Για το επόμενο δεκαήμερο, η υψηλότερη θερμοκρασία στο Παρίσι προβλέπεται στους 6 βαθμούς Κελσίου και η χαμηλότερη στους μείον 3. Στην απαρχή του γαρ, ο χειμώνας δεν έχει ακόμη δείξει τα «δόντια» του στη Γαλλία.
Όμως τα… δόντια πολλών ήδη κροταλίζουν, εν προκειμένω όχι από το κρύο, αλλά από το φόβο ότι εν μέσω της κλιμακούμενης ενεργειακής κρίσης θα αρχίσουν σύντομα κυλιώμενες διακοπές ρεύματος.
Βασική αιτία δεν είναι τα ρωσικά αντίμετρα στις ευρωπαϊκές κυρώσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με το φυσικό αέριο να φτάνει σχεδόν με το… «σταγονόμετρο» πια από τη Μόσχα στη Ευρώπη, ή το άρτι επιβληθέν εμπάργκο της ΕΕ στις δια θαλάσσης εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου.
Ειδικά στην περίπτωση της Γαλλίας το πρόβλημα έγκειται κυρίως στην ανεπαρκή πλέον εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το δίκτυο των πυρηνικών σταθμών της, με περίπου το ήμισυ από τους συνολικά 56 αντιδραστήρες να έχουν τεθεί, λόγω συντήρησης, εκτός λειτουργίας. Γεγονός, που έχει μειώσει την παραγωγή σε χαμηλό 30ετίας.
Με συνεχείς παρεμβάσεις τα τελευταία 24ωρα, η γαλλική κυβέρνηση και προσωπικά ο Εμανουέλ Μακρόν προσπαθούν να διασκεδάσουν τους φόβους.
Το Σάββατο ο Γάλλος πρόεδρος κάλεσε τους συμπολίτες του -μέσω της τηλεοπτικής συχνότητας του TF1- «να μην πανικοβάλλονται», τονίζοντας ότι οι διακοπές στην ηλεκτροδότηση μπορούν να αποφευχθούν εάν η κατανάλωση ρεύματος μειωθεί κατά 10% φέτος τον χειμώνα.
Την Τρίτη καταδίκασε τα «σενάρια φόβου». «Είμαστε μια μεγάλη χώρα, έχουμε ένα εξαιρετικό ενεργειακό μοντέλο, θα αντέξουμε αυτόν τον χειμώνα παρά τον πόλεμο», τόνισε από τα Τίρανα, κατά την άφιξή του στη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων.
Όμως το «καμπανάκι» που είχε ήδη ηχήσει η γαλλική ρυθμιστική αρχή ενέργειας RTE και η κυβερνητική εγκύκλιος που έστειλε προ ημερών στους περιφερειάρχες ανά τη γαλλική επικράτεια για να προετοιμαστούν για το χειρότερο σενάριο ενός μπλακ άουτ είχαν ήδη εντείνει τους φόβους.
Προετοιμασία για τα χειρότερα
Η τελευταία αυτή προοπτική παραμένει η πιο ακραία. Στην εγκύκλιο πάντως που εστάλη στις περιφέρειες εξετάζεται η προοπτική -«πλασματικό σενάριο» το χαρακτήρισε ο Γάλλος πρόεδρος- για κυλιόμενες διακοπές ρεύματος, διάρκειας δύο ωρών ανά περιοχή, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το 60% του πληθυσμού στα ηπειρωτικά της χώρας.
«Είναι φυσιολογικό για την κυβέρνηση να προετοιμάζεται για μια ακραία περίπτωση», δικαιολογήθηκε ο Μακρόν, την ώρα που ο γαλλικός Τύπος παραθέτει συγκεκριμένες λεπτομέρειες του κρατικού σχεδιασμού.
Αυτός περιλαμβάνει διακοπές σε ώρες αιχμής της κατανάλωσης: από τις 8 το πρωί έως τη μία το μεσημέρι και έπειτα από 6-8 το βράδυ.
Στα σενάρια είναι η κατά τόπους διακοπή λειτουργίας μετρό και τρένων, μέχρι και το κλείσιμο σχολείων.
Οι επικεφαλείς των περιφερειών έχουν κληθεί να συντονιστούν με τοπικές αρχές, επιχειρήσεις, ακόμη και νοικοκυριά με άτομα που λαμβάνουν ζωτικής σημασίας ιατρική περίθαλψη κατ’ οίκον, προκειμένου να βεβαιωθούν a priori ότι υπάρχουν γεννήτριες και ότι είναι λειτουργικές , σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
«Οι προγραμματισμένες διακοπές δεν θα πρέπει να επηρεάζουν περισσότερους από 4 εκατομμύρια καταναλωτές ταυτόχρονα», αναφέρεται στην κυβερνητική εγκύκλιο.
Οι πληττόμενοι, επισημαίνεται, θα ειδοποιούνται σε περίπτωση διακοπής ρεύματος το αργότερο από το απόγευμα της προηγούμενης ημέρας.
Ειδικά σε νοικοκυριά με ασθενείς, η περίθαλψη των οποίων εξαρτάται από την ηλεκτροδότηση, προβλέπεται προειδοποίηση τριών ημερών, προκειμένου να είναι έγκαιρη η μεταφορά σε άλλες τοποθεσίες.
