Φαίνεται όλο και πιο πιθανό ότι οι ΗΠΑ θα οργανώσουν ή θα… επιβάλουν κάποιο είδος ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, που μπορεί να οδηγήσει στον τερματισμό του διετούς πολέμου στην Ουκρανία, παρά τις αντιρρήσεις των Ευρωπαίων.
Ανάλυση των Financial Times αποκαλύπτει πώς οι επενδυτές έχουν ήδη αρχίσει να ποντάρουν σε αυτό το ενδεχόμενο, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Ευρώπη.
Και παρόλο που δεν υπάρχουν λεπτομέρειες σχετικά με το τι μπορεί να συνεπάγεται μία εκεχειρία ή μία βιώσιμη ειρήνη, οι αναλυτές μπορούν τουλάχιστον να αρχίσουν να μαντεύουν τις επιπτώσεις. Ό,τι κι αν σκέφτεται κανείς για τα πολιτικά και γεωπολιτικά πλεονεκτήματα μιας ειρηνευτικής συμφωνίας (και για το πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί η Ουκρανία στην πορεία), είναι αρκετά σαφές εδώ και καιρό πως αυτό θα μπορούσε να καταλήξει να είναι μια σημαντική οικονομική «ευλογία», όπως την χαρακτηρίζουν.
«Game changer» στην Ευρώπη ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία, ειδικά αν επιτευχθεί μία βιώσιμη ειρηνευτική συμφωνία
Οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs έχουν χαρτογραφήσει τις πιθανές οικονομικές και χρηματοπιστωτικές επιπτώσεις δύο σεναρίων, μιας πιο περιορισμένης εκεχειρίας και μιας αργής λήξης του πολέμου με την πάροδο του χρόνου, ή μιας «συνολικής και αξιόπιστης» συμφωνίας.
Τι θα φέρει στην ευρωπαϊκή οικονομία η ειρήνη στην Ουκρανία;
Το σημαντικότερο κανάλι θα είναι πιθανότατα μέσω των αγορών φυσικού αερίου, σημειώνουν οι FT. Ακολουθώντας τις αναλύσεις για τα εμπορεύματα, «βλέπουν» ένα σενάριο περιορισμένης ροής φυσικού αερίου (με 15% πτώση των τιμών του αερίου) και ένα σενάριο ανοδικής ροής (με 50% πτώση των τιμών). Εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός θα ήταν 0,15 ποσοστιαίες μονάδες και 0,5 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερος στα δύο σενάρια, αντίστοιχα, με πιθανή ενίσχυση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 0,1% και 0,34%, μέσω της αύξησης των καταναλωτικών δαπανών και της παραγωγής.
Η καταναλωτική εμπιστοσύνη μειώθηκε απότομα σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, υποδεικνύοντας τη δυνατότητα ανάκαμψης με την κατάπαυση του πυρός. Η ανάλυση των FT, ωστόσο, υποδεικνύει μικρή δυνητική αύξηση της εμπιστοσύνης, διότι διαπιστώνουν ότι ο υψηλός πληθωρισμός έπαιξε βασικό ρόλο στην καταβαράθρωση της εμπιστοσύνης το 2022 και πως οι μετρήσεις του γεωπολιτικού κινδύνου έχουν σε μεγάλο βαθμό ομαλοποιηθεί. Οι εκτιμήσεις τους υποδηλώνουν μέτρια κέρδη, λόγω εμπιστοσύνης στο πραγματικό ΑΕΠ της τάξης του 0,03% έως 0,09% στα δύο σενάρια που κάνει η εφημερίδα.
Η ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων υποδομών της Ουκρανίας θα μπορούσε επίσης να στηρίξει την ανάπτυξη σε ολόκληρη την Ευρώπη. Συνδυάζοντας τα σενάρια των οικονομολόγων της CEEMEA για τις δαπάνες ανοικοδόμησης με εύλογες εμπορικές ελαστικότητες, διαπιστώνουν μια μικρή ώθηση του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ, της τάξης του 0,02-0,08% από την ανοικοδόμηση στην Ουκρανία.
Τι επιβαρύνει και τι ενισχύει το ΑΕΠ στην Ευρωζώνη;
Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι 2,6 εκατομμύρια Ουκρανοί πρόσφυγες έχουν μετακινηθεί στη ζώνη του ευρώ από το ξέσπασμα του πολέμου. Ακολουθώντας πρόσφατες μελέτες, οι FT υπολογίζουν ότι οι πρόσφυγες αύξησαν την προσφορά εργασίας στη ζώνη του ευρώ κατά 0,4% και προκάλεσαν δημόσιες δαπάνες ύψους 0,2% του ΑΕΠ ετησίως.
Υποθέτοντας, λοιπόν, ότι το 15-50% των προσφύγων θα επιστρέψουν στις εστίες τους μετά την κατάπαυση του πυρός, υπολογίζουν αρνητική επίδραση στο ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ κατά 0,06-0,21%, με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση στην Γερμανία.
