Οι επισκέπτες σε στοιχειωμένα σπίτια ή όσοι ανεβαίνουν σε τρενάκια του Λούνα Πάρκ θα πουν συχνά στους άλλους ότι «κόντεψαν να πεθάνουν από τον φόβο τους» κατά τη διάρκεια των εμπειριών τους. Αλλά προφανώς δεν έγινε, αν σας το λένε. Πράγμα που εγείρει το ερώτημα: Είναι δυνατόν να πεθάνεις από τον φόβο σου;
Είναι σίγουρα δυνατό να φοβάσαι τόσο πολύ ώστε να πεθάνεις, αλλά είναι πολύ σπάνιο. Σύμφωνα με το ASAP Science, όταν ένα άτομο φοβάται κάτι, ξεκινά η απόκριση μένω για να παλέψω ή φεύγω στο σώμα του. Απελευθερώνεται αδρεναλίνη, η οποία κάνει την καρδιά να χτυπά πιο γρήγορα, στέλνοντας περισσότερο αίμα στους μύες. Το αποτέλεσμα; Αυτό το πολύ φοβισμένο άτομο γίνεται προσωρινά μια πιο δυνατή και πιο γρήγορη εκδοχή του εαυτού του. (Η μάχη ή η φυγή πυροδοτεί επίσης τη διαστολή της κόρης και επιβραδύνει την πέψη, μεταξύ άλλων επιπτώσεων.)
«Όλα αυτά αυξάνουν τις πιθανότητες να επιτύχεις σε έναν καυγά ή να ξεφύγεις, για παράδειγμα, από ένα επιθετικό τζάγκουαρ», είπε ο νευρολόγος Martin A. Samuels στο Scientific American. «Αυτή η διαδικασία σίγουρα θα βοηθούσε τους πρωτόγονους ανθρώπους, αλλά το πρόβλημα , φυσικά, είναι ότι στον σύγχρονο κόσμο υπάρχει πολύ περιορισμένο πλεονέκτημα στην απάντηση μάχη ή φυγή. Υπάρχει ένα μειονέκτημα στο να ανεβάζεις στροφές το νευρικό σου σύστημα έτσι».
Σε μια τυπική απόκριση μάχης ή φυγής, τα αποτελέσματα είναι μόνο προσωρινά και η καρδιά μπορεί να το χειριστεί μια χαρά. Αλλά σε μεγάλες δόσεις, η αδρεναλίνη δεν είναι καλή. Στην πραγματικότητα, είναι τοξική. Σύμφωνα με τον Samuels, η αδρεναλίνη χτυπά τους υποδοχείς στα κύτταρα των καρδιακών μυών, γεγονός που κάνει τα κανάλια ασβεστίου στις μεμβράνες των κυττάρων να ανοίγουν. «Τα ιόντα ασβεστίου εισρέουν στα καρδιακά κύτταρα και αυτό αναγκάζει τον καρδιακό μυ να συστέλλεται», είπε ο Samuels. «Αν για μια τεράστια καταιγίδα αδρεναλίνης, το ασβέστιο συνεχίζει να χύνεται στα κύτταρα και ο μυς απλά δεν μπορεί να χαλαρώσει».
Όταν το σύστημα που ρυθμίζει τον ρυθμό της καρδιάς είναι υπερφορτωμένο με αδρεναλίνη, το όργανο μπορεί να πάει σε ρυθμούς που, όπως αναφέρει ο Samuels, «δεν είναι συμβατοί με τη ζωή. Εάν ένα από αυτά ενεργοποιηθεί, κάποιος θα πέσει κάτω νεκρός». Εδώ αναφέρει την κοιλιακή μαρμαρυγή, την οποία η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία αποκαλεί «την πιο σοβαρή διαταραχή του καρδιακού ρυθμού» στην οποία «οι κάτω κοιλότητες τρέμουν και η καρδιά δεν μπορεί να αντλήσει αίμα, προκαλώντας καρδιακή ανακοπή», ως αυτή που είναι πιο πιθανό να προκαλέσει θάνατο από φόβο. Έχει διαπιστωθεί ότι ο φόβος μειώνει το όριο της αρρυθμίας σε μια φυσιολογική καρδιά και εάν υπάρχει κάποιο μπλοκάρισμα, ο φόβος μπορεί να τριπλασιάσει τον ρυθμό της κοιλιακής μαρμαρυγής.
Δεν είναι μόνο ο φόβος που μπορεί να κάνει ένα άτομο να πεθάνει: ο Samuels λέει ότι «ένα ισχυρό θετικό συναίσθημα μπορεί να το κάνει επίσης. Έχω ένα παράδειγμα ενός άντρα που έβαλε την μπάλα σε μια τρύπα του γκολφ με ένα χτύπημα. Έπαιζε γκολφ σε όλη του τη ζωή και εκείνη τη φορά χτύπησε μια μπάλα και δεν είδε πού πήγε. Πήγαν μαζί με τον φίλο του και κοίταξαν στο γρασίδι, και η μπάλα είχε μπει στην τρύπα. Και είπε ‘ουάου, πέτυχα την τρύπα σε ένα χτύπημα, μπορώ να πεθάνω τώρα’ και το έκανε».
Οι άνθρωποι κινδυνεύουν περισσότερο να πεθάνουν από τρόμο (ή ευτυχία) εάν υπάρχει ήδη βλάβη στην καρδιά τους. «Ένα άτομο που έχει στένωση των αρτηριών κατά 50% μπορεί να μην έχει ποτέ συμπτώματα, αλλά αν είναι υπό την απειλή του όπλου ή αν παραλίγο έχει ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, τα επίπεδα αδρεναλίνης του μπορεί να αυξηθούν και να αποσταθεροποιήσουν αυτή την πλάκα», είπε ο Ilan Wittstein, καρδιολόγος στο νοσοκομείο Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη. «Αυτή η ρήξη πλάκας μπορεί να προκαλέσει σχηματισμό θρόμβου αίματος και τότε θα έχουν 100% απόφραξη». Αλλά και οι υγιείς άνθρωποι μπορούν να πεθάνουν από τον φόβο τους.
