Ο πρόεδρος και ιδρυτής της Capital Maritime and Trading Corp., Βαγγέλης Μαρινάκης, κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση στο «The World Ahead 2025 – Athens Gala Dinner» του «Economist», επιχειρώντας να διερευνήσει τις προθέσεις του νέου αμερικανού προέδρου σε σχέση με τις εξαγγελίες του για την επιβολή δασμών, υπογράμμισε ότι «είμαι λίγο πιο αισιόδοξος όσον αφορά το θέμα των δασμών. Θεωρώ ότι ο Τραμπ είναι επιχειρηματίας. Θέλει μεν να προστατεύσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ, αλλά από την άλλη πλευρά βλέπω ότι θα προσπαθήσει να βρει μία λύση. Επομένως, ίσως δούμε δασμούς, αλλά στο τέλος της ημέρας δεν θα πάψουν να υπάρχουν οι ανάγκες για συγκεκριμένα προϊόντα που παράγονται στην Κίνα σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές, οπότε είμαι αρκετά αισιόδοξος σε σχέση με το παγκόσμιο εμπόριο και τους δασμούς.
Από την άλλη πλευρά, σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, η ανησυχία μου έγκειται στην έλλειψη ηγεσίας. Ενδεχομένως η Ιταλία να συνιστά εξαίρεση, καθώς πάει πολύ καλύτερα από ό,τι αναμενόταν.
Σαφώς όταν υπάρχει έλλειψη ηγεσίας στη λήψη κρίσιμων πολιτικών αποφάσεων, επηρεάζει περισσότερο τις οικονομίες μας. Και βεβαίως δεν βοήθησε τις ευρωπαϊκές οικονομίες αυτό που συμβαίνει τα δύο τελευταία χρόνια και πλέον εξαιτίας του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας, η επιβολή των κυρώσεων και το κόστος που πλήρωσαν οι καταναλωτές για την ενέργεια και τις αυξήσεις των τιμών σε διάφορα προϊόντα, στα σουπερμάρκετ, καθώς και στο σύνολο των προϊόντων που χρειαζόμαστε σε καθημερινή βάση.
Η περίπτωση της Ελλάδας είναι λίγο διαφορετική, γιατί λόγω της κρίσης ξεκινήσαμε από το μηδέν. Οπότε ίσως για τα επόμενα δύο χρόνια θα συνεχίσουμε να βλέπουμε ανάπτυξη στην οικονομία μας. Ομως, αυτή η ανάπτυξη συνδέεται και με τον τουρισμό και την αγορά ακινήτων γύρω από τον τουρισμό. Οπότε θα έλεγα γενικά ότι είμαι αρκετά αισιόδοξος για την Ελλάδα, όχι όμως και για την Ευρώπη. Διότι πιστεύω έχουν γίνει θεμελιώδη σφάλματα, τα οποία έχουν επηρεάσει την ευρωπαϊκή οικονομία συνολικά».
Όταν υπάρχει έλλειψη ηγεσίας στη λήψη κρίσιμων πολιτικών αποφάσεων, επηρεάζει περισσότερο τις οικονομίες μας
Ο πρόεδρος και ιδρυτής της Capital Maritime and Trading Corp., Βαγγέλης Μαρινάκης
Αμυντική βιομηχανία
Ο Βαγγέλης Μαρινάκης στη συζήτηση στάθηκε στην ανάγκη η Ευρώπη να επενδύσει στην αμυντική βιομηχανία και για την τόνωση της οικονομίας και για την εσωτερική της ασφάλεια για την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως οι δασικές πυρκαγιές, όπως είδαμε στο Λος Αντζελες πρόσφατα, στην Ελλάδα ή την Ισπανία παλαιότερα, καθώς και στην ασφάλεια ενάντια στην τρομοκρατία στο εσωτερικό των πόλεων, στο εσωτερικό της Ευρώπης. Οπως είπε χαρακτηριστικά: «Δηλαδή, αντί να προστατεύεις τη χώρα σου μόνο απέναντι σε απειλές από έξω, να την προστατεύεις και στο εσωτερικό της. Δεν μπορούμε το 2025 να βλέπουμε σπίτια να καίγονται στο κέντρο μιας πόλης και να βλέπεις απροστάτευτους ανθρώπους».
Παράλληλα, επεσήμανε ότι «το άλλο θέμα που μας απασχολεί όλους είναι η μετανάστευση. Υπάρχουν κάποιες περιοχές στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο Βέλγιο, στη Γαλλία, όπου έχει χαθεί η ευρωπαϊκή ταυτότητα. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που θα ενταθεί και θα το αντιμετωπίσουμε εμείς και τα παιδιά μας τα χρόνια που θα έρθουν. Χρειάζεται να πάρουμε αποφασιστικά μέτρα. Και πρέπει να πούμε ότι πολλά λέγονται εδώ και χρόνια και για τη woke κουλτούρα και για τη μετανάστευση που είναι δημοφιλή αλλά δεν βγάζουν νόημα ούτε για την πραγματική οικονομία, ούτε για το μέλλον των παιδιών μας, ούτε για την καθημερινή μας ζωή».
