Πριν από δεκαπέντε χρόνια, άνθρωποι έρχονταν στο Κούκεσι από όλη την περιοχή για την ημέρα της αγοράς, όπου πουλούσαν ζώα και παράγουν. Οι δρόμοι κάποτε αντηχούσαν με τις φωνές τους. Όσοι έχουν ζήσει στο Κούκεσι για δεκαετίες το θυμούνται καλά. Σήμερα, είναι πολύ πιο ήσυχο.
Το Κούκεσι, 150 χιλιόμετρα βορειοανατολικά των Τιράνων και κοντά στα σύνορα με το Κόσοβο, είναι η φτωχότερη περιοχή της Αλβανίας, παρά τον ορυκτό του πλούτο και το εντυπωσιακό ορεινό τοπίο. Εκτείνεται σε 82 τετραγωνικά χιλιόμετρα και κατά την απογραφή του 2011 είχε πληθυσμό 16.719 ατόμων.
Ο Billa, 32 ετών, επέλεξε να μην φύγει. Βρήκε δουλειά στη γενέτειρά του και έμεινε με την οικογένειά του. Αλλά για ένα άτομο στην ηλικία του, είναι ασυνήθιστο.
Νιώθεις το κενό όπου κι αν πας, είπε στο Coda Story. «Οι γιατροί πηγαίνουν στο εξωτερικό. Τα εστιατόρια αναζητούν πάντα μπάρμαν ή σερβιτόρους. Αν θέλεις υδραυλικό, δεν μπορείς να βρεις». Το αυτοκίνητο του Billa χάλασε πρόσφατα. Ευτυχώς, του αρέσει να επισκευάζει πράγματα μόνος του – γιατί είναι δύσκολο να βρεις μηχανικό.
Όλο αυτό το διάστημα, υπάρχει μια παράλληλη πραγματικότητα μακριά από το σπίτι, μια που οι κάτοικοι του Κούκεσι βλέπουν στο TikTok και στο Instagram. Βλέπουν και δικούς τους ανθρώπους, που έγιναν… αστέρες του TikTok, τον Dijonis Biba και τον Aleks Vishaj. Είναι τοπικοί ήρωες: Έφυγαν από την Αλβανία για το Ηνωμένο Βασίλειο πριν από χρόνια, έγιναν influencers με εκατοντάδες χιλιάδες ακόλουθους και τώρα επέστρεψαν, εξοπλισμένοι με αυτοκίνητα, χρήματα και φήμη.
Οι ροές τους, τους δείχνουν μια εξαιρετικά επιμελημένη άποψη για το πώς θα έμοιαζε η ζωή τους αν έφευγαν από αυτό το μέρος: καλές δουλειές, πολλά χρήματα, ψώνια σε καταστήματα επώνυμων σχεδιαστών και βόλτες στο Λονδίνο με γρήγορα αυτοκίνητα.
Στο Κούκεσι, οι καιροί είναι δύσκολοι. Οι μισθοί είναι χαμηλοί, οι τιμές αυξάνονται κάθε εβδομάδα και υπάρχουν συχνές διακοπές ρεύματος. Πολλές οικογένειες μετά βίας έχουν την οικονομική δυνατότητα να θερμάνουν τα σπίτια τους ή να πληρώσουν το νοίκι τους. Για τους νέους που μεγαλώνουν στην πόλη, είναι δύσκολο να τους πείσουν ότι υπάρχει μέλλον εδώ. «Οι νέοι επηρεάζονται τόσο πολύ από αυτά τα άτομα και είναι εθισμένοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι δικοί μας επιστρέφουν εδώ μόνο για διακοπές, μόνο για λίγες μέρες, και είναι πραγματικά δύσκολο για εμάς», είπε ο Billa.