Επιπλέον, ο πόλεμος στην Ουκρανία περιόρισε τις χρηματοπιστωτικές συνθήκες σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς οι αγορές αποτίμησαν τη σύγκρουση ως γεγονός μείωσης του κινδύνου, με σημαντική πτώση των τιμών των μετοχών και των αποδόσεων των μακροπρόθεσμων ομολόγων. Οι FT υποθέτουν ότι μέρος αυτής της «σύσφιξης» των χρηματοπιστωτικών συνθηκών θα διαλυθεί σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός και εκτιμούν, κατά συνέπεια, πως το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα ενισχυθεί κατά 0,06-0,13%.
Συνολικά, η ανάλυσή τους υποδεικνύει πιθανή αύξηση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 0,2% σε ένα σενάριο περιορισμένης εκεχειρίας και αύξηση κατά 0,5% σε ένα πιο μόνιμο σενάριο. Συνεπώς, υποδεικνύει μια μέτρια ανοδική τάση της ευρωπαϊκής ανάπτυξης από μια κατάπαυση του πυρός, εκτός εάν μπορεί να επιτευχθεί μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία.
Εξετάζοντας όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, μάλιστα, εκτιμούν θετικές επιπτώσεις της τάξης του 0,1% στην Γερμανία και περίπου 0,2% στην Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία στο περιορισμένο τους σενάριο.
«Game changer» στην Ευρώπη ο τερματισμός του πολέμου
Δεδομένων των προοπτικών χαμηλότερου γενικού πληθωρισμού και μέτριας αύξησης της ανάπτυξης, μια κατάπαυση του πυρός είναι απίθανο να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην πολιτική της ΕΚΤ. Τούτου λεχθέντος, οι FT πιστεύουν ότι η διοίκηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πιθανότατα θα διακρίνει οποιαδήποτε μηχανική πτώση του γενικού πληθωρισμού και θα δώσει μεγαλύτερη έμφαση στους μειωμένους καθοδικούς κινδύνους για την ανάπτυξη, ιδίως στην περίπτωση μιας συνολικής συμφωνίας.
Η ειρήνη θα πρέπει επίσης να συμβάλλει στην άνοδο των ευρωπαϊκών μετοχών, σημειώνουν οι αναλυτές της Barclays. Το καλάθι των μετοχών της βρετανικής τράπεζας που θα επωφεληθούν από τη φυσική ανασυγκρότηση της Ουκρανίας σημείωσε εκ νέου άλμα αυτή την εβδομάδα και έχει επιστρέψει στο υψηλό που άγγιξε όταν εξελέγη πρόεδρος ο Ντόναλντ Τραμπ.
Αλλά τα οφέλη θα μπορούσαν να είναι πολύ ευρύτερα, υποστηρίζουν οι αναλυτές της Barclays, σημειώνοντας ότι συζητήσεις με Αμερικανούς επενδυτές έδειξαν ότι πολλοί μείωσαν την έκθεσή τους στην Ευρώπη όταν ξέσπασε ο πόλεμος και θα μπορούσαν να είναι πρόθυμοι να ξαναμπούν στο «παιχνίδι» αν τελείωνε.
Ελάφρυνση δημοσιονομικού βάρους στην ΕΕ – Τι θα γίνει με τις αμυντικές δαπάνες;
Ένα σημαντικό «ασφάλιστρο κινδύνου πολέμου» παραμένει σε όλες τις αγορές της ΕΕ. Το EURUSD βρίσκεται περίπου 10% κάτω από το επίπεδο πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενώ το κόστος του πολέμου έχει διογκώσει τα κρατικά ελλείμματα της ΕΕ και έχει τροφοδοτήσει τον στασιμοπληθωρισμό σε όλη την Ευρώπη, με αποτέλεσμα την ασθενέστερη ανάπτυξη και τις υψηλότερες αποδόσεις των ομολόγων.
Έτσι, οποιαδήποτε πρόοδος προς την κατεύθυνση της παύσης της σύγκρουσης μπορεί να συμβάλει στην ελάφρυνση του δημοσιονομικού και οικονομικού βάρους της Ευρώπης, κατά την άποψη των FT. Ωστόσο, πιστεύουν ότι οι αμυντικές δαπάνες θα συνεχίσουν να αυξάνονται, με τον Τραμπ να είναι απίθανο να μειώσει την πίεση προς το ΝΑΤΟ για αύξηση των αμυντικών προϋπολογισμών.
Γενικότερα, το χάσμα απόδοσης μεταξύ των μετοχών που ανέβηκαν περισσότερο μετά την έναρξη της σύγκρουσης, όπως η άμυνα και η ενέργεια, και εκείνων που έπεσαν περισσότερο, όπως οι αεροπορικές εταιρείες, η αναψυχή, τα χημικά και οι τράπεζες, παραμένει μεγάλο, αν και έχει αρχίσει να μειώνεται.
Θα μπορούσε να υπάρξει κι άλλο περιθώριο και ο πολυπληθής αμυντικός τομέας της ΕΕ, ο οποίος είχε μια ισχυρή πορεία, μπορεί να δει κάποια κέρδη.
Τέλος, αν και είναι ακόμη πολύ νωρίς για τέτοια συμπεράσματα, ωστόσ, αν υπάρξει ειρηνευτική συμφωνία οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα ανακληθούν και τότε θα υπάρξουν σημαντικά οφέλη για τις ευρωπαϊκές αγορές και όχι μόνο.
