Τα τελευταία χρόνια, πολλοί διεθνείς καλλιτέχνες έχουν χρησιμοποιήσει το μέσο της σημαίας ως χώρο για να επιδείξουν και να αποτυπώσουν διαφορετικούς τύπους εικόνων. Μπορεί να προκαλούν αντιδράσεις, αλλά τέτοιου είδους έργα υπήρχαν πάντα.
Οι πρώτοι πίνακες που χρησιμοποίησαν σημαίες ως χαρακτηριστικό ήταν πολιτικές ή ιστορικές αλληγορίες. Το πιο διάσημο από αυτά είναι πιθανώς το «Ελευθερία που οδηγεί τον λαό» του Eugène Delacroix. Η απόλυτη ζωντάνια του χρώματος της σημαίας και η εικόνα της που κυματίζει έκαναν τη σημαία δημοφιλές στοιχείο στην τέχνη των ιμπρεσιονιστών.
Μερικές φορές τα μηνύματα των καλλιτεχνών είναι παιχνιδιάρικα, όπως η κίτρινη σημαία του Jeremy Deller, μια συνεργασία με τον γραφίστα Fraser Muggeridge που βρισκόταν πάνω από το Somerset House του Λονδίνου προς τιμήν της 500ης επετείου της Utopia του Thomas More και είχε γίνει viral. Η σημαία ήταν ένα νεύμα στην κουλτούρα της μουσικής acid house, η οποία ήταν “στο επίκεντρο προσοχής του Deller σε μια εξέταση της σχέσης μεταξύ τάξης και κουλτούρας στη σύγχρονη Βρετανία”.
Σε άλλες περιπτώσεις, όπως το Black Dada Flag του Adam Pendleton (Black Lives Matter), το πολιτικό πλαίσιο και η χρήση των σημαιών είναι πιο άμεσα παρόντα.
Η ροζ ελληνική σημαία, αντίστοιχα στην Ελλάδα, ένα έργο της Γεωργίας Λαλέ για τα θύματα γυναικοκτονίας και ενδοοικογενειακής βίας στη χώρα, προκάλεσε μια δημόσια αντιπαράθεση που έφτασε μέχρι την κεντρική πολιτική σκηνή. Αίσθηση προκάλεσε και η ανάρτηση του Ιδρύματος Ωνάση, που θέλοντας να υποστηρίξει την ελευθερία της τέχνης και της έκφρασης, παρουσίασε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια σειρά από καλλιτεχνικά έργα με «πειραγμένες» σημαίες, της Ελλάδας, των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Θυμάστε αυτή τη σημαία; Jamie Reid – Sex Pistols, God Save the Queen 1977. Μια από τις πιο εμβληματικές πανκ εικόνες όλων των εποχών. Κατατάχθηκε στην κορυφή της λίστας με τα 100 καλύτερα εξώφυλλα άλμπουμ από το 2001. Mήπως θυμάστε αυτή; David Hammons. African American Flag 1990. Στο εν λόγω έργο παραποιείται η σημαία των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα χρώματά της αντικαθίστανται με το κόκκινο, το πράσινο και το μαύρο του Παναφρικανικού Συνδέσμου, που ιδρύθηκε το 1914.
Σε όλη την ιστορία, οι σημαίες στέκονταν ως απλές, εντυπωσιακές αναπαραστάσεις ομάδων ανθρώπων, οδηγιών και κοινωνικοπολιτικών κινημάτων και είναι η αναγνωρίσιμη εικόνα των σημαιών και η γραφική τους ποιότητα που τις κάνει ελκυστικά μέσα για τους καλλιτέχνες όταν θέλουν να πουν κάτι δυνατό.
Ενώ η σημαία είναι μια “συμβολική απόσταξη” του πολιτικού και ιδεολογικού συναισθήματος σε μια γραφική μορφή, πολλές φορές είναι σε μεγάλο βαθμό ένα μέσο και όχι ένα μήνυμα.
Οι σημαίες δεν μεταφέρουν μια ιδεολογία, αλλά είναι φορτωμένες με μυριάδες, ανόμοιες ταυτότητες και ταυτόχρονα πολλές έννοιες. Τα τελευταία χρόνια, πολλοί διεθνείς καλλιτέχνες έχουν χρησιμοποιήσει το μέσο της σημαίας ως χώρο για να επιδείξουν και να αποτυπώσουν διαφορετικούς τύπους εικόνων. Μπορεί να προκαλούν αντιδράσεις, αλλά τέτοιου είδους έργα υπήρχαν πάντα, όπως και τα θέματα τα οποία θίγουν οι καλλιτέχνες.