Ο Billa ανησυχεί για τους ανιψιούς του, οι οποίοι εκτίθενται σε τέτοια βίντεο lifestyle από το Ηνωμένο Βασίλειο, τα οποία έρχονται σε αντίθεση με τις αξίες που προσπαθεί να τους διδάξει. Δεν έχουν πει ακόμη ότι θέλουν να φύγουν από τη χώρα, αλλά φοβάται ότι κάποια μέρα μπορεί να αρχίσουν να μιλάνε γι’ αυτό. «Μου λένε πως θέλουν ένα πραγματικά ακριβό αυτοκίνητο ή μου λένε ότι θέλουν να γίνουν influencers στα social media. Είναι πραγματικά δύσκολο για μένα να ξέρω τι να τους πω», είπε.
Το 2022, ο αριθμός των ατόμων που εγκατέλειψαν την Αλβανία για το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκε δραματικά, καθώς και ο αριθμός εκείνων που ζητούν άσυλο, σε περίπου 16.000 – υπερτριπλασιασμένος από τον προηγούμενο χρόνο.
Οι αρχηγοί συμμοριών χειραγωγούν και εκφοβίζουν τους εργαζομένους τους, είπε η Anxhela Bruci, συντονιστής της Αλβανίας στο ίδρυμα κατά της εμπορίας ανθρώπων Arise. Πηγαίνεις όντως στην Αγγλία και έπειτα ξεκινά ένα μαρτύριο. Περιέγραψε πώς οι εργαζόμενοι συχνά δεν επιτρέπεται να εγκαταλείψουν τα σπίτια κάνναβης στα οποία εργάζονται και δεν έχουν πρόσβαση σε Wi-Fi ή Διαδίκτυο. Μερικοί αμείβονται με μισθούς 600-800 λιρών (περίπου 760-1.010 $) το μήνα. Άλλοι, πρόσθεσε, είναι ουσιαστικά σκλαβοι που εργάζονται για να αποπληρώσουν τα χρήματα που οφείλουν για το πέρασμά τους στη Βρετανία. Είναι μια μεγάλη διαφορά από τους πλούσιους τρόπους ζωής που τους υποσχέθηκαν.
«Εξαπατούν τους πάντες, λέγοντας στους ανθρώπους: «Δεν έχετε έγγραφα, θα σας αναφέρω στην αστυνομία, έχω αποδείξεις ότι εργάζεστε εδώ».Υπάρχει αυτός ο φόβος ότι θα πας φυλακή και δε θα ξαναδείς ποτέ την οικογένειά σου.
Η Bruci πιστεύει πως πολλοί που δημοσιεύουν στο TikTok σχετικά με τη θετική τους εμπειρία πηγαίνοντας στο Ηνωμένο Βασίλειο, θα μπορούσαν να είναι διακινητές ή συνεργοί.
«Μερικοί από αυτούς είναι και οι ίδιοι θύματα της σύγχρονης δουλείας και στη συνέχεια πρέπει να στρατολογήσουν ανθρώπους για να βγουν από τη δική τους κατάσταση εμπορίας».
Ο Kevin Morgan, επικεφαλής εμπιστοσύνης και ασφάλειας της TikTok για την Αφρική, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, είπε ότι η εταιρεία έχει μια «προσέγγιση μηδενικής ανοχής στο λαθρεμπόριο και τη διακίνηση ανθρώπων» και κλείνει οριστικά τέτοιους λογαριασμούς, ενώ πρόσφατα ανακοινώθηκε μια νέα πολιτική ως μέρος αυτής της προσέγγισης μηδενικής ανοχής. Η εταιρεία είπε ότι θα ανακατευθύνει αυτόματα τους χρήστες που αναζητούν συγκεκριμένες λέξεις-κλειδιά και φράσεις σε ιστότοπους κατά της εμπορίας ανθρώπων.
Τον Ιούνιο, η Συνοριακή Δύναμη του Ηνωμένου Βασιλείου είπε στους Times ότι πίστευαν ότι οι έλεγχοι του TikTok είχαν βοηθήσει στη μείωση του αριθμού των διελεύσεων μικρών σκαφών στη Βρετανία.
«Κάποιοι άνθρωποι είναι τυχεροί και γίνονται πλούσιοι. Αλλά κάτι που το βλέπετε στο TikTok ή στο Instagram, δε σημαίνει πως είναι αληθινό».
