Ο Ότζι, ο Άνθρωπος των Πάγων, του οποίου τα μουμιοποιημένα λείψανα βρέθηκαν σε μια χαράδρα ψηλά στις Τιρολέζικες Άλπεις από πεζοπόρους το 1991, είναι ίσως το πιο προσεκτικά μελετημένο πτώμα στον κόσμο.
Το μυστήριο σχετικά με τον βίαιο θάνατό του, το ποιος ήταν και το πώς κατέληξε σε ένα ορεινό πέρασμα δεν έχει γοητεύσει μόνο τους αρχαιολόγους αλλά και το ευρύ κοινό που συρρέει κατά χιλιάδες κάθε χρόνο στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Νοτίου Τιρόλου στο Μπολζάνο της Ιταλίας, προκειμένου να δει από κοντά τη μούμια.
Μια νέα μελέτη του αρχαίου DNA που εξήχθη από τη λεκάνη του Ότζι υποδηλώνει ότι ο Άνθρωπος των Πάγων έχει ακόμη κάποια μυστικά να αποκαλύψει. Η ανάλυση της γενετικής του σύνθεσης αποκάλυψε ότι η μούμια των 5.300 ετών είχε σκούρο δέρμα, σκούρα μάτια και πιθανότατα ήταν φαλακρή. Κάτι που έρχεται σε αντίθεση με την σημερινή αναπαράσταση του Ότζι, που απεικονίζει έναν ανοιχτόχρωμο άνδρα με μακριά μαλλιά και γενειάδα.
«Μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι το δέρμα του είχε σκουρύνει κατά τη διαδικασία της μουμιοποίησης», δήλωσε στο CNNi ο Άλμπερτ Ζινκ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μελετών Μούμιας στο Eurac Research, ένα ιδιωτικό ερευνητικό κέντρο που εδρεύει στο Μπολζάνο, και συν-συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο επιστημονικό περιοδικό Cell Genomics.
«Φαίνεται ότι το σκούρο χρώμα του δέρματος της μούμιας είναι αρκετά κοντά στο χρώμα του δέρματος του Ανθρώπου των Πάγων κατά τη διάρκεια της ζωής του», σημείωσε ο Ζινκ, διευκρινίζοντας ότι πολλοί Ευρωπαίοι εκείνης της εποχής είχαν πιθανότατα πιο σκούρο δέρμα από τους σημερινούς.
«Οι πρώιμοι Ευρωπαίοι αγρότες είχαν αρκετά σκούρο δέρμα, το οποίο με τον καιρό άλλαξε σε πιο ανοιχτόχρωμο, ως προσαρμογή στις αλλαγές του κλίματος και της διατροφής τους. Οι αγρότες καταναλώνουν πολύ λιγότερη βιταμίνη D σε σύγκριση με τους κυνηγούς-συλλέκτες», εξήγησε.
Ο Γιοχάνες Κράουζε, διευθυντής του τμήματος αρχαιογενετικής στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για την Εξελικτική Ανθρωπολογία στη Λειψία της Γερμανίας και συν-συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε ότι σύμφωνα με τα ευρήματα ο Άνθρωπος των Πάγων στη ζωή έμοιαζε πολύ περισσότερο με την ίδια τη μούμια.
«Είναι αξιοσημείωτο το πώς η ανακατασκευή έχει επηρεαστεί από τη δική μας προκατάληψη γύρω από την εμφάνιση ενός Ευρωπαίου της Λίθινης Εποχής», ανέφερε ο Κράουζε.
Το γονιδίωμα που αλληλουχήθηκε από το DNA το οποίο ελήφθη από τη λεκάνη του Ότζι ήταν πιο πλήρες από ένα προηγούμενο γονιδίωμα που είχε συναρμολογηθεί το 2012, όταν ο συγκεκριμένος ερευνητικός τομέας ήταν ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Η νέα μελέτη δείχνει επίσης ότι το αποτέλεσμα του 2012 οφείλεται πιθανώς σε μόλυνση του δείγματος από σύγχρονο ανθρώπινο DNA.
Όταν οι συγγραφείς της νέας μελέτης συνέκριναν το γονιδίωμα του Ότζι με εκείνα άλλων αρχαίων ανθρώπων, διαπίστωσαν ότι δεν συγγενεύει με τους σημερινούς Σαρδηνούς, όπως είχε διατυπωθεί παλαιότερα, αλλά ότι έχει περισσότερα κοινά με τους πρώιμους αγρότες της Ανατολίας – από τη σημερινή Τουρκία – οι οποίοι δεν είχαν μεγάλη αλληλεπίδραση με τους σύγχρονους του Ότζι Ευρωπαίους κυνηγούς-συλλέκτες.
«Δεν αλλάζει εντελώς τις γνώσεις μας για τον Άνθρωπο των Πάγων, αλλά κάνει κάποια πράγματα πιο ξεκάθαρα», εξήγησε ο Ζινκ για τη μελέτη. «Δείχνει ότι ο Άνθρωπος των Πάγων πιθανότατα ζούσε σε μια σχετικά απομονωμένη περιοχή με περιορισμένη μόνο επαφή με άλλους πληθυσμούς και χαμηλή γονιδιακή ροή από πληθυσμούς που σχετίζονται με κυνηγούς-συλλέκτες».
Τι γνωρίζουμε για τον Ότζι
Σχεδόν κάθε μέρος του Ότζι και των αντικειμένων του έχει αναλυθεί, δίνοντας μια εικόνα της ζωής πριν από 5.300 χρόνια.
Το περιεχόμενο του στομάχου έδωσε πληροφορίες για το τελευταίο του γεύμα και από πού προερχόταν, τα όπλα του αποκάλυψαν ότι ήταν δεξιόχειρας και τα ρούχα του έδωσαν πολύτιμες πληροφορίες για το τι πραγματικά φορούσαν οι άνθρωποι της εποχής του.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ένα κεφάλαιο της συναρπαστικής ιστορίας του Ανθρώπου των Πάγων ξαναγράφεται. Αρχικά είχε θεωρηθεί ότι ο Ότζι πέθανε από το κρύο, αλλά μια ακτινογραφία του 2001 αποκάλυψε μια αιχμή βέλους στον ώμο του, η οποία θα ήταν θανατηφόρα. Είχε επίσης ένα τραύμα στο κεφάλι, το οποίο πιθανώς υπέστη την ίδια στιγμή, και ένα αμυντικό τραύμα στο δεξί χέρι.