Εκτός αυτού του πλαισίου θα είναι οι λεγόμενες «κόκκινες ζώνες», όπως νοσοκομεία και εγκαταστάσεις που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια. Εκτιμάται ότι σε αυτές περιλαμβάνεται μοιραία το Παρίσι.
Εκτός σχεδιασμού είναι de facto εν τω μεταξύ η Κορσική, που έχει σύνδεση με δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από την Ιταλία.
Ενεργειακή εγκράτεια γιατί… «χανόμαστε»
Οι αναθεωρημένες προβλέψεις για τον χειμώνα που δημοσίευσε στα τέλη Νοεμβρίου ο φορέας RTE, διαχειριστής του δικτύου πολύ υψηλής τάσης και υπεύθυνος για το ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης, αφήνουν ελάχιστα περιθώρια αμφιβολίας για τους κινδύνους που απειλούν τη χώρα.
Αναφέρει ότι ως τα τέλη Ιανουαρίου -την πιο «καυτή» περίοδο για το ενδεχόμενο να αρχίσουν οι κυλιόμενες διακοπές στην ηλεκτροδότηση στη Γαλλία- η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τους πυρηνικούς σταθμούς θα είναι μόλις στα 43 γιγαβάτ (GW), ενώ ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός EDF παρέχει συνήθως μεταξύ 50-60 GW κατά τους χειμερινούς μήνες.
Αυτό το έλλειμμα θεωρείται ζωτικής σημασίας, δεδομένου ότι η χειμερινή χρήση μπορεί να εκτιναχθεί στα 90 GW τις ώρες αιχμής, σε περίπτωση ενός βαρύ χειμώνα.
Σε αντίθεση όμως με τις προηγούμενες χρονιές, η επαρκής εισαγωγή ρεύματος από γειτονικές χώρες -όπως τη Βρετανία, τη Γερμανία και την Ισπανία- κάθε άλλο παρά δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται, καθώς και αυτές βρίσκονται αντιμέτωπες με συναφή προβλήματα.
Ως εκ τούτου, δικλείδα ασφαλείας θεωρείται η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας εντός της Γαλλίας. Σύμφωνα με το RTE, αυτή πράγματι περιοριορίστηκε κατά 6,4% τον τελευταίο μήνα, σε σύγκριση με την περίοδο 2014-2019 και εν μέσω ευνοϊκών καιρικών συνθηκών.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος καλωσόρισε το νέο ως δείγμα υπευθυνότητας των Γάλλων πολιτών. Εκτιμάται ωστόσο ότι σε συντριπτικό βαθμό οφείλεται στη μείωση της κατανάλωσης στη βιομηχανία μεγάλης κλίμακας.
Για το επόμενο διάστημα, όταν τα κρύα θα «σφίξουν», ο κυβερνητικός σχεδιασμός δείχνει να «ποντάρει» πολλά στο σύστημα «κόκκινης ειδοποίησης» Ecowatt.
Πρόκειται για μια εφαρμογή της RTE, που επιτρέπει σε καταναλωτές και επιχειρήσεις να παρακολουθούν την κατανάλωση ρεύματος σε πραγματικό χρόνο και να την περιορίσουν περαιτέρω, σε περίπτωση λήψης σχετικού προειδοποιητικού σήματος, προκειμένου να αποφευχθούν οι εκ περιτροπής διακοπές ρεύματος.
Όπως πάντως ανακοίνωσε ο επικεφαλής της RTE, Ξαβιέ Πιεσάτσικ, σε αυτή τη φάση υπάρχουν μόλις 470.000 χιλιάδες χρήστες της εφαρμογής. Κι αυτό, τόνισε, «δεν αρκεί»…
Κρίσεις και επικρίσεις
Σε πρόσφατη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενεργειακής Κυριαρχίας και Ανεξαρτησίας, εν τω μεταξύ, δεν έλειψαν οι επικρίσεις για την ενεργειακή πολιτική της Γαλλίας και τον κρατικό σχεδιασμό για το μέλλον.
Ο Ιβ Μπρεσέ, πρώην Ύπατος Αρμοστής Ατομικής Ενέργειας της Γαλλίας και μέλος της Ακαδημίας Επιστημών επεσήμανε χαρακτηριστικά την «έλλειψη επιστημονικής και τεχνικής γνώσης» στους κόλπους λήψης αποφάσεων και στηλίτευσε την ανεπάρκεια των «αναλύσεων, που καθοδηγούν τις αποφάσεις του κράτους» για την ενεργειακή πολιτική.
Δεδομένου του υφιστάμενου ανεπαρκούς επιπέδου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ειδικοί επισημαίνουν ότι οποιοδήποτε συμβάν -ακόμη και ένα απλό ατύχημα στους εν λειτουργία σταθμούς παραγωγής- θα μπορούσε να φέρει το δίκτυο στο χείλος της κατάρρευσης.
«Η κατάσταση ενέχει κινδύνους», τόνισε στο ραδιόφωνο France Info ο επικεφαλής της RTE. «Ουδείς πρέπει να θεωρεί ότι οι διακοπές ρεύματος είναι αναπόφευκτες», υπογράμμισε. Για την ακρίβεια, ανέφερε -καταδεικνύοντας τον βαθμό αβεβαιότητας- αυτό θα εξαρτηθεί σε μέγιστο βαθμό «από τον καιρό»…
