Κάτι λιγότερο από 100 χρόνια λειτουργίας μετράει η ιστορική ταβέρνα της Αθήνας, το Οινομαγειρίο «Λελούδας». Ένα αυθεντικό κονάκι, ένα από τα μακροβιότερα μαγαζιά της πρωτεύουσας που πέρασε από πόλεμο, χούντα και οικονομικές κρίσεις.
Η γοητεία του; Αυτή η παλαιότητα και η τρυφερή «παλιακή» εικόνα του, που ξυπνά μνήμες στους μεγαλύτερους και στους νέους προκαλεί τη νοσταλγία των χρόνων που δεν έζησαν. Παρά το γεγονός ότι διατήρησε την εικόνα του «τότε», παραμένει επίκαιρο σε κάθε σημαντικό σταθμό της ελληνικής πραγματικότητας.
Η τοποθεσία του Λελούδα δεν αποτελεί πέρασμα. Αν πας εκεί, σημαίνει ότι πήγες αποκλειστικά για αυτό το μαγαζί και αξίζει όση απόσταση και να διένυσες. Θα σου τραβήξει την προσοχή αν και είναι ένα ταπεινό ταβερνάκι με χαρακτηριστικό του την μπλε πόρτα. Ανοίγεις και ξεπροβάλλουν τα ξύλινα βαρέλια, τακτοποιημένα σε μια μεριά του μαγαζιού.
Μοναδικό στολίδι, οι οικογενειακές φωτογραφίες στους τοίχους και κάποιες αφίσες. Το μενού είναι γραμμένο με κιμωλία στο μαυροπίνακα και οι τιμές του είναι ιδιαίτερα προσιτές, σπάνιο για την εποχή που ζούμε. Τις περισσότερες φορές δε θα ακούσεις μουσική και τη σιωπή σπάνε μόνο τα γέλια και τα μουρμουρητά του κόσμου. Κάποιες μέρες όμως μπορεί να πετύχεις κανέναν μουσικό που με την κιθάρα του ψυχαγωγεί τους θαμώνες.
Ο Λελούδας από το 1928
Μπορεί η ιστορία του Λελούδα να ξεκινάει τυπικά το 1928, αλλά το κτήριο που τον φιλοξενεί, χτίστηκε το 1910 από έναν εύπορο της περιοχής, με την προοπτική να στεγάσει ένα νέο μπακάλικο. Το 1928 λοιπόν, ήρθε στην Αθήνα ο Κύθνιος Δημήτρης Λελούδας με σκοπό να εργαστεί σε ένα από τα πολλά κεραμοποιεία του Ελαιώνα.
Για να μπορέσει να τα βγάλει πέρα, βοηθούσε και στο μπακάλικο/κρεοπωλείο τότε, το οποίο έβγαζε ελάχιστα τραπεζάκια και σέρβιρε μεζέδες στη λαδόκολλα στους εργάτες. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Λελούδας παντρέυεται τη Μαρία, αγοράζει την επιχείρηση και συνεχίζει να την δουλεύει ως παντοπωλείο και κρεοπωλείο που σέρβιρε μεζέδες και ψωμί, ενώ παράλληλα έκανε σήμα κατατεθέν του μαγαζιού το καλό, ποιοτικό κρασί.
Το μαγαζί δεν το έβαλε ποτέ κάτω, ούτε την περίοδο του πολέμου, το 1940. Ο Λελούδας πολεμούσε στο μέτωπο, ενώ η σύζυγός του κρατούσε το μαγαζί με τα δυο μικρά παιδιά τους. Η πόρτα του έχει μέχρι σήμερα σημάδι από βλήμα των Γερμανών. Μετά τον πόλεμο όλα τα εμπόδια έδειχναν πως είχαν εξαφανιστεί, όμως η μία περίοδος αλλαγών διαδεχόταν την άλλη. Άρχισαν γύρω από το μαγαζί να χτίζονται μεγάλα εργοστάσια και πλέον οι πελάτες είχαν άλλες ανάγκες. Κάπως έτσι η μαγειρική μπήκε στο παιχνίδι, με αποκορύφωμα τη δεκαετία του 1960 που πλέον το μαγαζί λειτουργούσε ως μπακάλικο και παράλληλα μαγειρίο.
