Με τις καταναλωτικές ανάγκες συνεχώς να διαφοροποιούνται, μια ιδιότυπη «μάχη» εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια στις παρυφές του λιανικού εμπορίου των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών αγαθών (FMCGs): ποιος θα πάρει τον «αφρό» του τζίρου της γειτονιάς, που πλέον ξεπερνά τα 5,15 δισ. ευρώ.
Εξετάζοντας τα αριθμητικά δεδομένα της τελευταίας 15ετίας όσον αφορά την παραδοσιακή μικρή λιανική, ήτοι περίπτερα, ψιλικατζίδικα, μίνι μάρκετ, μικρά μπακάλικα κ.λπ., είναι σαφές ότι μεγάλο μέρος των ανεξάρτητων μικρο-επιχειρηματιών δεν είναι από την πλευρά των κερδισμένων. Και όχι γιατί ο συγκεκριμένος υποκλάδος του λιανεμπορίου συρρικνώνεται. Το αντίθετο. Άλλωστε και μόνο το γεγονός ότι οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ μέσω του μοντέλου δικαιόχρησης (franchise) «ψαρεύουν» οργανωμένα και επίμονα στον τζίρο της γειτονιάς, το αποδεικνύει.
Συρρίκνωση πάνω 26% της παραδοσιακής μικρής λιανικής
Παρά την αναλαμπή λόγω της πανδημίας, συνολικά η παραδοσιακή μικρή λιανική έχει συρρικνωθεί.
Ο αριθμός των καταστημάτων ευκολίας, δηλαδή αυτά που λέγαμε κάποτε ψιλικατζίδικα, πιο μετά μίνι μάρκετ και πλέον ονομάζονται «Convenience Stores», έχει μειωθεί κατά 25,7% από το 2011 έως το 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας έρευνας Census της NielsenIQ, καθώς από 29.551 σημεία (30.322 το 2010) απέμειναν 21.956.
Ακόμη χειρότερη είναι η εικόνα που παρουσιάζουν τα περίπτερα, μια ιδιοφυής ελληνική πατέντα, που δόξασε την μικρο-επιχειρηματικότητα, αλλά πλέον μοιάζει παρωχημένη.
Είναι ενδεικτικό ότι στη διάρκεια της τελευταίας 15ετίας κάθε μέρα ένα περίπτερο βάζει λουκέτο.
Από τα 9.904 περίπτερα που λειτουργούσαν πανελλαδικά το 2010 το 2023 είχαν μείνει ανοιχτά μόλις τα 4.358. Δηλαδή μια μείωση της τάξης του 56%! Ενώ υπολογίζεται ότι ακόμη 300 έκλεισαν κατά τη διάρκεια του 2024.
Στον αντίποδα το ίδιο διάστημα, τα καταστήματα σούπερ μάρκετ (άνω των 100 τ.μ σε Ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη) έχουν αυξηθεί κατά 5,4% και από 4.758 σημεία το 2011, το 2023 είχαν φτάσει στα 5.017.
Μάλιστα, στην αγορά του convenience υπάρχει πλέον σκληρός ανταγωνισμός μεταξύ των ισχυρών αλυσίδων σούπερ μάρκετ, όπως η ΑΒ Βασιλόπουλος, η My market, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός και Bazaar. Και ο λόγος δεν είναι άλλος από τα καλύτερα περιθώρια κέρδους που μπορούν να επιτύχουν στα λίγα τετραγωνικά των καταστημάτων ευκολίας χωρίς να δαπανούν ρευστότητα και χωρίς την ευθύνη της καθημερινής διαχείρισης, που τα αναλαμβάνουν οι franchisees.
Ακόμη και στο προχωρημένο φλερτ μεταξύ της Μασούτης και της Κρητικός λέγεται ότι η ισχυρή παρουσία της δεύτερης στο convenience είναι ένας από τους λόγους που έγινε η αρχική προσέγγιση των δύο πλευρών.
Άλλαξε το αγοραστικό ταξίδι
Γιατί όμως οι παραδοσιακές επιχειρήσεις της γειτονιάς «ψυχορραγούν» ενώ ταυτόχρονα η μικρή λιανική έχει εξελιχθεί στο «ιερό δισκοπότηρο» του retail;
«Δεν είναι οριζόντιο το φαινόμενο της συρρίκνωσης στη μικρή λιανική. Οι επιχειρήσεις που μπορούν να ικανοποιήσουν τις μεταβαλλόμενες ανάγκες των καταναλωτών έχουν το πάνω χέρι» αναφέρουν στον ΟΤ στελέχη της αγοράς του λιανεμπορίου.
Πλέον οι καταναλωτές θέλουν τα καταστήματα της μικρής λιανικής να διαθέτουν μεγάλη ποικιλία προϊόντων, από βασικά είδη μέχρι εξειδικευμένα προϊόντα υγείας και ευεξίας αλλά και λύσεις φαγητού και καφέ on the go, να έχουν διευρυμένο ωράριο, ακόμη και επτά ημέρες την εβδομάδα, 24 ώρες το 24ωρο, να προβαίνουν σε προωθητικές ενέργειες και εξατομικευμένες προσφορές, να δέχονται ηλεκτρονικές πληρωμές, να διαθέτουν προγράμματα πιστότητας και αυτοματοποιημένα ταμεία, ακόμη και να είναι κόμβος για υπηρεσίες παράδοσης και παραλαβής δεμάτων.
Το πρότυπο 7-Eleven και ο καφές
Η τάση του all in one, που παραπέμπει στην αμερικανο-ιαπωνική διεθνή αλυσίδα καταστημάτων ψιλικών 7-Eleven και αποτελεί τη μοντέρνα πρόταση της εγχώριας μικρής λιανικής, δηλαδή καταστήματα που είναι ταυτόχρονα λίγο μπακάλικα, λίγο φούρνοι, λίγο περίπτερα, λίγο ψιλικατζίδικα, λίγο κάβες και λίγο café, σε συνδυασμό με το διευρυμένο ωράριο, κάνει την επιτυχία, λένε τα στελέχη της αγοράς.
Ειδικά ο καφές και το φαγητό on the go έχουν γίνει το απόλυτο trend.
Δεν είναι τυχαίο ότι τα My Market Local, τα μικρά καταστήματα ευκολίας της My Market του ομίλου METRO, παρουσίασαν πρόσφατα ένα νέο concept, σε συνεργασία με την αλυσίδα καφέ IL TOTO.
Ούτε φυσικά είναι τυχαία η επέκταση της Motor Oil στα καταστήματα convenience στο πλαίσιο του «οράματός της να κατακτήσει την κορυφαία θέση στο λιανικό εμπόριο», όπως αναφέρει στην επίσημη ανακοίνωση. Μάλιστα είναι τέτοιος ο ρόλος του καφέ στο όλο concept, που προχώρησε πέραν από την εξαγορά της αλυσίδας Twenty4Shoppen και στην απόκτηση της Taresso, εταιρεία specialty καφέ.
Πηγή ΟΤ
