Tην κατάλληλη «φόρμουλα» για την περικοπή των συντάξεων χηρείας συνεχίζει να αναζητά το υπουργείο Εργασίας: Οι αρμόδιοι έχουν μια εξαιρετικά δύσκολη «εξίσωση» να λύσουν με τις οριστικές αποφάσεις να λαμβάνονται μετά το τέλος του Αυγούστου. Το υπουργείο επιχειρεί να βρει έναν σχετικά ανώδυνο τρόπο για το «ψαλίδι» στις εν λόγω συντάξεις, που και πάλι όμως θα πυροδοτήσει ντόμινο απρόβλεπτων εξελίξεων, το οποίο ενδέχεται να έχει σοβαρό αντίκτυπο στον Κρατικό κορβανά.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Για να γίνει όμως κατανοητό, το γιατί το «ψαλίδι» στις συντάξεις θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο, καλό είναι να ξετυλίξουμε το «κουβάρι» από την αρχή: Βάσει του νόμου 4387/2016 -του γνωστού δηλαδή νόμου Κατρούγκαλου- έπρεπε να περικοπούν στο μισό οι συντάξεις χηρείας για όλους τους συνταξιούχους τόσο του ιδιωτικού όσο και του Δημοσίου τομέα.
Ποιους αφορά το «ψαλίδι» στις συντάξεις
Εντούτοις, το 2019 «κουρεύτηκαν» μόνο αυτές του Δημοσίου και εκείνες του ΟΓΑ (ΟΠΕΚΑ), όμως δεν εθίγησαν οι συντάξεις χηρείας στον ιδιωτικό τομέα. Η αιτιολογία ήταν η έλλειψη… κατάλληλου λογισμικού. Να όμως που ήρθε πλέον η ώρα να γίνει και η συγκεκριμένη «κίνηση».
Έτσι, σε αυτό το πλαίσιο αναζητείται «φόρμουλα», ώστε να περικοπούν με… ήπιο τρόπο και να περιοριστεί το ποσό των αναδρομικών που θα πρέπει να επιστρέψουν στον ΕΦΚΑ από το 2020 οι χήρες/οι με συντάξεις του ιδιωτικού τομέα. Το «ψαλίδι» εκτιμάται ότι αφορά πάνω από 60.000 δικαιούχους συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα μετά το 2016 στους οποίους δεν έχει εφαρμοστεί η διάταξη που προβλέπει ότι η σύνταξη χηρείας μειώνεται από το 70% της αρχικής στο 35% αν μετά την πρώτη τριετία από την καταβολή της, η χήρα, ή ο χήρος εργάζονται ή λαμβάνουν δική τους σύνταξη.
Η εφαρμογή του νόμου θα έχει αναδρομική ισχύ, που σημαίνει ότι θα ζητηθεί από τις χήρες του ιδιωτικού τομέα να επιστρέψουν στον ΕΦΚΑ ως αχρεωστήτως καταβληθείσες υπέρογκες αποδοχές, δεδομένου ότι η εκκρεμότητα αυτή κλείνει σχεδόν 4 χρόνια.
Τα νέα σενάρια για το «ψαλίδι» στις συντάξεις χηρείας
Ένα από τα τελευταία σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι αφορά στις αναδρομικές μειώσεις ώστε οι χήρες/οι να μην επιβαρυνθούν υπέρμετρα. Έτσι, υπάρχει πλάνο το οποίο προβλέπει στην περίπτωση δύο συντάξεων να μειωθεί 50% η μικρότερη σύνταξη. Με βάση το ισχύον καθεστώς (ν.4387/2016) οι συντάξεις χηρείας καταβάλλονται στον επιζώντα σύζυγο για μια τριετία στο 70% της σύνταξης του θανόντος. Με τη λήξη της τριετίας και εφόσον ο δικαιούχος παίρνει δική του σύνταξη ή εργάζεται, η σύνταξη χηρείας μειώνεται κατά 50% και
κατεβαίνει στο 35% της σύνταξης που ελάμβανε ο θανών. Αν προκριθεί το σενάριο της επιλογής, ο συνταξιούχος μπορεί να επιλέξει τη μικρότερη από τις δύο συντάξεις, ώστε αυτή να μειωθεί κατά 50%.
Για παράδειγμα αν ένας συνταξιούχος έχει 500 ευρώ από τη δική του σύνταξη και 900 ευρώ από τη σύναξη χηρείας θα μπορεί να επιλέγει μετά την πρώτη τριετία από την καταβολή της σύνταξης χηρείας, η μείωση κατά 50% να μη γίνει στα 900 ευρώ αλλά στα 500 ευρώ. Με την επιλογή αυτή θα λαμβάνει 900 ευρώ από χηρεία και 250 ευρώ από τη δική του σύνταξη, δηλαδή συνολικά 1.150 ευρώ αντί 950 ευρώ, δηλαδή έχει όφελος 200 ευρώ. Ένα δεύτερο σενάριο προβλέπει να παραμένει στο 70% μετά την τριετία η ανταποδοτική σύνταξη και η περικοπή λόγω δεύτερης σύνταξης ή λόγω απασχόλησης να γίνεται μόνον στην εθνική σύνταξη.
Διεκδικήσεις και από τους συνταξιούχους του Δημοσίου
Η νέα διάταξη που θα τροποποιεί το νόμο θα ενταχθεί σε «μίνι» ασφαλιστικό νομοσχέδιο που αναμένεται να προωθηθεί στην Βουλή στις αρχές του φθινοπώρου. Πάντως, οι όποιες αποφάσεις δεν είναι εύκολο να ληφθούν, καθώς εάν για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα υιοθετηθεί ευνοϊκότερο καθεστώς σε σχέση με άλλες κατηγορίες συνταξιούχων, τότε αναμένεται να προκύψουν και σχετικές διεκδικήσεις.
Αναμένεται να προκληθεί κύμα προσφυγών στα δικαστήρια από τους συνταξιούχους του Δημοσίου, οι οποίοι θα ζητούν αναδρομικά διόρθωση των όποιων περικοπών τους έχουν γίνει με βάση την «φόρμουλα» που θα υιοθετηθεί για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα. Και σε αυτή την βάση θα έχουν και μεγάλες πιθανότητες να δικαιωθούν.
