Νέες ανατιμήσεις σε βασικά προϊόντα μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένει με αγορά, κάτι το οποίο δημιουργεί ανησυχία στους καταναλωτές εν όψει της εορταστικής περιόδου, η οποία αναμένεται να παρουσιάσει πολλές δυσκολίες.
Στις 9 Δεκεμβρίου η ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται να ανακοινώσει τον πληθωρισμό για το Νοέμβριο του 2022, ενώ ήδη η Eurostat έχει τοποθετήσει τον πήχη στο 9%. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πληθωρισμός του Οκτωβρίου βρέθηκε στο 9,1% σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, με τις τιμές των τροφίμων να «τρέχουν» με ρυθμό 14,8%, κάτι το οποίο έχει δημιουργήσει μεγάλο προβληματισμό.
Την ίδια στιγμή, οι πολίτες εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι για την πορεία των εξελίξεων, εξαιτίας της εκρηκτικής αύξησης των τιμών. Σύμφωνα με έρευνες, αναμένεται περιορισμός δαπανών σε δώρα, διασκέδαση και ταξίδια καθώς επίσης και αγορά φθηνότερων προϊόντων αλλά και λιγότερων τροφίμων για εορταστικά γεύματα, ώστε τα νοικοκυριά να αποφύγουν τη σπατάλη αυτή την εορταστική περίοδο.
Σύμφωνα με έρευνα της EY, ο 89% δηλώνουν ότι σκοπεύουν να ξοδέψουν λιγότερα ή, πάντως, να μην αυξήσουν τις δαπάνες τους για τις οικογένειές τους αυτές τις γιορτές, ενώ το 37% των ερωτηθέντων θα αγοράσουν λιγότερα τρόφιμα για εορταστικά γεύματα, ώστε να αποφύγουν τη σπατάλη αυτή την εορταστική περίοδο.
Περικοπές παντού
Την ίδια ώρα, έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) με δείγμα 1.000 καταναλωτές το διάστημα 9-11 Νοεμβρίου 2022 καταδεικνύει μια ξεκάθαρη τάση των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρημάτων για τις αγορές βασικών αγαθών και υπηρεσιών και δευτερευόντως διαχείρισης χρημάτων. Όπως φαίνεται μεγαλύτερη είναι η πίεση στη μείωση των δαπανών για βασικές υπηρεσίες και λιγότερο για βασικά αγαθά.
Συγκεκριμένα, το 80% του κοινού δηλώνει ότι έχει ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα ταξίδια κ.α., το 66% δηλώνει ότι έχει μειώσει την κατανάλωση ρεύματος, το 62% του κοινού δηλώνει ότι έχει αναβάλει εργασίες συντήρησης και επισκευής, π.χ. στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο. 
Επίσης, το 55% δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου, το 25% δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει χρήματα από τις αποταμιεύσεις του προκειμένου να καλύψει τις αγορές του. Το 20% έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεων του ενώ το 15% δηλώνει ότι έχει αυξήσει τον χρόνο εργασίας ή έχει βρει δεύτερη εργασία προκειμένου να αυξήσει το εισόδημα του. Ποσοστό 10% των καταναλωτών που συμμετείχαν στην έρευνα έχει αυξήσει τη χρήση πιστωτικών καρτών για να καλύψει τις αγορές του ενώ μόλις 9% του κοινού δηλώνουν ότι δεν έχουν λάβει κανένα απολύτως μέτρο για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων.
Αβεβαιότητα και αυξήσεις τιμών
Παράλληλα, όπως αναφέρει στην ανάλυσή του για το Δείκτη Οικονομικού Κλίματος για τον Νοέμβριο, το ΙΟΒΕ, το ενεργειακό ζήτημα εξακολουθεί να προβληματίζει και να δημιουργεί αβεβαιότητες, όπως και το πρόβλημα του επίμονου και υψηλού πληθωρισμού που πλήττει πλέον σχεδόν όλες τις κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών και όλα τα νοικοκυριά, ενόψει και της εορταστικής περιόδου, ενώ ερώτημα παραμένει το πώς θα επηρεαστεί η αγορά καυσίμων από το πλαφόν των 60 δολαρίων/βαρέλι που επιβάλλει στο Ρωσικό πετρέλαιο η ΕΕ. 
