Επιστροφές-εξπρές ΦΠΑ σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο, εγκαινιάζοντας μια νέα διαδικασία με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά και την τόνωση της επιχειρηματικότητας. Η επιτάχυνση των επιστροφών, η οποία αποτελεί μία από τις παρεμβάσεις στο μέτωπο της φορολογίας που περιλαμβάνονται στον «μπλε φάκελο» του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, θα στηριχθεί στη δημιουργία ενός νέου πληροφοριακού συστήματος, το οποίο θα απλοποιήσει τις διαδικασίες, ενώ οι διασταυρώσεις θα γίνονται αυτομάτως, με αποτέλεσμα να απαιτείται ελάχιστος χρόνος προκειμένου να επιστραφεί ο ΦΠΑ στους δικαιούχους.
Στόχος είναι εντός ενός 24ώρου να ολοκληρώνεται η διαδικασία που θα είναι απλή: Επιχειρήσεις και επαγγελματίες, χωρίς να χρειάζεται να υποβάλουν αίτημα, θα λαμβάνουν άμεσα, από τη στιγμή που υποβάλλουν τη δήλωση ΦΠΑ, την επιστροφή φόρου. Αυτή η διαδικασία δεν θα αφορά μόνο τον ΦΠΑ, αλλά θα ακολουθείται για την πλειονότητα των αιτήσεων επιστροφής χρημάτων. Οι έλεγχοι θα είναι αυτοματοποιημένοι, ενώ θα ακολουθεί ενημερωτικό μήνυμα προς τον ενδιαφερόμενο για την ολοκλήρωση του αιτήματός του. Η εφαρμογή του σχεδίου στοχεύει να επιταχυνθεί η διαδικασία επιστροφών ΦΠΑ μέσω μιας ψηφιοποιημένης διαδικασίας προκειμένου να σταματήσουν οι καθυστερήσεις και να ενισχυθούν οι επιχειρήσεις, αλλά και να αντιμετωπιστούν τυχόν κρούσματα απάτης στις επιστροφές ΦΠΑ με βάση την αξιοποίηση των αρχών ανάλυσης κινδύνου.
Σημαντική θα είναι η αρωγή της ΑΑΔΕ μέσω του «καθεστώτος» των προσυμπληρωμένων δηλώσεων ΦΠΑ, που ξεκίνησε από τις αρχές του έτους, δίνοντας τη δυνατότητα σε πάνω από 1 εκατομμύριο μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες να βρίσκουν όλα τα δεδομένα έτοιμα στον υπολογιστή τους. Επί της ουσίας, με την ψηφιοποίηση των φορολογικών συναλλαγών, η ανθρώπινη παρέμβαση σχεδόν καταργείται.
Σε κάθε περίπτωση, το πρώτο βήμα για την άμεση επιστροφή φόρων έχει γίνει με την ενεργοποίηση των ηλεκτρονικών βιβλίων myData. Με το νέο σύστημα, η εφορία έχει αποκτήσει ένα ισχυρό ηλεκτρονικό μάτι στα τιμολόγια των επιχειρήσεων, αφού θα βλέπει, θα ελέγχει και θα διασταυρώνει αυτόματα τα στοιχεία που εμφανίζουν στα e-βιβλία τους τόσο οι εκδότες όσο και οι λήπτες των παραστατικών. Η αυτοματοποίηση των ελεγκτικών διαδικασιών θα «ξεκλειδώνει» άμεσα τις επιστροφές φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ που δικαιούνται οι συνεπείς επιχειρήσεις, οι οποίες σήμερα είναι υποχρεωμένες σε ορισμένες περιπτώσεις να περιμένουν αρκετό διάστημα για να λάβουν την επιστροφή φόρου που δικαιούνται.