Το 1970 ο Λελούδας βγαίνει στη σύνταξη κι έτσι αναλαμβάνει ο μεγάλος γιος, φρεσκοπαντρεμένος, με τη σύζυγό του. Κάποια στιγμή το σύστημα μπακάλικο/μαγειρίο παύει να έχει τη ζήτηση που είχε κι έτσι ο Βασίλης και η Φρόσω αποφασίζουν να κρατήσουν το μαγαζί αποκλειστικά ως οινομαγειρίο! Η μόνη πώληση που διατήρησαν ήταν το Θερμιώτικο τυρί, προϊόν που πρωταγωνιστούσε μαζί με κρασί και τηγανητό μπακαλιάρο σε όλα τα τραπέζια.
Από το 2004, έχει πλέον αναλάβει η τρίτη γενιά της οικογένειας, ο Δημήτρης, ο οποίος έχει στις πλάτες του ένα όνομα βαρύ και μια ιστορία τίμια, την οποία συνεχίζει με σεβασμό και ήθος.
Τι θα απολαύσεις στον Λελούδα
Η απλότητα του χώρου και οι μυρωδιές του σε προδιαθέτουν για τις γεύσεις που θα απολαύσεις εκεί. Έχει κόσμο από νωρίς το πρωί. Άλλωστε, ο κόσμος που πηγαίνει εκεί, συνήθως τρώει από τις 12 μεσημεριανό, αφού ξυπνάει αχάραγα. Νταλικέρηδες, φορτηγατζήδες και εργάτες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δε θα δεις καλλιτέχνες, γιατρούς και δικηγόρους στη σχεδόν αιωνόβια ιστορική ταβέρνα.
Θα φας πεντανόστιμα κεφτεδάκια με φρέσκο κιμά, κοκκινιστό ζυγούρι που λιώνει στο στόμα, τραγανό μπακαλιάρο τηγανητό και σκορδαλιά με μπόλικο κρεμμύδι, μουσακά, κοκκινιστά ρεβύθια με ρέγγα στο φούρνο, φάβα και φασόλια Φενεού, φρέσκιες τηγανητές πατάτες Νάξου με ξηρή μυζήθρα Καλαβρύτων και κάμποσα ακόμα πιάτα. Για επιδόρπιο θα σου φέρουν γλυκό του κουταλιού, βύσσινο, πορτοκάλι ή ό,τι άλλο έχουν εύκαιρο, ή χαλβά. Θα σε χορτάσουν τόσο τα φαγητά όσο και η ζεστή θαλπωρή της ιστορικής ταβέρνας.
Δεν θα φύγεις από εκεί χωρίς να πιεις κρασάκι φυσικά, είτε προτιμάς λευκό είτε κόκκινο, θα βρεις αυτό ακριβώς που αναζητάς. Λένε μάλιστα ότι το κρασί έχει ίδια και απαράλλαχτη γεύση με εκείνη που που πρωτοήπιαν χρόνια πριν. Ο Δημήτρης, ο τωρινός ιδιοκτήτης του Λελούδα, έχει ασχοληθεί με την οινολογία και οινοχοΐα και μαζί με την έμπειρη οινολόγο Μαρία Τζίτζη φτιάχνουν Σαββατιανά, Ροδίτες και Cabernet. Επομένως, δεν υπάρχει αμφιβολία για την ποιότητα και τη γεύση.
Από την ιστορική αυτή ταβέρνα έχουν περάσει θρύλοι όπως ο Στέλιος Καζαντζίδης και πολλοί άλλοι καλλιτέχνες, οι οποίοι απολαμβάνουν τα ποιοτικά και πεντανόστιμα πιάτα του Λελούδα. Το σημαντικό είναι ότι εκεί είναι όλοι φίλοι, όλοι ίσοι, γίνονται όλοι μια παρέα. Χωρίς να πει κανείς το οτιδήποτε νιώθεις σαν να υπάρχει μία άτυπη συμφωνία μεταξύ προσωπικού και πελάτη για σεβασμό, εμπιστοσύνη, καλοπέραση και απόλαυση!
Να πάτε!
Σαλαμινίας 8-10, Αθήνα
Τηλέφωνο: 210-3464167
photo credits: @leloudas1928
