Στα τέλη Σεπτεμβρίου αναμένεται να βγει σε δημόσια διαβούλευση ο νέος ΚΟΚ . Μάλιστα, ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας δίνει, όπως όλα δείχνουν, το πράσινο φως για τη θέσπιση του μέγιστου ορίου ταχύτητας στα 30 χλμ. μέσα στις πόλεις αλλά και για τη νομιμοποίηση υπό όρων των διηθήσεων των δίκυκλων, δηλαδή της κυκλοφορίας τους ανάμεσα στα αυτοκίνητα.
Επισημαίνεται πως η φιλοσοφία του νέου ΚΟΚ είναι να τιμωρείται ο οδηγός και όχι το όχημα. Άρα, το όχημα που μπορεί να εξυπηρετεί και άλλα μέλη της οικογένειας «απενοχοποιείται», με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις να μην αφαιρούνται οι πινακίδες, αλλά μόνο η άδεια οδήγησης του οδηγού. Παραβάσεις που αποτελούν τη νούμερο αιτία πρόκλησης ατυχημάτων, όπως η χρήση κινητού τηλεφώνου, θεωρούνται υψηλής επικινδυνότητας και επιβάλλεται πρόστιμο 350 ευρώ, ενώ το δίπλωμα αφαιρείται για 30 ημέρες. Βαρύς πέφτει ο πέλεκυς για αλκοόλ στο τιμόνι.
Το πρόστιμο
Για τις περιπτώσεις όπου η συγκέντρωση του αλκοόλ στο αίμα κατά την οδήγηση κινείται στα όρια μεταξύ 0,50 g/1 έως 0,80 g1, το πρόστιμο αγγίζει τα 350 ευρώ, ενώ η άδεια οδήγησης αφαιρείται για 1 μήνα. Εάν η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα ξεπεράσει το 1,10 g/l, ο παραβάτης τιμωρείται με πρόστιμο 1.200 ευρώ, αφαιρείται η άδεια οδήγησης για 180 ημέρες, ακινητοποιείται το όχημα, ενώ προβλέπεται και ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 2 μηνών. Βαριά είναι τα πρόστιμα και για την υπέρβαση του ορίου ταχύτητας. Ενώ στις διατάξεις του ΚOK που ισχύουν σήμερα επιβάλλεται πρόστιμο 20 ευρώ για υπερβάσεις του ορίου ταχύτητας έως 20 χλμ/ ώρα, με τον νέο ΚΟΚ το πρόστιμο αυξάνεται στα 150 ευρώ.
Οι αλλαγές έρχονται σε μια περίοδο όπου η Ελλάδα καταλαμβάνει τις χειρότερες θέσεις ως προς τον αριθμό των νεκρών στην άσφαλτο, με τους ειδικούς να εκπέμπουν SOS για την οδική ασφάλεια. Το 2023 στην Ελλάδα οι νεκροί από τροχαία ανήλθαν στους 621, αριθμός που αντιστοιχεί σε 52 νεκρούς τον μήνα. Έτσι, η χώρα μας καταγράφει την 4η χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη, με 60 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων έναντι 46 του μέσου όρου της Ε.Ε.
Σύμφωνα με την εφημερίδα “Καθημερινή” στον νέο ΚΟΚ οι ποινές κατηγοριοποιούνται με βάση την επικινδυνότητά τους σε χαμηλής, μεσαίας και υψηλής επικινδυνότητας, ενώ προβλέπονται ποινές και για αντικοινωνικές συμπεριφορές.
Μια συνηθισμένη παραβίαση από ανεύθυνους οδηγούς είναι η στάση και η στάθμευση σε χώρους ΑμεΑ. Σε αυτή την περίπτωση επιβάλλεται πρόστιμο 150 ευρώ και αφαιρείται η άδεια οδήγησης για 30 ημέρες.
