Το φάντασμα του 2018-2019 πλανάται πάνω από τις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων, αφού η εκλογή του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ αναβιώνει το φόβο της επιβολής οριζόντιων δασμών. Ο Τραμπ έχει διακηρύξει ξεκάθαρα στην προεκλογική του εκστρατεία ότι θα επιβάλλει δασμούς 60% στις εισαγωγές από Κίνα και από 10% ως 20% στις εισαγωγές από τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Στην πρώτη του προεδρική θητεία ο Τραμπ, είχε κηρύξει έναν εμπορικό πόλεμο στην Ευρώπη, από τον οποίο δεν έμειναν ανεπηρέαστες οι ελληνικές εξαγωγές. Ευτυχώς τότε, χάρη σε έγκαιρες παρεμβάσεις, είχαν εξαιρεθεί από την επιπλέον δασμολόγηση συγκεκριμένα ελληνικά διατροφικά προϊόντα, όπως το ελαιόλαδο και η φέτα ΠΟΠ. Εκπρόσωποι της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων εκφράζουν την ελπίδα ότι μπορεί να συμβεί και τώρα το ίδιο, όμως οι συνθήκες είναι διαφορετικές.
Η περίπτωση της φέτας ΠΟΠ
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων Χρήστος Αποστολόπουλος, θυμίζει ότι το επιχείρημα για την εξαίρεση της ελληνικής φέτας ΠΟΠ ήταν ότι δεν απειλεί την αμερικανική βιομηχανία τροφίμων, αφού οι πρώτες ύλες όπως το αιγοπρόβειο και γίδινο γάλα, δεν παράγονταν μαζικά στις ΗΠΑ.
Τώρα όμως η κατάσταση είναι διαφορετική. Ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι η Lactalis USA- θυγατρική της Lactalis που είναι ο μεγαλύτερος όμιλος γαλακτοκομικών στον κόσμο – έχει επενδύσει 55 εκατ. δολάρια για την κατασκευή νέου εργοστασίου φέτας στη κομητεία Τulare της Καλιφόρνια.
Ήδη η εταιρεία παράγει λευκό τυρί που διακινεί ως φέτα, με την ονομασία President. Όταν η νέα γραμμή παραγωγής ολοκληρωθεί το 2027, η Lactalis USA θα έχει αυξήσει την ικανότητα παραγωγής φέτας στις ΗΠΑ για να αντιμετωπίσει την τρέχουσα και μελλοντική ζήτηση των πελατών και των καταναλωτών.
Με βάση έρευνες αγοράς η ζήτηση για τη φέτα στις ΗΠΑ αυξάνεται με ρυθμό 5,6% ετησίως, και αναμένεται να φτάσει τα 19 δισ. Δολάρια το 2030. Αν ισχύσουν οι δασμοί στη ναυαρχίδα των ελληνικών εξαγωγών τροφίμων – μαζί με το ελαιόλαδο – σε συνδυασμό με τη δραστηριοποίηση «πολυεθνικών» γιγάντων που θα «κοπιάρουν» τα ελληνικά προϊόντα, τότε οι εξαγωγές τροφίμων από τη χώρα μας προς τις ΗΠΑ κινδυνεύουν να υποστούν σοβαρό πλήγμα.
Ελληνικές εξαγωγές
Με βάση τα στοιχεία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, οι ΗΠΑ είναι η πέμπτη μεγαλύτερη αγορά για τη χώρα μας, και οι ελληνικές εξαγωγές στην αμερικανική αγορά αντιπροσωπεύουν το 4,3% του συνόλου. Όμως εκτιμήσεις από το Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορειου Ελλάδας ανεβάζουν το μερίδιο των ΗΠΑ στην τρίτη θέση, με πρώτη την αγορά της Ιταλίας και δεύτερη τη Γερμανία.
Τα σημαντικότερα προϊόντα που εξάγονται από την Ελλάδα στις ΗΠΑ είναι τα παρασκευασμένα φρούτα και λαχανικά, τα προϊόντα καυσίμων, είδη ορυκτών, είδη αλουμινίου και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός. Τα προϊόντα τροφίμων έπονται με μικρότερα ποσά αλλά με διαφορετικά μερίδια επί των επι μέρους κλάδων εισαγωγής των ΗΠΑ.
«Πρεσβευτές» των ελληνικών προϊόντων στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού είναι σε μεγάλο βαθμό οι Αμερικανοί τουρίστες, οι οποίοι επισκέπτονται όλο και πιο μαζικά τη χώρα μας. Μόνο το 2024 οι αεροπορικές αφίξεις από ΗΠΑ έχουν αυξηθεί κατά 25% σε σύγκριση με πέρυσι, με βάση στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, και δεν αποκλείεται ως το τέλος της χρονιάς να φτάσουν το 1,5 εκατομμύριο.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του καθημερινού newsletter FNB daily, η Ελλάδα συνολικά εξάγει τις ΗΠΑ φρούτα, λαχανικά, παρασκευάσματα, που έχουν αξία περίπου 300 εκατ. ευρώ, ελαιόλαδο-λίπη περίπου €75 εκατ., και γιαούρτι, φέτα και άλλα γαλακτοκομικά €70 εκατ.
Γενικά, η μεσογειακή-ελληνική/κρητική διατροφή ενισχύεται με διψήφιο ποσοστό (σε ομοσπανδιακό επίπεδο) και με θεαματικά ποσοστά σε συγκεκριμένες πολιτείες, κυρίως στα Νοτιοανατολικά.
Οι ελπίδες των Ελλήνων εξαγωγέων τώρα εναποτίθενται στις στενές σχέσεις Αθήνας – Ουάσιγκτον, επιδιώκοντας αντίστοιχες εξαιρέσεις όπως και το 2019.
Το αν θα το πετύχουν παραμένει ανοιχτό στοίχημα.
Καθησυχάζει ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας Συμεών Διαμαντίδης, σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε στο συνέδριο «Εxport Summit» στη Θεσσαλονίκη, δήλωσε αισιόδοξος ότι η προεδρία Τραμπ δεν θα ανακόψει την ανοδική πορεία των ελληνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ. Σε μεγάλο βαθμό οι ελληνικές εξαγωγές προς την Αμερική αφορούν παράγωγα ορυκτών καυσίμων στα 400 εκατ. ευρώ, παρασκευάσματα λαχανικών και φρούτων στα 280 εκατ. ευρώ και προϊόντα πρωτογενούς παραγωγής, με τις συνολικές εξαγωγές το 2023 να αγγίζουν τα 2,117 δισ. ευρώ. Οι εξαγωγές της τρέχουσας χρονιάς κινούνται εξίσου ανοδικά.
Όπως επισήμανε ο κ. Διαμαντίδης κατά τη συνέντευξη Τύπου, υπάρχουν ήδη δασμοί στις εισαγωγές ελληνικών τροφίμων στην Αμερική αλλά είναι μικροί, ενώ αυτό το διάστημα είναι τεράστια η ζήτηση για τα ελληνικά προϊόντα.
