Ο όρος «Ηνωμένα Έθνη» είναι αμερικανικής εμπνεύσεως και συγκεκριμένα του προέδρου Ρούζβελτ, ο οποίος αναφερόταν κατ’ αρχάς στις συμμαχικές δυνάμεις κατά του Άξονα.
Έπειτα από διαβουλεύσεις τριών ετών, στις 24 Οκτωβρίου του 1945, τα Ηνωμένα Έθνη μετεξελίχθηκαν σε μια «παγκόσμια ένωση κρατών ταγμένη στην προώθηση της συνεργασίας στο διεθνές δίκαιο, την ασφάλεια και την ειρήνη, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ισότητα».
Γράφει η Κατερίνα Ματέρη.
Η προώθηση της ισότητας των φύλων και η προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών αποτελούν θεμελιώδεις αρχές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) από την ίδρυσή του το 1945. Παρότι έχουν σημειωθεί σημαντικές πρόοδοι τα τελευταία 80 χρόνια, ο αγώνας για πλήρη ισότητα παραμένει μακρύς και γεμάτος προκλήσεις.
Σήμερα, ο ΟΗΕ συνεχίζει να ηγείται των παγκόσμιων προσπαθειών για την καταπολέμηση της ανισότητας, προσπαθώντας να δημιουργήσει έναν κόσμο όπου κάθε γυναίκα θα απολαμβάνει τα ίδια δικαιώματα και ευκαιρίες με τους άνδρες.
Ιστορική αναδρομή
Από τις πρώτες μέρες του ΟΗΕ, η προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών υπήρξε κεντρικός στόχος. Το 1946, δημιουργήθηκε η Επιτροπή για τη Θέση των Γυναικών (CSW) με αποστολή την προώθηση της ισότητας των φύλων και την ενίσχυση του νομικού πλαισίου που προστατεύει τα δικαιώματα των γυναικών. Μέσα από τον ΟΗΕ θεσπίστηκαν βασικά διεθνή κείμενα, όπως η Διακήρυξη για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών (1967) και η Σύμβαση για την Εξάλειψη Κάθε Μορφής Διάκρισης κατά των Γυναικών (CEDAW) το 1979. Η CEDAW αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς σταθμούς στον αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών, καθώς εξασφαλίζει νομική προστασία και υποχρεώνει τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για την κατάργηση των διακρίσεων.
Οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης και η έμφαση στην ισότητα των φύλων
Το 2015, ο ΟΗΕ παρουσίασε τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), και ο πέμπτος στόχος είναι αφιερωμένος στην επίτευξη της ισότητας των φύλων. Ο στόχος αυτός αναγνωρίζει ότι η ενδυνάμωση των γυναικών και η καταπολέμηση των έμφυλων διακρίσεων είναι κρίσιμα στοιχεία για την παγκόσμια ανάπτυξη. Περιλαμβάνει δράσεις για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, την αναγνώριση των δικαιωμάτων στην εκπαίδευση, την υγεία και την εργασία, καθώς και την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στη λήψη αποφάσεων.
Παρά τα βήματα προόδου, πολλά εμπόδια παραμένουν. Σε πολλές χώρες, οι γυναίκες εξακολουθούν να υποφέρουν από διακρίσεις, βία και άνιση μεταχείριση στην εργασία και την εκπαίδευση. Η πανδημία του COVID-19, για παράδειγμα, ανέδειξε τις υφιστάμενες ανισότητες, με τις γυναίκες να αντιμετωπίζουν δυσανάλογες επιπτώσεις σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Η δράση του ΟΗΕ σε παγκόσμιο επίπεδο
Ο ΟΗΕ ηγείται διαφόρων πρωτοβουλιών για την προώθηση της ισότητας των φύλων. Το UN Women, που δημιουργήθηκε το 2010, συντονίζει τις προσπάθειες του οργανισμού για την ενδυνάμωση των γυναικών και την καταπολέμηση των διακρίσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η πρωτοβουλία HeForShe, η οποία ξεκίνησε το 2014, καλεί τους άνδρες να συμμετάσχουν ενεργά στον αγώνα για την ισότητα των φύλων, αναγνωρίζοντας ότι η ισότητα των φύλων δεν είναι αποκλειστικά ζήτημα των γυναικών, αλλά όλων.
Ένα άλλο σημαντικό πρόγραμμα είναι η Spotlight Initiative, μια συνεργασία του ΟΗΕ με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Αυτή η πρωτοβουλία στοχεύει στην υποστήριξη των προσπαθειών για την αντιμετώπιση αυτής της παγκόσμιας επιδημίας, η οποία επηρεάζει εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο.
Προκλήσεις και προοπτικές
Παρά τις διεθνείς προσπάθειες, η επίτευξη της πλήρους ισότητας των φύλων παραμένει ένα μακροχρόνιο εγχείρημα. Σε πολλές χώρες, οι νόμοι για τα δικαιώματα των γυναικών δεν εφαρμόζονται πλήρως ή αγνοούνται, ενώ σε άλλες περιοχές υπάρχουν ακόμα κοινωνικές και πολιτισμικές αντιλήψεις που εμποδίζουν την πρόοδο. Η έμφυλη βία, οι γάμοι παιδιών, η έλλειψη πρόσβασης στην εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη είναι μερικές μόνο από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σε διάφορες περιοχές του κόσμου.
Επιπλέον, η έλλειψη γυναικών σε ηγετικές θέσεις και η χαμηλή συμμετοχή τους στην πολιτική σφαίρα εξακολουθούν να αποτελούν σοβαρά προβλήματα. Η ισότητα των φύλων στην πολιτική, την οικονομία και την κοινωνία δεν είναι μόνο θέμα δικαιοσύνης, αλλά και αναγκαιότητα για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ειρήνη.
Ο αγώνας του ΟΗΕ για την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών είναι μακροχρόνιος και συνεχής. Παρά τις προκλήσεις, η πρόοδος που έχει επιτευχθεί δείχνει ότι η ισότητα των φύλων δεν είναι απλώς ένα ιδεώδες, αλλά ένας εφικτός στόχος που μπορεί να επιτευχθεί με τη συνεχή συνεργασία και δέσμευση της διεθνούς κοινότητας.
Ο δρόμος προς την ισότητα είναι γεμάτος εμπόδια, αλλά με τον ΟΗΕ στο επίκεντρο της παγκόσμιας κινητοποίησης, ο στόχος ενός κόσμου χωρίς διακρίσεις γίνεται όλο και πιο προσιτός. Είναι ένας αιώνιος αγώνας, αλλά είναι ένας αγώνας που αξίζει να συνεχιστεί μέχρι την πλήρη επίτευξή του.