Ο σχεδιασμός του νέου πληροφοριακού συστήματος θα «πατήσει» στην προεργασία που έχει πραγματοποιηθεί για την αυτοματοποίηση των επιστροφών φόρων από την ΑΑΔΕ και προβλέπει να ισχύσουν κάποια κριτήρια για την ταχύτερη επιστροφή ΦΠΑ σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες που έχουν ελεγχθεί στο παρελθόν και διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις για συμμετοχή σε απάτες.
Οι συνεπείς φορολογούμενοι που θα περιλαμβάνονται σε αυτή την κατηγορία θα βλέπουν άμεσα το ποσό της επιστροφής ΦΠΑ που δικαιούνται να πιστώνεται στον τραπεζικό λογαριασμό τους με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή χωρίς ανθρώπινη επαφή. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να πληρούν τα εξής κριτήρια προκειμένου να λαμβάνουν πρώτες τις επιστροφές φόρων:
- Να έχουν ελεγχθεί για τουλάχιστον τρεις φορολογικές περιόδους και το σύνολο των επιστραφέντων κατόπιν ελέγχων ποσών να μη διαφέρει από το συνολικά αιτούμενο ποσό σε ποσοστό άνω 5%.
- Να μην έχουν υποπέσει σε φορολογικές και τελωνειακές παραβάσεις.
- Να μη χαρακτηρίζονται ως ύποπτοι για συμμετοχή σε απάτη που αφορά τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές, κατόπιν εφαρμογής κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου, τα οποία εξετάζονται σε κεντρικό επίπεδο αποκλειστικά και δεν δημοσιοποιούνται.
Με το νέο πληροφοριακό σύστημα, το οικονομικό επιτελείο έχει ακόμα τη δυνατότητα να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες κάθε κλάδου και τον μέσο τζίρο που πραγματοποιεί, αλλά και να υπολογίζει τον ΦΠΑ που πρέπει να εισπραχθεί κάθε έτος.
Τι ισχύει σήμερα
Σύμφωνα με το υφιστάμενο καθεστώς, το επιστρεπτέο ποσό καταβάλλεται στον φορολογούμενο εντός 90 ημερών από την υποβολή έγγραφου αιτήματος του φορολογουμένου, εκτός εάν προβλέπεται μικρότερο χρονικό διάστημα από άλλη διάταξη της φορολογικής νομοθεσίας. Οι καθαρές επιστροφές, όσες δηλαδή δεν χρειάζεται να συμψηφιστούν με άλλες οφειλές, πραγματοποιούνται ακόμα και σε διάστημα 10 ημερών (ανάλογα την εφορία), ενώ, όταν πρέπει να γίνει επιστροφή ΦΠΑ και υπάρχει οφειλή, η διαδικασία χρειάζεται αρκετό χρόνο.
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι η ΑΑΔΕ έχει πατήσει το γκάζι των επιστροφών ΦΠΑ, ικανοποιώντας ακόμη και το 90% των αιτημάτων επιστροφής ΦΠΑ μέσα σε 90 ημέρες. Είναι ενδεικτικό ότι οι επιστροφές φόρου το πρώτο τρίμηνο του έτους ξεπέρασαν τα 1,72 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας κατά 39% τον στόχο του Προϋπολογισμού για επιστροφές 1,354 δισ. ευρώ, με το μεγαλύτερο μέρος τους να αφορά κυρίως τον ΦΠΑ.
Ωστόσο, εκατοντάδες αιτήματα ΦΠΑ παραμένουν στα συρτάρια των εφοριών, εμφανίζοντας καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, με τις επιχειρήσεις να στερούνται πολύτιμη ρευστότητα μέσω ΦΠΑ. Οι καθυστερήσεις που ξεπερνούν το τρίμηνο αφορούν κυρίως μεγάλα ποσά, για τα οποία οι διασταυρώσεις είναι περισσότερο «απαιτητικές» και σύνθετες, ενώ χρειάζεται η μεσολάβηση αρκετών προσώπων μέχρι να προκύψει ο τελικός λογαριασμός για τους επαγγελματίες.
