Μπορεί από 1η Απριλίου ο κατώτατος μισθός να έχει οριστεί στα 830 καθαρά (705 μικτά), αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τον λαμβάνουν όλοι οι εργαζόμενοι που τον δικαιούνται. Το ίδιο ισχύει και για τις τριετίες, οι οποίες επίσης αφορούν μόνο τους εργαζόμενους με τον κατώτατο μισθό και μόνο όσους τις είχαν κατοχυρώσει πριν από το 2012.
Όπως προκύπτει από τους ελέγχους της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας, η μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (24,44%) δεν κατέβαλε τον νόμιμα θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό ή /και τις τριετίες, με αποτέλεσμα σχεδόν το 23% των εργαζομένων να μη λάβουν τις αυξήσεις που τους αναλογούν.
Θεωρητικά, όλοι οι εργαζομενοι που αμοίβονται με τον κατώτατο μισθό θα έπρεπε να έχουν δει εδώ και πέντε μήνες περίπου 40 ευρώ μηνιαία αύξηση στο λογαριασμό μισθοδοσίας τους, ποσό που ούτως ή άλλως δεν φτάνει για να καλύψει τις ανατιμήσεις στα βασικά αγαθά και υπηρεσίες. Αντίστοιχα, όσοι έχουν κατοχυρώσει τριετίες, θα έπρεπε να λάβουν αυξήσεις από 10% ως 30%.
«Κολοβός» ο κατώτατος μισθός για χιλιάδες εργαζόμενους
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ελέγχους της Επιθεώρησης Εργασίας σε 1.170 επιχειρήσεις από τον Μάιο και μετά ως σήμερα, οι 286 δεν έχουν συμμορφωθεί με την ισχύουσα νομοθεσία. Οι επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν απασχολούν συνολικά 8.518 εργαζόμενους, εκ των οποίων οι 1.949 δεν έλαβαν τις νόμιμες αυξήσεις.
Όπως σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση της Ανεξάρτητης Αρχής, οι έλεγχοι ήταν στοχευμένοι, αξιοποιώντας δεδομένα από το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, μέσω της χρήσης ειδικών αναφορών για τις δηλώσεις αναπροσαρμογής των αποδοχών με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Αν αναγούμε τα ποσοστά εργοδοτικής παραβατικότητας που διαπίστωσαν οι έλεγχοι, στο σύνολο των εργαζομένων που πληρώνονται με τον κατώτατο μισθό (περίπου 600.000 άτομα), αυτό θα σήμαινε ότι τουλάχιστον 138.000 χιλιάδες εργαζόμενοι δεν άλαβαν τις αυξήσεις που τους αναλογούν. Ακόμα όμως και αν δεχθούμε ότι ο βαθμός παραβατικότητας στο σύνολο των επιχειρήσεων είναι πολύ χαμηλότερος, η μη καταβολή των νόμιμων δεδουλευμένων δεν παύει να αφορά δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους που αμοίβονται με τον κατώτατο μισθό ή ημερομίσθιο.
Από όσους πιάστηκαν να παρανομούν, η πλειοψηφία συμμορφώθηκε μετά την παρέμβαση της Επιθεώρησης Εργασίας, ενώ πρόστιμα επιβλήθηκαν μόνο σε 43 περιπτώσεις – συνολικού ύψους 49.200 ευρώ.
Τα τρικ των εργοδοτών για να γλιτώσουν τις αυξήσεις
Όπως έχουν καταγγείλει εργαζόμενοι και σωματεία, ένα από τα τρικ που εφαρμόζουν οι εργοδότες για να παρακάμψουν τις αυξήσεις, ιδίως στις τριετίες, είναι ότι επιχειρούν να τις συμψηφίσουν με δήθεν «μπόνους παραγωγικότητας». Άλλες μέθοδοι είναι να εκβιάζουν τους εργαζόμενους να διαλέξουν μεταξύ αύξησης τριετίας και οικογενειακού επιδόματος, κάτι που δεν ισχύει νομικά. Τέλος, σύμφωνα πάντα με καταγγελίες, σε κάποιες επιχειρήσεις δρομολογήθηκαν απολύσεις παλαιότερων εργαζομένων, που βαφτίστηκαν «εθελούσιες αποχωρήσεις», για να γλιτώσουν οι εργοδότες τις αυξήσεις, ενώ δε λείπουν οι περιπτώσεις εργαζομένων που απολύθηκαν εκδικητικά επειδή διεκδίκησαν την καταβολή τριετιών.
Οδηγίες προς εργαζομένους
Η Επιθεώρηση Εργασίας ξεκαθαρίζει πως είναι παράνομο να πληρώνει ο εργοδότης λιγότερο από τον νομοθετημένο ελάχιστο μισθό, γι’ αυτό και οι εργαζόμενοι θα πρέπει, αφού ελέγχουν τις αποδοχές τους, να μιλήσουν με τον προϊστάμενό τους ή τον υπεύθυνο μισθοδοσίας, για να βεβαιωθούν ότι λαμβάνουν την αύξηση του μισθού που δικαιούνται.
Επισημαίνει, μάλιστα, πως μπορούν να καταγγείλουν τον εργοδότη τους, εάν υποαμείβονται και τους προτρέπει να επικοινωνούν με το τοπικό Τμήμα Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων της περιοχής τους, καθώς εξετάζεται κάθε καταγγελία που γίνεται. Εφόσον, δε, γίνει καταγγελία, οι επιθεωρητές εξετάζουν τις αμοιβές όλου του προσωπικού στον χώρο εργασίας, προκειμένου να μην υπάρχει στοχοποίηση του καταγγέλλοντος, ενώ εάν το επιθυμούν, η καταγγελία μπορεί να είναι ανώνυμη.
Εφόσον διαπιστωθεί παράβαση, η ανεξάρτητη αρχή ζητά από τον εργοδότη να καταβάλει απευθείας τα οφειλόμενα και δεν κλείνει την υπόθεση έως ότου καταβληθούν στο σύνολό τους. Εάν δεν υπάρχει συμμόρφωση, τότε επιβάλει κυρώσεις.
Πόσο πάει η «καμπάνα» για τους εργοδότες
Το θεσμικό πλαίσιο για όποιον εργοδότη δεν καταβάλλει τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό, προβλέπει πρόστιμα τα οποία κλιμακώνονται ανάλογα με το πλήθος τον εργαζομένων κάθε επιχείρησης και με το αν ο εργοδότης πιάστηκε «υπότροπος» να παρανομεί πάνω από μία φορά.
Η μη καταβολή δεδουλευμένων, με βάση το οριζόμενο από το νόμο όριο κατώτατο μισθό ή ημερομίσθια, εντάσσεται στις «πολύ υψηλές» παραβάσεις, άρα προβλέπονται τα υψηλότερα πρόστιμα. Συγκεκριμένα, προβλέπεται πρόστιμο 800 ευρώ για κάθε εργαζόμενο και από 1800 ως 8.000 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης.
Ωστόσο, αν ο εργοδότης συμμορφωθεί εγκαίρως, και καταβάλλει τις αυξήσεις που οφείλονται.
