Με τον ταχύτερο ρυθμό από την ενεργειακή κρίση, πριν από τρία χρόνια, αδειάζουν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς ο ψυχρότερος καιρός και η μείωση των θαλάσσιων εισαγωγών αυξάνουν τη ζήτηση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία από την Gas Infrastructure Europe, ο όγκος του φυσικού αερίου στις τοποθεσίες αποθήκευσης του μπλοκ έχει μειωθεί περίπου 19% από τα τέλη Σεπτεμβρίου, όταν τελειώνει η περίοδος αναπλήρωσης στις αγορές φυσικού αερίου, έως τα μέσα Δεκεμβρίου.
Το ίδιο χρονικό διάστημα, τα δύο προηγούμενα χρόνια, η πτώση είχε κινηθεί σε μονοψήφια ποσοστά, καθώς οι υψηλότερες από τις κανονικές θερμοκρασίες εξασφάλισαν ότι η αποθήκευση παρέμεινε σχετικά πλήρης κατά τη χειμερινή περίοδο θέρμανσης και οι βιομηχανίες περιόρισαν τη ζήτηση λόγω υψηλότερων τιμών.
«Η Ευρώπη χρειάστηκε να βασιστεί πολύ περισσότερο στα υπόγεια αποθέματά της μέχρι στιγμής αυτόν τον χειμώνα από ό,τι τα τελευταία δύο χρόνια για να αντισταθμίσει τις χαμηλότερες εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου και να καλύψει την ισχυρότερη ζήτηση», αναφέρει στους Financial Times, η Natasha Fielding, επικεφαλής της ευρωπαϊκής τιμολόγησης φυσικού αερίου στην Argus Media.
Ο ανταγωνισμός στο φυσικό αέριο
Η Ευρώπη αντιμετώπισε επίσης μεγαλύτερο ανταγωνισμό για εισαγωγές LNG από Ασιάτες αγοραστές, οι οποίοι έλκονται από τιμές που είναι χαμηλότερες από ό,τι τα τελευταία χρόνια. Αυτό οδήγησε σε επιβράδυνση των εισαγωγών και στην ανάγκη να αντληθούν περισσότερα από τα αποθηκευμένα αποθέματα.
Η τελευταία φορά που οι αποθήκες φυσικού αερίου της ηπείρου άδειασαν τόσο γρήγορα μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου ήταν το 2021, όταν η Ρωσία άρχισε να μειώνει τις προμήθειες φυσικού αερίου στους αγωγούς πριν από την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία.
Τα επίπεδα αποθήκευσης της ΕΕ βρίσκονται τώρα στο 75%, οριακά πάνω από τον μέσο όρο των προηγούμενων 10 ετών, προτού οι δυτικοευρωπαϊκές κυβερνήσεις αρχίσουν να προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις ρωσικές εισαγωγές. Τα επίπεδα αποθήκευσης ήταν κοντά στο 90% στα μέσα Δεκεμβρίου του περασμένου έτους.
Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου είναι περίπου 90% κάτω από επίπεδα των 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα που παρατηρήθηκαν κατά την ενεργειακή κρίση το καλοκαίρι του 2022. Ωστόσο, το άδειασμα των εγκαταστάσεων αποθήκευσης κατά τη διάρκεια του χειμώνα θα μπορούσε να καταστήσει την αναπλήρωση δυσκολότερη και ακριβότερη την επόμενη χρονιά.
Οι traders διαπραγματεύονται ήδη φυσικό αέριο για παράδοση το επόμενο καλοκαίρι σε υψηλότερη τιμή από ό,τι για παράδοση τον χειμώνα που ακολουθεί, ένδειξη του ολοένα και πιο υψηλού κόστους αναπλήρωσης των αποθεμάτων.
Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να γεμίσουν τις αποθήκες τους στο 90% της χωρητικότητάς τους έως τις αρχές Νοεμβρίου στο πλαίσιο του υποχρεωτικού στόχου αναπλήρωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αν και ορισμένες χώρες έχουν χαμηλότερους στόχους.
Ο ρόλος του LNG
Ένα σημαντικό μέρος των προμηθειών φυσικού αερίου της προέρχεται πλέον με τη μορφή LNG, το οποίο έχει εργαλειοποείται όλο και περισσότερο τις τελευταίες εβδομάδες. Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προειδοποίησε την ΕΕ ότι πρέπει να δεσμευτεί να αγοράσει «μεγάλης κλίμακας» ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου των ΗΠΑ διαφορετικά θα αντιμετωπίσει δασμούς, ενώ το Κατάρ έχει απειλήσει να σταματήσει τις αποστολές LNG εάν τα κράτη μέλη εφαρμόσουν αυστηρά τη νέα νομοθεσία που θα τιμωρεί τις εταιρείες που δεν πληρούν καθορισμένα κριτήρια για τις εκπομπές άνθρακα, τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα.
Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής LNG στην ΕΕ και το Κατάρ ο τρίτος μεγαλύτερος.
Το Dunkelflaute
Ένας άλλος λόγος για το γρήγορο άδειασμα των αποθηκών στην Ευρώπη είναι ο ψυχρότερος καιρός, καθώς και στο λεγόμενο Dunkelflaute – μέρες που ούτε ηλιακοί συλλέκτες ούτε οι ανεμογεννήτριες παράγουν ενέργεια – που αύξησε τη ζήτηση αερίου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Ορισμένες χώρες εξαντλούν τα αποθέματά τους πιο γρήγορα από άλλες. Η Ολλανδία σημείωσε πτώση 33% στον όγκο του φυσικού αερίου που αποθηκεύτηκε από την αρχή του χειμώνα, ενώ η Γαλλία σημείωσε πτώση 28%.
Το ρωσικό αέριο που ρέει μέσω της Ουκρανίας προς την Ευρώπη αναμένεται επίσης να σταματήσει στα τέλη του επόμενου έτους καθώς λήγει η συμφωνία διαμετακόμισης. Η διαδρομή αντιπροσωπεύει περίπου το 5% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ.
Πρόσφορο έδαφος για τον Τραμπ
Μέσα στην αναταραχή αυτή ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προειδοποίησε την ΕΕ ότι πρέπει να δεσμευτεί να αγοράσει «μεγάλης κλίμακας» ποσότητες αμερικανικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, διαφορετικά θα βρεθεί αντιμέτωπη με δασμούς.
Η απειλή Τραμπ ακολουθεί τις προτροπές που έχουν ήδη γίνει από τις Βρυξέλλες, οι οποίες υποδηλώνουν ότι τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να αγοράσουν περισσότερο LNG των ΗΠΑ, το οποίο ήταν σωσίβιο για το μπλοκ μετά τη συμπίεση των προμηθειών ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία μετά την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν επίσης αρχίσει να εργάζονται για πιθανά εμπορικά αντίποινα σε περίπτωση που ο Τραμπ κινηθεί να επιβάλει δασμούς, αλλά οι πρωτεύουσες επιθυμούν να αποφύγουν μια σπειροειδή οικονομική σύγκρουση με τον Λευκό Οίκο, δεδομένων άλλων τομέων εξάρτησης από τις ΗΠΑ, όπως η άμυνα.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε τον Νοέμβριο ότι η ΕΕ θα εξετάσει το ενδεχόμενο αγοράς περισσότερου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ.
«Εξακολουθούμε να παίρνουμε πολύ LNG από τη Ρωσία και γιατί όχι να το αντικαταστήσουμε με αμερικανικό LNG, το οποίο είναι φθηνότερο για εμάς και μειώνει τις τιμές της ενέργειας μας», είπε στους δημοσιογράφους.
Ένας αξιωματούχος της ΕΕ παρατήρησε στις FT: «Φαίνεται παράξενο ως «απειλή» δεδομένου ότι η φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε στην πιθανότητα να γίνει ακριβώς αυτό».
Οι ΗΠΑ είναι ήδη ο μεγαλύτερος προμηθευτής LNG και πετρελαίου στην ΕΕ. Το πρώτο εξάμηνο του 2024, οι ΗΠΑ παρείχαν περίπου το 48% των εισαγωγών LNG του μπλοκ, σε σύγκριση με το 16% από τη Ρωσία.
Ο Τραμπ έχει απειλήσει με γενικούς δασμούς έως και 20% σε όλες τις μη κινεζικές εισαγωγές από τις ΗΠΑ. Τον περασμένο μήνα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ προέτρεψε τους πολιτικούς ηγέτες της Ευρώπης να συνεργαστούν μαζί του για τους δασμούς και να αγοράσουν περισσότερα προϊόντα που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ.
Οι αναλυτές ενέργειας δήλωσαν ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να επεκτείνουν την παραγωγή LNG για να προμηθεύουν περισσότερο την ΕΕ.
«Το βασικό πρόβλημα είναι ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν πλεονάζουσα χωρητικότητα LNG να στείλουν στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή», δήλωσε η Florence Schmit, ενεργειακή στρατηγική αναλύτρια στη Rabobank, προσθέτοντας ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να υπερβούν τους Ασιάτες αγοραστές.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του Τραμπ, ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ προσφέρθηκε να αγοράσει περισσότερο αέριο από τις ΗΠΑ για να περιορίσει τις απειλές ενός εμπορικού πολέμου.
Πηγή: ΟΤ
