Υπάρχει σωτηρία για το μεταναστευτικό στη Ευρώπη;
Το ναυάγιο στην Πύλο με τους 79 μέχρι στιγμής νεκρούς σε υγρό τάφο, χωρίς να συνυπολογιστούν οι δεκάδες άλλοι που αγνοούνται, ανάμεσα τους και πολλά παιδιά, αποδεικνύει ότι η συμφωνία για τη μετανάστευση και το άσυλο που επιτεύχθηκε από τους υπουργούς Εσωτερικών της ΕΕ στις αρχές του μήνα και χαιρετίστηκε ως ιστορική, είναι απλά τσιρότο σε βαθιά και χαίνουσα πληγή.
Ήδη οι πληροφορίες που θέλουν την Πολωνία να προσπαθεί να μπλοκάρει το σχετικό σύμφωνο, καθώς μαζί με την Ουγγαρία ήταν τα κράτη μέλη που την καταψήφισαν εξαρχής, ενώ η Βουλγαρία, η Μάλτα, η Λιθουανία και η Σλοβακία απείχαν, επιβεβαιώνουν ότι ο πυρήνας του προβλήματος είναι η αδυναμία των μελών της να συμφωνήσουν έστω και σε αυτόν τον υποχρεωτικό μηχανισμό αλληλεγγύης.
Πόσο μάλλον σε έναν ολοκληρωμένο και δεσμευτικό μηχανισμό για την κατανομή των προσφύγων μεταξύ όλων των κρατών μελών και τη διαχείριση των μεταναστών, που θα ανακούφιζε πραγματικά τις υπερφορτωμένες χώρες στα εξωτερικά σύνορα.
Κατακόρυφη η αύξηση προσφύγων και μεταναστών
Αυτή τη στιγμή ο αριθμός των προσφύγων σε παγκόσμιο επίπεδο έχει χτυπήσει κόκκινο, αφού σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών έφτασε στο ξεκίνημα της φετινής χρονιάς τα 108.4 εκατομμύρια άτομα. Από αυτά τα 19.1 εκατομμύρια προήλθαν από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Αν σε αυτούς τους συνταρακτικούς επίσημους αριθμούς προστεθεί ο εξίσου μεγάλος αριθμός όσων μεταναστών κινούνται, τα καταφέρνουν ή χάνονται, κάτω από τα ραντάρ, γίνεται απολύτως κατανοητό ότι όσο το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται, τόσο τα ναυάγια στη Μεσόγειο θα αυξάνονται και οι νεκροί θα πληθαίνουν.
Η ΕΕ αναγνωρίζει το πρόβλημα, αφού όπως δήλωσε πρόσφατα η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, «κανένα κράτος μέλος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του τις προκλήσεις της μετανάστευσης και οι χώρες της πρώτης γραμμής χρειάζονται την αλληλεγγύη μας».
Με αυτό το σκεπτικό τα κράτη μέλη της κατέληξαν στις 8 Ιουνίου σε μια συμφωνία για τους δύο βασικούς πυλώνες της μεταρρύθμισης ασύλου και μετανάστευσης που θα αποτελέσει τη βάση των διαπραγματεύσεων του Συμβουλίου με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με σκοπό την έγκριση της μεταρρύθμισης πριν από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2024.
Ιστορική συμφωνία περιορισμένου βεληνεκούς
Ο χαρακτηρισμός ιστορική συμφωνία που της αποδόθηκε οφείλεται στον περιβόητο υποχρεωτικό μηχανισμό αλληλεγγύης, που ήθελε και η Ελλάδα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι χώρες που αρνούνται τις καθορισμένες ποσοστώσεις των αιτούντων άσυλο θα επιτρέπεται να παρέχουν οικονομική αποζημίωση, το ύψος της οποίας θα οριστεί σε 20.000 ευρώ ανά άτομο που αρνήθηκε.
Με δεδομένο όμως ότι η Πολωνία ήδη δηλώνει αποφασισμένη να την τινάξει στον αέρα, αφενός προσπαθώντας να σχηματίσει έναν συνασπισμό εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα αντισταθεί στα όσα ενέκρινε το Συμβούλιο και αφετέρου μη σεβόμενη τις δεσμεύσεις που ανέλαβε σε περίπτωση που αυτή τεθεί σε ισχύ, γίνεται προφανές ότι όταν ακόμα και η αναμόρφωση του σχετικού νομικού πλαισίου της ΕΕ περνά δια πυρός και σιδήρου για να επιτευχθεί ίσως κάποια στιγμή στο μέλλον, πως θα δρομολογηθεί μια σταθερή και συνεχής δράση για την άμεση διαχείριση της μετανάστευσης που επείγει;
Όσα χρήματα και να δώσει η ΕΕ, όπως για παράδειγμα σκέφτεται να κάνει τώρα στην Τυνησία για την βοηθήσει στην ανάπτυξη της ταλαιπωρημένης οικονομίας της, προκειμένου να μπει ένα φρένο και στις μεταναστευτικές ροές από τα εδάφη της, αν δεν υπάρξει κοινή πολιτική για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, εκτός από τα θύματα ανάμεσα τους, θα αυξάνονται και τα ποσοστά των λαϊκιστών και των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη που δεν θέλουν κανένα συμβιβασμό, παρά μόνο κλειστές πόρτες προς κάθε κατεύθυνση.