Όταν οι γάτες κατέλαβαν το Βρετανικό Μουσείο

Οι γάτες χρησιμοποιούνται ως επίσημοι εξολοθρευτές ποντικιών στο Βρετανικό Μουσείο τουλάχιστον από τον 19ο αιώνα, σύμφωνα με τους New York Times. Μια επιστολή του 1868 που φυλάσσεται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη αναφέρει μια αμοιβή 1,5 πένας την ημέρα, ανά γάτα, για να κρατήσει το μουσείο απαλλαγμένο από ποντίκια. Τα αιλουροειδή στο μισθολόγιο λάμβαναν επίσης υγειονομική περίθαλψη, καταλύματα, άφθονο ψάρι και μαγειρεμένο κρέας.

Για ένα διάστημα, οι γάτες θεωρούνταν αγαπημένα μέλη του προσωπικού αλλά αυτό δεν συνέβαινε πάντα. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μια αποικία δεκάδων άγριων γατών απείλησε να καταλάβει το μουσείο, αναγκάζοντας μια ομάδα γατόφιλων υπαλλήλων να πάρουν τα μέτρα τους.

Στις αρχές του 20ου αιώνα, οι γάτες μετατράπηκαν από μια πρακτική παρουσία σε μέρος της ταυτότητας του μουσείου χάρη σε ένα συγκεκριμένο αιλουροειδές. Ο Black Jack, μια μαύρη γάτα με λευκό στήθος και «εξαιρετικά μακριά» μουστάκια, προτιμούσε το Στρογγυλό Αναγνωστήριο από τα κρύα σοκάκια έξω. Αφού βρέθηκε κλειδωμένος μέσα μια μέρα, πέρασε την ώρα του τεμαχίζοντας έναν τόμο εφημερίδων. Θα αντιμετώπιζε μια μοίρα χειρότερη, αν δεν υπήρχαν δύο υπάλληλοι του μουσείου που τον έκρυψαν από τους λιγότερο φιλόζωους συναδέλφους τους. Ο Black Jack θεωρήθηκε νεκρός και όταν ως δια μαγείας εμφανίστηκε ξανά στο αναγνωστήριο αρκετές εβδομάδες αργότερα, κανείς δεν διόρθωσε αυτή τη θεωρία.

Ίσως ο γάτος κατάλαβε πόσο σημαντικές ήταν οι διασυνδέσεις για να προχωρήσει στην καριέρα του. Κέρδισε την καρδιά του Sir Ernest Wallis Budge, του Αιγυπτιολόγου του Βρετανικού Μουσείου, και αφού υιοθέτησε ένα αδέσποτο γατάκι, ο Black Jack το άφησε σοφά στα πόδια του διάσημου μελετητή, ο οποίος τον πήρε αμέσως σπίτι.

Με το όνομα Mike, ο γάτος θα μεγάλωνε για να επισκιάσει τον προκάτοχό του σε φήμη και δημοτικότητα. Μοίρασε τον χρόνο του ανάμεσα στο σπίτι του Budge και στο μουσείο, όπου έδιωξε κάθε αδέσποτο σκυλί. Αν και προερχόταν από τους δρόμους, ο Mike είχε μια κακή ανατροφή και ήταν συνηθισμένος στις λιχουδιές από το προσωπικό του μουσείου. Αν δεν τον περίμενε γάλα στο συνηθισμένο του πιατάκι στην αίθουσα αναψυκτικών, «θα έβαζε τα νύχια του απαλά σε ένα πόδι και νιαούριζε», σύμφωνα με τον βοηθό φύλακα στο τμήμα έντυπων βιβλίων. Η γλώσσα, οι σαρδέλες και ο μπακαλιάρος ήταν μέρος της διατροφής του. Όταν πέθανε το 1929 σε ηλικία 21 ετών, η νεκρολογία του δημοσιεύτηκε στην The Evening Standard.

Μέχρι τότε, οι αδέσποτες γάτες που ζούσαν γύρω από το Βρετανικό Μουσείο είχαν επωφεληθεί από την καλή θέληση του Black Jack και του Mike για δεκαετίες. Αλλά χωρίς τις χαρισματικές μασκότ τους, τα πολλαπλασιαζόμενα αιλουροειδή τελικά υποβιβάστηκαν από τιμητικά κατοικίδια σε παράσιτα που έπρεπε να εξαλειφθούν.

Μια απροσδόκητη συνέπεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν ένας πληθυσμός γατών εκτός ελέγχου στο Λονδίνο. Οι σπιτικές γάτες που έγιναν άστεγες αφέθηκαν να τα βγάλουν πέρα μόνες τους στους δρόμους, όπου σχημάτισαν ομάδες για να επιβιώσουν. Αυτές οι αποικίες εξερράγησαν σε ανεξέλεγκτες διαστάσεις τις δεκαετίες που ακολούθησαν τον πόλεμο, και μέχρι το 1960 μια τέτοια συμμορία είχε δημιουργήσει στρατόπεδο στο Βρετανικό Μουσείο.

