Φωτογραφία από cottonbro studio
Ο κοκκύτης, μια εξαιρετικά μεταδοτική βακτηριακή νόσος, έχει κάνει δυναμική επιστροφή, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στο 24ο Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων.
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, Νικόλαος Σύψας, τόνισε ότι η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς τα κρούσματα στη χώρα μας αυξήθηκαν ραγδαία μέσα σε έναν μόλις χρόνο.
Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους: το 2023 καταγράφηκαν 9 κρούσματα κοκκύτη, ενώ το 2024 ο αριθμός αυτός εκτοξεύθηκε στα 438, καταγράφοντας αύξηση 4800%. Επιπλέον, δύο βρέφη έχασαν τη ζωή τους, ενώ άλλα δύο νοσηλεύτηκαν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας νεογνών. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη Τσιάκαλο, πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Μαιευτικών & Γυναικολογικών Λοιμώξεων, τα συνολικά κρούσματα της νόσου από το 2000 έως το 2016 ήταν μόλις 509, γεγονός που δείχνει τη σοβαρότητα της έξαρσης.
Εμβολιασμός
Ο μοναδικός τρόπος προστασίας των βρεφών από τη λοίμωξη είναι ο εμβολιασμός της εγκύου μεταξύ της 27ης και 36ης εβδομάδας κύησης. Αυτό επιτρέπει τη μεταφορά αντισωμάτων από τη μητέρα στο παιδί, θωρακίζοντάς το για τους πρώτους κρίσιμους μήνες της ζωής του. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία μελέτης από δύο ιδιωτικά νοσοκομεία της Αθήνας, μόλις το 38% των εγκύων πραγματοποιούν το εμβόλιο, ένα ανησυχητικά χαμηλό ποσοστό.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ακόμη κι αν μια γυναίκα έχει νοσήσει στο παρελθόν από κοκκύτη, δεν σημαίνει πως το ανοσοποιητικό της σύστημα παρέχει προστασία στο έμβρυο. Ο εμβολιασμός είναι η μόνη ασφαλής μέθοδος για να μεταφερθούν προστατευτικά αντισώματα στο μωρό. Η Μαρία Χίνη, μέλος του Δ.Σ. της Ε.Ε.Λ., τόνισε ότι «τα εμβόλια σώζουν ζωές» και πως οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ελάχιστες σε σύγκριση με τα οφέλη.
Ο κοκκύτης δεν είναι το μόνο παλαιό νόσημα που επανεμφανίστηκε. Μετά την πανδημία της Covid-19, καταγράφονται αυξήσεις σε λοιμώξεις όπως η ιλαρά, η μηνιγγίτιδα και ο ιός RSV. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι δύο θάνατοι από ιλαρά στις ΗΠΑ, οι πρώτοι που καταγράφηκαν εδώ και μια δεκαετία, λόγω της μείωσης των εμβολιασμών.
Στην Ελλάδα, πρόσφατα περιστατικά μηνιγγίτιδας στην Πάτρα θορύβησαν το κοινό. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τον Νικόλαο Σύψα, ο μαζικός εμβολιασμός δεν ήταν αναγκαίος, καθώς τα κρούσματα δεν έφτασαν το όριο μιας «μίνι» επιδημίας, το οποίο ορίζεται σε 10 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού. Η απόφαση του ΕΟΔΥ να προχωρήσει μόνο σε μαζική χημειοπροφύλαξη θεωρήθηκε η σωστή στρατηγική.
Η απειλή των μικροβίων
Ένα άλλο σοβαρό ζήτημα που απασχολεί την επιστημονική κοινότητα είναι οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις από πολυανθεκτικά μικρόβια. Η Ελλάδα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων από αυτές τις λοιμώξεις στην Ευρώπη, με πάνω από 20 θανάτους ανά 100.000 πληθυσμού, δηλαδή περίπου 2.500 θανάτους ετησίως.
Οι κύριες αιτίες είναι η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών και η υπερφόρτωση των νοσοκομείων. Οι γιατροί βρίσκονται συχνά σε δίλημμα: είτε να ξεκινήσουν άμεσα θεραπεία με ισχυρά αντιβιοτικά, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των μικροβίων, είτε να περιμένουν τα αποτελέσματα των καλλιεργειών, ρισκάροντας την υγεία των ασθενών.
Οι νέες τεχνικές γρήγορης ταυτοποίησης μικροβίων αναμένεται να δώσουν λύσεις στο πρόβλημα, μειώνοντας τον χρόνο αναμονής για διάγνωση και επιτρέποντας τη στοχευμένη χρήση αντιβιοτικών. Ωστόσο, η λύση περνά και μέσα από την εκπαίδευση των πολιτών, ώστε να σταματήσει η ανεξέλεγκτη χρήση αντιβιοτικών για ήπιες λοιμώξεις.
