Στην προτελευταία θέση της ΕΕ βρίσκεται η Ελλάδα ως προς το μερίδιο των μισθών στο ΑΕΠ, με βάση τα στοιχεία της Eurostat. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα οι αμοιβές των εργαζομένων ανέρχονται στο 35,1% του συνολικού εισοδήματος της χώρας, με βάση προκαταρκτικά στοιχεία.
Πρόκειται για το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό μετά την Ιρλανδία, της οποίας όμως το φουσκωμένο ΑΕΠ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις πολυεθνικές εταιρείες που «παρκάρουν» εκεί τα χρήματά τους, αφού πρόκειται για ένα φορολογικό παράδεισο.
Κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη οι αμοιβές των εργαζομένων αντιστοιχούν στο 48,7% του συνολικού ΑΕΠ και στην ΕΕ στο 48%
Στον αντίποδα, ενώ είμαστε μισθολογικά στον πάτο – ως μερίδιο στο ΑΕΠ – σε ό,τι αφορά τα κέρδη είμαστε στον αφρό.
Τα κέρδη (ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα και μεικτό εισόδημα), αντιστοιχούν στο 50,2% του ελληνικού ΑΕΠ, έναντι 40,7% στην ευρωζώνη και 40,9% στην ΕΕ.
Όπως προκύπτει από τα στοιχία της Eurostat, στην Ελλάδα έχουμε το τρίτο υψηλότερο μερίδιο κερδών στο εθνικό εισόδημα, μετά τους φορολογικούς παραδείσους της Ιρλανδίας και της Μάλτας (67% και 52,1% αντίστοιχα).
πηγή Eurostat – Στην Ελλάδα το μερίδιο μισθών στο ΑΕΠ είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ
Γιατί να μας νοιάζει το μερίδιο των μισθών στο ΑΕΠ
Το μερίδιο των μισθών στο συνολικό εισόδημα, σε αναλογία με το εισοδηματικό μερίδιο των κερδών και του κράτους , μας βοηθάνε να καταλάβουμε πώς κατανέμεται το εθνικό προϊόν, εις όφελος ποιων, αλλά και πόσο συνεισφέρουν οι μισθοί στην οικονομία της χώρας.
Βλέπουμε για παράδειγμα ότι σε χώρες με υψηλούς μισθούς, όπως η Ελβετία και η Αυστρία, το μερίδιο των αμοιβών των εργαζομένων στο ΑΕΠ αγγίζει το 59,5% και το 53,8% αντίστοιχα.
Υψηλό είναι το εισοδηματικό μερίδιο των μισθών στο ΑΕΠ σε χώρες όπως η Λετονία, η Λιθουανία και η Σλοβενία, που αν και ξεκίνησαν από χαμηλά, είδαν μεγάλες αυξήσεις τα τελευταία χρόνια, αφήνοντας μακράν πίσω την Ελλάδα.
Αντίστοιχα στις χώρες με υψηλό μερίδιο μισθών, τα κέρδη έχουν αναλογικά χαμηλότερο εισοδηματικό μερίδιο στο ΑΕΠ, από 31% ως 34%.
Αν και θα ήταν παρακινδυνευμένο να εξάγουμε καθολικά συμπεράσματα από ένα μόνο οικονομικό μέγεθος , θα μπορούσαμε σε αδρές γραμμές να πούμε ότι οι χαμηλοί μισθοί και τα υψηλά κέρδη (ως μερίδιο στο εθνικό εισόδημα) είναι ένδειξη ότι «πάνε καλά οι πάνω και δεν πάνε καλά οι κάτω». Όσο μεγαλύτερη είναι η ψαλίδα μεταξύ μισθών και κερδών τόσο πιο άνιση είναι η κατανομή του εισοδήματος, εις βάρος του κόσμου της εργασίας.
Τι έχει αλλάξει
Στην Ελλάδα αν και το μερίδιο των κερδών στο ΑΕΠ είναι παραδοσιακά υψηλότερο από εκείνο των μισθών, όπως φαίνεται στους πίνακες της Eurostat την τελευταία διετία τείνει να υποχωρεί. Το μερίδιο των κερδών στο ΑΕΠ έφτασε στο ζενίθ στα τέλη του 2022 (54,2%), χρονιά που σημαδεύτηκε από πληθωριστικά ρεκόρ, με τις υψηλότερες ανατιμήσεις σε βάθος τουλάχιστον 28 χρόνων. Έκτοτε αν και παρουσιάζει διακυμάνσεις κινείται μεταξύ 50% και 51%.
Το ειοδηματικό μερίδιο του κράτους (οι φόροι επί της παραγωγής και των εισαγωγών, αφαιρώντας τις επιδοτήσεις, αγγίζει στα τέλη του 2024 το 14,7% του ΑΕΠ. Πρόκειται επίσης για ένα υψηλό ποσοστό, σε σύγκριση με το 10,8% της Ευρωζώνης και το 11,2% στην ΕΕ. Αποδεικνύει εν μέρει τη δυσανάλογη βαρύτητα των φοροεσόδων ως προς το ΑΕΠ. Τα κρατικά ταμεία «τάισε» ο πληθωρισμός, που «φούσκωσε» τις τιμές άρα και τους έμμεσους φόρους, ΦΠΑ και Ειδικό Φόρο Εισοδήματος. Επίσης αυξήθηκαν και τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος, ιδίως όμως των φυσικών προσώπων, δηλαδή των νοικοκυριών και όχι των επιχειρήσεων.
Ανάλυση οικονομολόγων
Σύμφωνα με την ανάλυση του ινστιτούτου ΕΝΑ για τη διανομή του εγχώριου εισοδήματος μεταξύ μισθών, κερδών και κράτους, σημειώνεται ότι το 2024 παρατηρείται μια βελτίωση, έστω και οριακή, υπέρ των εργαζομένων – που παραμένουν και πάλι οι πιο ριγμένοι. Συγκεκριμένα, το εισοδηματικό μερίδιο των μισθών (αμοιβές εξαρτημένης εργασίας) αυξήθηκε μεσοσταθμικά σε ετήσια βάση από 34,4% σε 35% του συνολικού εθνικού εισοδήματος. Το μερίδιο των κερδών, που περιλαμβάνουν και το εισόδημα των αυτοαπασχολούμενων, υποχώρησε από το 51,4% στο 50,2% κα το μερίδιο του κράτους αυξήθηκε στο 14,7 από 14,2%. Οι αναλυτές του Ινστιτούτου σημειώνουν ότι «πρόκειται για θετική εξέλιξη που μετριάζει τη συρρίκνωση του μεριδίου των μισθών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια εξαιτίας, κυρίως, του πληθωρισμού». Υπενθυμίζεται ότι το 2019 το μερίδιο των μισθών ήταν 36,8% ενώ το μερίδιο των κερδών ήταν 48,3% και το μερίδιο του κράτους 14,8%.
