Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα γίνεται η πρώτη μεγάλη κεντρική τράπεζα που δίνει το «πράσινο φως» στην μείωση των τριών βασικών της επιτοκίων με τη σημερινή της απόφαση για «ψαλίδισμα» 0,25 ποσοστιαίων μονάδων στο 4,25%, για πρώτη φορά μετά από οκτώ χρόνια και έπειτα από 10 συνεχόμενες αυξήσεις.
Συγκεκριμένα, το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης μειώθηκε στο 4,25% από 4,50%, τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα μειωθούν σε 4,25%, 4,50% και 3,75% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 12 Ιουνίου 2024.
Σύμφωνα με την επικαιροποιημένη αξιολόγηση όσον αφορά τις προοπτικές για τον πληθωρισμό, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική, κρίνεται τώρα ενδεδειγμένο να μετριαστεί ο βαθμός συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής έπειτα από εννέα μήνες διατήρησης σταθερών επιτοκίων.
Η σημερινή απόφαση επιβεβαίωσε τους οικονομικούς αναλυτές που εδώ και καιρό μιλάνε για μείωση, αν και πλέον αναμένουν τα μηνύματα της προέδρου της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ και τις επακόλουθες «διευκρινιστικές» δηλώσεις από άλλα μέλη της ΕΚΤ, για το κλίμα της επόμενης ημέρας.
«Κλειδί» για τα επόμενα βήματα της κεντρικής τράπεζας παραμένουν οι οικονομικοί δείκτες και κυρίως ο πληθωρισμός. Υπενθυμίζεται πως ο πληθωρισμός της ευρωζώνης διαμορφώθηκε στο 2,6% τον Μάιο, δύο δέκατα περισσότερο από τον Απρίλιο, αλλά κοντά στον στόχο του 2% που έθεσε η ΕΚΤ.
Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση της ΕΚΤ, από τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου τον Σεπτέμβριο του 2023 και μετά, ο πληθωρισμός έχει μειωθεί κατά περισσότερες από 2,5 ποσοστιαίες μονάδες και οι προοπτικές για τον πληθωρισμό έχουν βελτιωθεί σημαντικά.
Ο υποκείμενος πληθωρισμός έχει επίσης υποχωρήσει, ενισχύοντας τις ενδείξεις ότι οι πιέσεις στις τιμές έχουν εξασθενήσει, και οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό έχουν μειωθεί σε όλους τους ορίζοντες.
Η νομισματική πολιτική έχει διατηρήσει περιοριστικές τις συνθήκες χρηματοδότησης. Ο περιορισμός της ζήτησης και η σταθεροποίηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό έχουν συμβάλει σημαντικά στην επαναφορά του πληθωρισμού σε χαμηλότερα επίπεδα.
Οι εμπειρογνώμονες αναμένουν τώρα ότι ο γενικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,5% το 2024, 2,2% το 2025 και 1,9% το 2026. Όσον αφορά τον πληθωρισμό χωρίς την ενέργεια και τα είδη διατροφής, προβλέπουν ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,8% το 2024, 2,2% το 2025 και 2,0% το 2026. Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης αναμένεται να επιταχυνθεί σε 0,9% το 2024, 1,4% το 2025 και 1,6% το 2026.
Το σκεπτικό το ΔΣ
Στην ανακοίνωση της ΕΚΤ αναφέρεται πως «το ΔΣ θα συνεχίσει να ακολουθεί μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και να λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης έκτασης και διάρκειας της συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής.
Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις του για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοοικονομικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.
Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων».
Το Διοικητικό Συμβούλιο επιβεβαίωσε επίσης σήμερα ότι θα μειώσει τους τίτλους που διακρατεί το Ευρωσύστημα στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP) κατά 7,5 δισ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο το β΄ εξάμηνο του τρέχοντος έτους.
Οι λεπτομερείς όροι της μείωσης αυτής θα είναι γενικά παρεμφερείς με εκείνους που ίσχυσαν για το πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP).
Επιπλέον, το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument – TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμίζει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για σταθερότητα των τιμών.
Άγνωστη η «επόμενη μέρα»
Μια ενδεχόμενη «ανατροπή» στα σενάρια για περιορισμό του πληθωρισμού είναι ίσως αρκετή για να βάλει φρένο στις επόμενες μειώσεις και να επαναφέρει το κλίμα αμφιβολίας στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Αυτό επιβεβαιώνει και η έρευνα του Bloomberg, η οποία δείχνει ότι υπάρχει μια ανατροπή στις προσδοκίες των αναλυτών για το πόσο θα μειώσει η ΕΚΤ τα επιτόκια τους επόμενους μήνες.
Άλλωστε, οι αξιωματούχοι έχουν δεσμευτεί να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στις τριμηνιαίες οικονομικές προβλέψεις και μια ενδεχόμενη αύξηση του πληθωρισμού τον Μάιο, σε συνδυασμό με τις μισθολογικές πιέσεις δεν βοηθούν στο να διατηρηθεί το θετικό μομέντουμ της μείωσης.
«Αναμένουμε να προκύψουν αποκλίσεις μεταξύ των ‘περιστεριών’ και των ‘γερακιών’ στο Συμβούλιο, με τους πρώτους να θέλουν να άρουν όλους τους περιορισμούς πολιτικής και τους δεύτερους να θέλουν να κινηθούν προσεκτικά μέχρι να νιώσουν σίγουροι ότι ο πληθωρισμός είναι υπό έλεγχο», δήλωσε ο Fabio Balboni, οικονομολόγος στην HSBC.
