πιο έντονη – τόσο στους Έλληνες όσο και στους ξένους τουρίστες.
Mαγειρεύοντας… στο Airbnb
Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη στροφή έχουν παίξει και τα Αirbnb, σημειώνει ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ. Πράγματι, αν τα παλιά «rooms to let» είχαν το πολύ ένα γκαζάκι ή ένα ηλεκτρικό μάτι, τα σύγχρονα Airbnb, έχουν συνήθως πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα. Το πιο συνηθισμένο πλέον είναι τουλάχιστον το ένα γεύμα της ημέρας να μαγειρεύεται στο κατάλυμα.
Ο κ. Καββαθάς θεωρεί ότι μεγάλο μέρος της αύξησης του τζίρου στην εστίαση είναι «πληθωριστικό», οφείλεται στις ακριβότερες τιμές, και δεν συνεπάγεται κερδοφορία, αφού τα κόστη έχουν επίσης αυξηθεί.
Αναγνωρίζει ότι τα καταστήματα του κλάδου λειτουργούν με διαφορετικές ταχύτητες, ανάλογα με την περιοχή και το πελατολόγιο, όμως σε γενικές γραμμές «τα μηνύματα που έρχονται από όλη την Ελλάδα είναι ότι Έλληνες κα ξένοι μειώνουν τις παραγγελίες τους».
