Μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις, οι τεχνοκράτες της ΕΕ κατέληξαν σε μία νέα συμφωνία για την κλιματική αλλαγή. Αυτή περιλαμβάνει την αναμόρφωση της αγοράς άνθρακα και την δημιουργία ενός ταμείου για την προστασία των ευάλωτων ατόμων από το αυξανόμενο κόστος του CO2.
Σύμφωνα με το Politico, η μεταρρύθμιση του Συστήματος Εμπορίας εκπομπών CO2 (ETS), που συμφωνήθηκε, είναι το κλειδί για την επίτευξη του στόχου μείωσης του 55% των εκπομπών CO2 έως το 2030 από τα επίπεδα του 1990.
Η συμφωνία
Ως μέρος του σκληρού συμβιβασμού, οι διαπραγματευτές της ΕΕ όρισαν ότι οι ηλεκτροπαραγωγοί και όσοι καλύπτονται από το ETS θα πρέπει να περιορίσουν τη ρύπανση κατά 62 τοις εκατό μέχρι το τέλος της δεκαετίας, 1 τοις εκατό περισσότερο από αυτό που είχε αρχικά προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τα απόβλητα θα καλύπτονται από το νέο σύστημα από το 2028, με πιθανές παρεκκλίσεις έως το 2030.Η συμφωνία ορίζει επίσης ότι όλα τα έσοδα που παράγονται από την αγορά άνθρακα «θα δαπανηθούν» για τη δράση για το κλίμα.
Καταργούνται τα πιστοποιητικά CO2
Τα δωρεάν πιστοποιητικά CO2, που δίνονται στη βιομηχανία για να παραμείνει ανταγωνιστική έναντι αντιπάλων εκτός της ΕΕ, θα καταργηθούν πλήρως έως το 2034, καθώς ο προγραμματισμένος Μηχανισμός Προσαρμογής Συνόρων Ανθρακών πρόκειται να τεθεί σε ισχύ από το 2026 στο τέλος μιας τριετούς μεταβατικής περιόδου.
Η Επιτροπή και το Συμβούλιο επεδίωξαν μια ημερομηνία λήξης το 2036, ενώ το Κοινοβούλιο αγωνίστηκε για ταχύτερη σταδιακή κατάργηση έως το 2032. Ο συνοριακός φόρος καλύπτει τσιμέντο, αλουμίνιο, λιπάσματα, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, υδρογόνο, σίδηρο και χάλυβα. Αντίθετα, τα 27 κράτη της ΕΕ θα έχουν το δικαίωμα να περιορίζουν τα έσοδα για να υποστηρίζουν εταιρείες που κινδυνεύουν να πληγούν από τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν αδειών.
Η συμφωνία απαιτεί επίσης μια παράλληλη αγορά άνθρακα για την κάλυψη των ορυκτών καυσίμων που χρησιμοποιούνται για την τροφοδοσία αυτοκινήτων και τη θέρμανση κτιρίων από το 2027 – ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα στοιχεία λόγω των ανησυχιών ότι θα μπορούσε να αυξήσει την ενεργειακή φτώχεια και να εξαπολύσει πολιτική αναταραχή εάν δεν σχεδιαστεί με δίκαιο τρόπο . Για να επιτευχθεί συμφωνία, το Κοινοβούλιο απέρριψε τον διαχωρισμό μεταξύ εμπορικών χρηστών και ιδιωτών – κάτι που η Επιτροπή και το Συμβούλιο είχαν χαρακτηρίσει ανεφάρμοστο.
Δημιουργία Ταμείου Κοινωνικού Κλίματος
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συμφώνησαν ότι το νέο ETS2 θα περιελάμβανε ένα «φρένο έκτακτης ανάγκης» που θα ενεργοποιηθεί σε περίπτωση που οι τιμές του άνθρακα ανά τόνο υπερβούν τα 90 ευρώ – κάτι που θα προκαλούσε καθυστέρηση της έναρξης κατά ένα χρόνο. Το σύμφωνο προβλέπει επίσης ότι οι τιμές θα περιοριστούν στα 45 ευρώ τουλάχιστον μέχρι το 2030.
Για να βοηθήσουν τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος να στραφούν γρήγορα σε καθαρότερες μορφές μεταφοράς και θέρμανσης, ώστε να μην πληγούν άδικα από το μέτρο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ συμφώνησαν για την δημιουργία ενός Ταμείου Κοινωνικού Κλίματος ύψους 86,7 δισεκατομμυρίων ευρώ από το 2026 έως το 2032.
Αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο από το ταμείο των 59 δισεκατομμυρίων ευρώ που υποστηρίζει το Συμβούλιο. Το 25% θα συγκεντρωθεί μέσω συγχρηματοδότησης από τις κυβερνήσεις της ΕΕ, ενώ η λεγόμενη «προσέγγιση όλων των καυσίμων» που καλύπτει τις εκπομπές διεργασιών σημαίνει ότι περισσότερες άδειες CO2 θα πωληθούν στο πλαίσιο του συστήματος. Αρκετοί διαπραγματευτές είπαν ότι οι συνομιλίες έγιναν ιδιαίτερα σκληρές λόγω της καθυστέρησης της απόφασης της Γερμανίας.