Η πρόεδρος και CEO της Navios Maritime Partners κ. Αγγελική Φράγκου
Αγγελική Φράγκου: Μια μεγάλη εικόνα γεμάτη με αβεβαιότητες
Στη μεγάλη πρόκληση για τη ναυτιλία το 2025, η οποία είναι η επίλυση των προβλημάτων που καθορίζουν την αποτελεσματικότητα του κλάδου, ανέλυσε η Αγγελική Φράγκου, πρόεδρος και CEO της Navios Maritime Partners. Οπως εξήγησε στην τοποθέτησή της, μιλώντας στο «The World Ahead 2025 – Athens Gala Dinner» του Economist, τη στιγμή αυτή επικρατούν αβεβαιότητες που συνδέονται με τις ΗΠΑ και την Κίνα, τις γεωπολιτικές εξελίξεις σε Ουκρανία, Ερυθρά Θάλασσα, Μέση Ανατολή, Ισραήλ – Ιράν και σε όλα αυτά προστίθεται το κρίσιμο ζήτημα των δασμών.
Η Αγγ. Φράγκου περιέγραψε μια μεγάλη εικόνα, η οποία μπορεί να περιλάβει οποιαδήποτε εξέλιξη που μπορεί να είναι η κατάργηση των κυρώσεων στη Ρωσία και να φτάνουν μέχρι την επέκταση των κυρώσεων ή την επιβολή δευτερογενών κυρώσεων.
Επικρατούν αβεβαιότητες που συνδέονται με τις ΗΠΑ και την Κίνα, τις γεωπολιτικές εξελίξεις σε Ουκρανία, Ερυθρά Θάλασσα, Μέση Ανατολή, Ισραήλ – Ιράν και σε όλα αυτά προστίθεται το κρίσιμο ζήτημα των δασμών
Αναρωτιόμαστε επίσης, εάν θα ισχύσει ότι οι Χούθι θα ανοίξουν το Σουέζ. Τι σημαίνουν οι εξελίξεις μεταξύ Ιράν και Ισραήλ για τα στενά του Ορμούζ από όπου διέρχεται το 30% του πετρελαίου μέσω θαλάσσης, αναρωτήθηκε η Αγγ. Φράγκου για να καταλήξει στο ότι «η ναυτιλία έχει να κάνει με την αποτελεσματικότητα. Και η όποια έλλειψη αποτελεσματικότητας μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στη μεταφορά εμπορευμάτων». Υπογράμμισε πως το να λύσουμε τις όποιες αυτές προκλήσεις, θα βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλων. «Βιώνουμε μια αλλαγή στα παγκόσμια εμπορικά μοτίβα γι’ αυτό και ψάχνουμε στοιχεία και δεδομένα να την καταλάβουμε. Δεν έχουμε δει μεγάλες κινήσεις ή την εμπροσθοβαρή αντίδραση της επιβολής των δασμών για να αντιληφθούμε για τι ακριβώς μιλάμε».
Ο καθηγητής Διεθνών Οικονομικών του Harvard, Κένεθ Ρογκόφ
Κένεθ Ρογκόφ: Αισιοδοξία για εμάς, ανησυχία για τα παιδιά
Την αισιοδοξία του για ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα και την ανησυχία του για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας ανέλυσε ο καθηγητής Διεθνών Οικονομικών του Harvard, Κένεθ Ρογκόφ, μιλώντας στο «The World Ahead 2025 – Athens Gala Dinner» του «Economist». Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε ο γνωστός καθηγητής Οικονομικών, αφού ανέλυσε τις περίπλοκες ισορροπίες και αντιφατικές τάσεις που επικρατούν στην παγκόσμια οικονομία. Και το σκηνικό αυτό εντείνεται από τις εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Από τη μια πλευρά υπάρχουν οι ΗΠΑ, οι οποίες ακολουθούν επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. Ωστόσο, η οικονομία τρέχει με μισό ρυθμό ανάπτυξης από ό,τι το ποσοστό του δημοσιονομικού ελλείμματος προς το ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι η πολιτική Τραμπ μπορεί να οδηγήσει τα επόμενα ένα με δύο έτη σε ανάπτυξη, αλλά στην τετραετία θα δούμε κατακόρυφη κάμψη, ανέφερε ο Κένεθ Ρογκόφ.