Αυτές οι γάτες δυσκολεύτηκαν να κερδίσουν καρδιές σε σύγκριση με τον Black Jack και τον Mike. Ήταν βρώμικες και είχαν πολλές ασθένειες. Και δεν ήταν ικανοποιημένες με το να σκαρφαλώνουν στα πίσω δρομάκια: Πολλές κατάφεραν να μπουν κρυφά μέσα, όπου δάγκωναν και έβγαζαν νύχια σε υπαλλήλους, ενώ γέννησαν γατάκια στα ράφια του μουσείου.

Για 15 χρόνια, το μουσείο χρησιμοποίησε πολλές τακτικές για να περιορίσει τον πληθυσμό, συμπεριλαμβανομένων των διχτυών, των παγίδων και της απαγόρευσης της μη εξουσιοδοτημένης σίτισης. Όταν οι αριθμοί της αποικίας πλησίασαν τις 100, σκέφτηκαν μια πιο δραστική προσέγγιση: την ολοκληρωτική εξόντωση. Αυτή ήταν η λύση που ενέκρινε η βρετανική κυβέρνηση και το μουσείο ήταν πλήρως προετοιμασμένο να θέσει το σχέδιο σε εφαρμογή.

Ευτυχώς για τους αιλουρόφιλους, ωστόσο, μια ανώνυμη ομάδα μελών του προσωπικού έπεισε τους υπεύθυνους να δοκιμάσουν μια πιο ανθρώπινη στρατηγική. Η πρότασή τους περιελάμβανε τη στρογγυλοποίηση του αριθμού των γατών, τη στείρωση, την μεταφορά τους στο Βασιλικό Κτηνιατρικό Κολλέγιο και την υιοθεσία τους σε ικανούς ιδιοκτήτες. Μετά από λίγους μήνες, αυτή η στρατηγική είχε συρρικνώσει την απείθαρχη αποικία σε μόλις έξι γάτες.

Αυτός ο πιο διαχειρίσιμος πληθυσμός άνοιξε την πόρτα σε μια νέα εποχή κυνηγών τρωκτικών που θύμιζε τις αρχές του 1900. Περίπου την ίδια εποχή, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ο Rex Shepherd εντάχθηκε στο Βρετανικό Μουσείο ως καθαριστής και είδε μπροστά του μια ευκαιρία: Αυτός και άλλα μέλη του προσωπικού σχημάτισαν την Cat Welfare Society, μια ομάδα αφιερωμένη στη διατήρηση της ανθρώπινης αποστολής που οδήγησε την αποικία υπό έλεγχο. Εκτός από την παροχή κτηνιατρικής περίθαλψης στις γάτες του μουσείου, ο οργανισμός έβαλε τις γάτες σε «μισθοδοσία» που χρηματοδοτήθηκε από δωρεές, δημιούργησε ειδικούς χώρους διατροφής και έχτισε ένα καταφύγιο ξεχωριστά από τις ευαίσθητες συλλογές του μουσείου. Γάτες όπως οι Poppet, Pippin, Maisie και Susan ανέλαβαν επίσημα τους ρόλους που είχαν ο Mike και ο Black Jack.

Το πρόγραμμα στείρωσης και υιοθεσίας του μουσείου λειτούργησε τόσο καλά που μέχρι το 1985, η αποικία γατών είχε μειωθεί στο μηδέν. Η Cat Welfare Society έκτοτε διαλύθηκε και όλα τα αδέσποτα αιλουροειδών που φαίνονται σήμερα να περιφέρονται στο ακίνητο είναι ανεπίσημοι επισκέπτες.

Το εν λόγω μουσείο δεν είναι το μόνο μέρος που έχει αγκαλιάσει τα οφέλη της ύπαρξης πεινασμένων γατών στις εγκαταστάσεις. Ο καθεδρικός ναός του Έξετερ στη νοτιοδυτική Αγγλία έχει μια πόρτα γάτας που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα και σήμερα η βρετανική κυβέρνηση απασχολεί χιλιάδες από αυτές για να κρατήσει υπό έλεγχο τους πληθυσμούς αρουραίων και ποντικών. Αλλά τα μόνα στοιχεία που έχουν απομείνει για τις γάτες του Βρετανικού Μουσείου είναι κάποια αποκόμματα στα αρχεία, μια πινακίδα που προειδοποιεί ότι το να ταΐζονται οι γάτες είναι «απαγορευμένο αυστηρά» και οι αναμνήσεις των παλαιών ετών.