Ενδεικτικά, στην κατηγορία των παραβάσεων χαμηλής επικινδυνότητας ανήκουν η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη από πεζό, στις μεσαίας επικινδυνότητας η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας έως 20 χλμ./ώρα, καθώς και η μη χρήση ζώνης – κράνους από τον οδηγό. Το πρόστιμο σε αυτή την περίπτωση κινείται στα 150 ευρώ, ενώ αφαιρείται η άδεια για 20 ημέρες, όταν σήμερα το πρόστιμο είναι μηδενικό και προβλέπεται η αφαίρεση του διπλώματος αλλά και των πινακίδων για 60 ημέρες.
Στις υψηλής επικινδυνότητας εντοπίζονται η χρήση του κινητού τηλεφώνου, αλλά και η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας άνω των 30 χλμ./ώρα. Παράλληλα, βαρύ είναι το πρόστιμο για τις περιπτώσεις της παραβίασης του ερυθρού σηματοδότη, που αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αιτίες πρόκλησης ακόμη και θανατηφόρων δυστυχημάτων. Σε περιπτώσεις υποτροπής, «τα πρόστιμα αυξάνονται γεωμετρικά», αναφέρουν πηγές με γνώση.
30 χλμ./ώρα στον αστικό ιστό
Επίσης με τον νέο ΚΟΚ «κλειδώνει», όπως όλα δείχνουν, η μείωση του ορίου ταχύτητας στον αστικό ιστό από τα 50 χλμ. στα 30 χλμ. Μία από τις θλιβερές πρωτιές της Ελλάδας είναι ότι κατέχει από τα υψηλότερα ποσοστά νεκρών σε τροχαία δυστυχήματα που συμβαίνουν σε κατοικημένες περιοχές (50% στο σύνολο των θανατηφόρων τροχαίων) σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που είναι στο 38%. Η γενική διάταξη του νέου ΚΟΚ ορίζει πως το ανώτατο όριο ταχύτητας μειώνεται στα 30 χλμ. στα αστικά κέντρα, κάτι φυσικά που δεν αφορά τους μεγάλους κεντρικούς οδικούς άξονες. Η συγκεκριμένη διάταξη θα έχει μεταβατική ισχύ για περίπου 1 χρόνο, ενώ θα παρέχεται το δικαίωμα στους δήμους να παρέμβουν στα όρια ταχύτητας στις δημοτικές οδούς. Οι συγκοινωνιολόγοι τονίζουν ότι «όταν ένα αυτοκίνητο κινείται με ταχύτητα 30 χλμ./ώρα, η πιθανότητα θανάσιμου ή σοβαρού τραυματισμού του ευάλωτου χρήστη (πεζού, χρήστη μοτοσικλέτας, ποδηλάτου, ηλεκτρικού πατινιού) σε περίπτωση ατυχήματος είναι 20%, ενώ εάν κινείται με 50 χλμ./ ώρα ξεπερνά το 80%».
Ο νέος ΚΟΚ φέρνει αλλαγές και για τα δίκυκλα. Έτσι, οι λεγόμενες διηθήσεις των δίκυκλων, κυκλοφορία ανάμεσα σε σταματημένα σχήματα ή οχήματα που κινούνται με χαμηλές ταχύτητες, πλέον νομιμοποιούνται. Ως συνδυαστικό μέτρο προτείνεται επίσης η δημιουργία μιας «ζώνης» πίσω από την πεζοδιάβαση για τα δίκυκλα, αποκτώντας έτσι προτεραιότητα στην κυκλοφορία. Επίσης, θα επιτρέπεται να σταθμεύουν μόνο κάθετα στο οδόστρωμα και όχι παράλληλα, κάτι που εξοικονομεί γενικώς χώρους στάθμευσης για τα οχήματα. Επικείμενες αλλαγές, όπως οι διηθήσεις των δίκυκλων –η νομιμοποίηση της «σφήνας», όπως λένε ορισμένοι, έχουν προκαλέσει προβληματισμό. Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με απόφαση του Αρείου Πάγου, μόνο οι οδηγοί των δίκυκλων που κινούνται μεταξύ των διακεκομμένων διαχωριστικών λωρίδων κυκλοφορίας ευθύνονται για πιθανό τροχαίο συμβάν και όχι τα αυτοκίνητα.