Από την άλλη, η Ευρώπη είναι υποτονική. Ολα είναι «πράσινα», οι τιμές ενέργειας βρίσκονται στα ύψη, υπάρχει έλλειμμα ηγεσίας, ενώ χρειάζεται νέα δομή και αναδιάρθρωση των κεφαλαίων για την άμυνα.
Η πολιτική Τραμπ μπορεί να οδηγήσει τα επόμενα ένα με δύο έτη σε ανάπτυξη, αλλά στην τετραετία θα δούμε κατακόρυφη κάμψη
Στη συνέχεια ακολουθεί η Κίνα, η οποία μαθαίνει μεν να κάνει πράγματα πιο εύκολα και πιο φθηνά, αλλά βρίσκεται σε οικονομική δυσχέρεια, λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών ακινήτων και της υπογεννητικότητας. Οπως χαρακτηριστικά είπε ο γνωστός οικονομολόγος, «τα νούμερα που λένε οι Κινέζοι δεν τα πιστεύω. Δεν μπορείς να έχεις ανάπτυξη 5% με αρνητικό πληθωρισμό».
Τέλος, αναφερόμενος στην τεχνητή νοημοσύνη, είπε ότι θα υπάρξει εξέλιξη, αλλά φοβάται ότι δεν θα είναι έτοιμη η κοινωνία για αυτήν. «Είμαι αισιόδοξος ότι θα έχουμε ανάπτυξη του χρόνου, αλλά καταλαβαίνω ότι τα παιδιά μας έχουν λόγο να ανησυχούν», κατέληξε.
Οι 10 προκλήσεις της επόμενης ημέρας
Τις δέκα κυρίαρχες τάσεις που αξίζει να παρακολουθήσουμε φέτος στον κόσμο παρέθεσε ο αρχισυντάκτης της ετήσιας έκδοσης προβλέψεών του «The Economist» Tom Standage στο Gala Dinner» που διεξάγεται στην Αθήνα στο πλαίσιο κυκλοφορίας της ετήσιας αποκλειστικής έκδοσης του «Economist» για την Ελλάδα και την Κύπρο «Ο κόσμος το 2025»:
Η επιλογή της Αμερικής
Οι ψηφοφόροι περιμένουν αλλαγή
Ευρύτερη αταξία
Δασμολογικές προοπτικές
Η έκρηξη της καθαρής τεχνολογίας
Μετά τον πληθωρισμό
Ηλικιακά ζητήματα
Η ώρα της κρίσης για την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ)
Ταξιδιωτικά προβλήματα
Ζωή όλο εκπλήξεις
O αρχισυντάκτης της ετήσιας έκδοσης προβλέψεών του «The Economist» Tom Standage στο Gala Dinner»
Στη διάρκεια της συζήτησης που ακολούθησε ο Κένεθ Ρογκόφ επέμεινε ότι οι δασμοί των ΗΠΑ έρχονται «και θα είναι μεγάλοι», καθώς ήταν «η μεγαλύτερη προεκλογική υπόσχεση» του Ντόναλντ Τραμπ και «φαίνεται να το πιστεύει». Σε αντίθεση με όσα λέει ο Τραμπ, σημείωσε ότι οι δασμοί δεν παύουν να είναι «φόροι στους αμερικανούς καταναλωτές» και ότι «όταν οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμούς αυτό είναι χειρότερο για τις ΗΠΑ», αναρωτώμενος «η Ινδία και η Βραζιλία έχουν πολύ υψηλούς δασμούς, αλλά σε ποιον βαθμό τις βοήθησε;».
Ως προς το πώς αποφασίζει ο Τραμπ, ο Ρογκόφ ήταν κατηγορηματικός: «Στον Τραμπ 2.0 εάν θες να είσαι στην κυβέρνηση και του πεις, συμφωνώ στο 98% όσων λέτε αλλά διαφωνώ στο 2%, τότε απλώς δεν θα είσαι στην κυβέρνηση. Δεν βλέπω κανέναν να αντιτίθεται». Γι’ αυτό προβλέπει μια οικονομία με απότομα σκαμπανεβάσματα (boom-and-bust cycle): «Θα απελευθερώσει τα πάντα και αυτό θα οδηγήσει σε ανάπτυξη, ακόμη και με τους δασμούς», όμως αυτό θα υπερθερμάνει μια «ήδη υπερθερμασμένη οικονομία και είτε θα έχουμε πληθωρισμό είτε η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια σημαντικά». Γι’ αυτό και εκτιμά ότι στο δεύτερο μισό της θητείας του Τραμπ θα έχουμε ύφεση και «εάν κάνω μία τρελή πρόβλεψη, αυτή είναι ότι στο δεύτερο μισό της θητείας θα δούμε επιβολή ελέγχων στις τιμές».