Την ίδια στιγμή, αν και δίνονται κάποια επιδόματα και πραγματοποιείται μια προσπάθεια (επικοινωνιακού κυρίως χαρακτήρα) για το «καλάθι του νοικοκυριού», οι ανατιμήσεις βρίσκονται σε έξαρση, με τα κόστη παραγωγής και πρώτων υλών στους προμηθευτές έχουν εκτιναχθεί. Ήδη, νέα μεγάλη αύξηση, της τάξης του 35,4% σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία (σύνολο εγχώριας και εξωτερικής αγοράς) τον Οκτώβριο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Οκτωβρίου 2021, έναντι αύξησης 23,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021 με το 2020.
Το καλάθι των…γιορτών
Από εκεί και πέρα, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ανακοινώσει και το «καλάθι των γιορτών». Μέσα στην εβδομάδα θα γίνουν οι τελικές ανακοινώσεις για το «καλάθι του νοικοκυριού» που θα ισχύσει για την περίοδο των εορτών, ενώ θα αποσαφηνιστεί εάν θα υπάρξει ανάλογο «καλάθι» για την αγορά παιχνιδιών.
Όπως είπε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης στον τηλεοπτικό σταθμό Αντέννα: «Με απασχολεί το ζήτημα, ως πατέρας και ως πολιτικός, να υπάρχει μια ευκαιρία για να έχουν όλα τα παιδιά τα παιχνίδια τους. Υπάρχουν θέματα και ανταγωνισμού που πρέπει να δούμε. Είμαστε κοντά σε μια συμφωνία, υπάρχει διάθεση και από τα καταστήματα για αυτό. Όπως υπάρχει το “καλάθι” στα σούπερ μάρκετ, θα υπάρχει “καλάθι” για τα παιχνίδια».
Σε ό,τι αφορά στο εορταστικό «καλάθι του νοικοκυριού», ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι «στις γιορτές υπάρχει διαφορά στις καταναλωτικές συνήθειες που συνδέονται με το εορταστικό τραπέζι, καθώς το καλάθι ακολουθεί τις καταναλωτικές συνήθειες. Σκοπός του είναι να εξυπηρετεί τους καταναλωτές, οι οποίοι προτιμώντας το καλάθι πιέζουν τις αλυσίδες και τον ανταγωνισμό ώστε να πέσουν οι τιμές. Δεν θέλουμε να ξεχειλώσει πάρα πολύ το καλάθι, διότι τότε θα δημιουργηθούν δύο προβλήματα: θέλουμε να ελέγχουμε από εβδομάδα σε εβδομάδα για να πιέζουμε τα σούπερ μάρκετ να μειώνουν τις τιμές και δεύτερον εάν είναι πολλά τα προϊόντα, δεν θα μπορούν οι αλυσίδες να κάνουν μειωμένες τιμές για όλα».
«Το “καλάθι” δεν μπορεί να “χτυπήσει” τον πληθωρισμό»
«Το “καλάθι” δεν μπορεί να “χτυπήσει” τον πληθωρισμό. Σκοπός του καλαθιού είναι το κόστος για το γιορτινό τραπέζι, που σε κάθε περίπτωση θα είναι υψηλότερο από πέρσι, να είναι χαμηλότερο από όσο ήταν για αγορά των ίδιων προϊόντων πριν από έναν μήνα», είπε ο Άδωνις Γεωργιάδης.
Σε ό,τι αφορά τα καυσόξυλα, ανέφερε ότι λόγω των προβλημάτων που προκαλεί ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας, χωρών που αποτελούν βασικό τροφοδότη της Ευρώπης σε ξυλεία, υπάρχει άνοδος των τιμών, η οποία όμως συγκρατείται όπως διευκρίνισε, λόγω των μέτρων που πήρε η Κυβέρνηση για απαγόρευση εξαγωγών, ώστε να υπάρχει επάρκεια στην Ελλάδα και επομένως μεγαλύτερη προσφορά και δεύτερον έχει επιβληθεί περιορισμός στο περιθώριο κέρδους.
Πηγή: ΟΤ