Κλειδί η άμυνα
Με τη συζήτηση να στρέφεται στην Ευρώπη, ο Ρογκόφ επεσήμανε τη σημασία της έκθεσης Ντράγκι, υπογραμμίζοντας ότι άκουσε να την αναφέρουν 100 φορές στο Παγκόσμιο Φόρουμ του Νταβός, ακόμη και εάν είναι κάπως αισιόδοξη. Ο Ρογκόφ επεσήμανε ότι εάν ήταν να διαλέξει ένα μέτρο για την Ευρώπη θα ήταν να δώσει η ΕΕ στη Μεγάλη Βρετανία μία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ανάλογη με αυτή που έχει με τη Νορβηγία. Πέραν αυτού υπογράμμισε ότι η «Ευρώπη σίγουρα πρέπει να ασχοληθεί με την άμυνα. Δεν είναι σύσταση, είναι μια αναγκαιότητα. Επειτα από αυτό σίγουρα χρειάζεται η μεταρρύθμιση της ενεργειακής πολιτικής. Δεν μπορείς να είσαι ανταγωνιστικός όταν έχεις τρεις και τέσσερις φορές ακριβότερη ενέργεια από τον υπόλοιπο κόσμο». Για να συμπληρώσει ότι «το παλιό ρητό ότι οι ΗΠΑ καινοτομούν, η Κίνα μιμείται και η Ευρώπη επιβάλλει ρυθμίσεις είναι κάτι που δεν μπορεί να συνεχιστεί».
Και η Αγγελική Φράγκου υπογράμμισε ότι η άμυνα είναι σημαντική. Σημείωσε πάντα ότι «εάν είναι να ξοδέψουμε χρήματα θα ήταν σοφή κίνηση να τα χρησιμοποιήσουμε, εναρμονίσουμε και εκσυγχρονίσουμε την αμυντική μας βιομηχανία, που δεν αφορά μόνο τανκς. Μιλάμε για ΑΙ, ρομποτική και εναέρια τεχνολογία και εάν αναπτύσσονταν όλα αυτά στο ευρωπαϊκό έδαφος, θα δημιουργούνταν μια φωλιά καινοτομίας, διπλής στρατιωτικής και πολιτικής χρήσης όπως έγινε στις ΗΠΑ – σκεφτείτε ότι όλοι δαπανούν στον τομέα της άμυνας. Πρέπει να το κάνουμε ως Ευρωπαίοι». Εδωσε πάντως και μια νότα αισιοδοξίας: «Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η ανάγκη είναι η μητέρα των επινοήσεων. Λέγαμε με την ομάδα μου ότι η Ευρώπη δεν θα υπέγραφε ποτέ μια συμφωνία με τη Mercosur, γιατί πάντα υπάρχει το θέμα της αγροτικής πολιτικής. Και τι είδαμε; Να υπογράφεται η συμφωνία που αφορά μια αγορά 750 εκατ. ανθρώπων, μείωση δασμών κατά 90% γιατί κάπου έπρεπε να μπορεί η Ευρώπη να εξάγει προϊόντα».
Ερυθρά Θάλασσα
Σε σχέση με την κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα μετά και τη δήλωση των Χούθι ότι θα στοχοποιούν μόνο πλοία άμεσα σχετιζόμενα με το Ισραήλ, η Αγγελική Φράγκου υπογράμμισε ότι «οι Χούθι παραμένουν μια τρομοκρατική οργάνωση» και υπάρχουν ακόμη σοβαροί κίνδυνοι για τα πλοία, τα πληρώματα και τα εμπορεύματα. Σε αυτή τη φάση «χρειάζεται να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια και βεβαιότητα» ενώ συμπλήρωσε ότι «οι Χούθι έχουν αυτό το σύστημα να εισπράττουν από τα καράβια που περνούν, κάτι που εταιρείες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης προφανώς δεν μπορούν να κάνουν». Από τη μεριά του ο Βαγγέλης Μαρινάκης υπογράμμισε ότι «δεν μπορείς να κάνεις συμφωνίες με τρομοκράτες και επομένως είναι για το καλό όλων μας να μην περνούν τα πλοία μας από την Ερυθρά Θάλασσα – και για να μην αναλαμβάνουμε περιττούς κινδύνους και για λόγους κόστους ασφάλισης. Εάν οι πλοιοκτήτες επιμείνουμε να αποφεύγουμε αυτό το πέρασμα, τότε και αυτοί θα δουν ότι δεν θα έχουν στόχους να χτυπήσουν και αυτό θα τελειώσει νωρίτερα. Εάν υπάρχει κανονική κίνηση και βρίσκουν εύκολα στόχους, τότε επιτυγχάνουν αυτό που θέλουν».
