Αυτές τις μέρες η Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου διεξάγει έρευνα για την εξαφάνιση εκατοντάδων πολύτιμων αντικειμένων από το Βρετανικό Μουσείο, που χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα π.Χ. έως τον 19ο αιώνα μ.Χ. Και μας δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε μερικές από τις πιο τολμηρές ληστείες μουσείων στη σύγχρονη Ιστορία, που έγιναν πρωτοσέλιδα.
1. Λούβρο, Παρίσι, 1911
Ένας από τους πιο διαβόητους κλέφτες έργων τέχνης στον κόσμο ήταν ο Vincenzo Peruggia, ο άνθρωπος που έκλεψε τη «Μόνα Λίζα». Ο Ιταλός υαλοποιός εργαζόταν στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, όπου εκτίθεται το αριστούργημα του Λεονάρντο ντα Βίντσι – είναι άγνωστο αν κρύφτηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας ή μπήκε κρυφά στο μουσείο το πρωί της κλοπής, αλλά στις 21 Αυγούστου 1911, ενώ το μουσείο ήταν κλειστό για συντήρηση, ο Peruggia κατάφερε να αποφύγει την ασφάλεια, να αφαιρέσει το πορτρέτο από την κορνίζα του και, σύμφωνα με πληροφορίες, να το κρύψει κάτω από την ποδιά εργασίας του πριν βγει από το μουσείο.
Μέχρι το 1913 ο Peruggia κρατούσε τον πίνακα κρυμμένο στο διαμέρισμά του στο Παρίσι. Στη συνέχεια μετακόμισε σε ένα ξενοδοχείο στην Ιταλία και προσπάθησε να τον πουλήσει στον έμπορο αρχαιοτήτων Alfredo Geri. Ο τελευταίος ειδοποίησε τις αρχές και ο Peruggia συνελήφθη. Πολλοί θεώρησαν τον Peruggia ήρωα επειδή επέστρεψε τη «Μόνα Λίζα» στην πατρίδα της – έστω και προσωρινά. Αφού εξέτισε μόλις οκτώ μήνες στη φυλακή, ο Peruggia αποφυλακίστηκε. Το 1914, η «Μόνα Λίζα» επανήλθε στο Μουσείο του Λούβρου, όπου περίπου 30.000 επισκέπτες την επισκέπτονται καθημερινά για να δουν από κοντά το αινιγματικό χαμόγελό της.
2. Μουσείο Καλών Τεχνών, Μόντρεαλ, 1972
Η μεγαλύτερη ληστεία έργων τέχνης στον Καναδά σημειώθηκε στο Μουσείο Καλών Τεχνών του Μόντρεαλ τις πρώτες πρωινές ώρες της 4ης Σεπτεμβρίου 1972. Σε μια σκηνή βγαλμένη από ταινία δράσης, τρεις μασκοφόροι κλέφτες απέκτησαν πρόσβαση στην οροφή του κτιρίου και χρησιμοποιώντας σχοινί κατέβηκαν στο μουσείο μέσω ενός φεγγίτη.
Μόλις μπήκαν μέσα, απείλησαν τρεις φρουρούς ασφαλείας με πυροβόλα όπλα και τους έδεσαν πριν κλέψουν 18 πίνακες – ανάμεσά τους το «Τοπίο με εξοχικά σπίτια» του Ρέμπραντ –και πάνω από 30 κοσμήματα που χρονολογούνταν από τον 17ο αιώνα. Θα είχαν κλέψει ακόμη περισσότερα, αλλά καθώς προσπάθησαν να διαφύγουν από μια πόρτα ασφαλείας ενεργοποιήθηκε συναγερμός και αναγκάστηκαν να αφήσουν πίσω τους αρκετούς πίνακες. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν έχει κατηγορηθεί για τις κλοπές. Μόνο δύο αντικείμενα – ένα μενταγιόν και ένας πίνακας που αποδίδεται στον Γιαν Μπρίγκελ τον πρεσβύτερο – έχουν ανακτηθεί.
3. Μουσείο Ιζαμπέλα Στιούαρτ Γκάρντνερ, Βοστώνη, 1990
Η κλοπή 13 έργων τέχνης από το Μουσείο Ιζαμπέλα Στιούαρτ Γκάρντνερ στη Βοστώνη το 1990 ήταν τόσο διαβόητη που έγινε το επίκεντρο ενός ντοκιμαντέρ του Netflix, με τίτλο «This Is A Robbery: The World’s Biggest Art Heist», το 2021.
Η ληστεία ξεκίνησε λίγο μετά τη 1 τα ξημερώματα της 18ης Μαρτίου, όταν δύο άνδρες μεταμφιεσμένοι σε αστυνομικούς ενημέρωσαν την ασφάλεια του μουσείου ότι ερευνούσαν μια διαταραχή. Λίγο μετά, πέρασαν χειροπέδες σε δύο φρουρούς ασφαλείας στο υπόγειο του μουσείου, προτού μετακινηθούν από δωμάτιο σε δωμάτιο, αφαιρώντας πολύτιμα έργα τέχνης. Μεταξύ των κλεμμένων πινάκων περιλαμβάνονταν η μοναδική θαλασσογραφία που έχει φιλοτεχνήσει ο Ρέμπραντ, με τίτλο «Ο Χριστός στην καταιγίδα στη θάλασσα της Γαλιλαίας» και το έργο του Βερμέερ «Η συναυλία».
Συνολικά, τα έργα πιστεύεται ότι αξίζουν περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια, αλλά παρά την αμοιβή ύψους 10 εκατομμυρίων δολαρίων που προσφέρθηκε το 2017 για την επιστροφή τους, η τύχη τους παραμένει μυστήριο – όπως και η ταυτότητα των κλεφτών.
4. Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Παρίσι, 2010
Η μεγαλύτερη ληστεία έργων τέχνης που έγινε ποτέ σε γαλλικό έδαφος έλαβε χώρα στις 20 Μαΐου 2010 στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι. Ένας μασκοφόρος κλέφτης, που σήμερα είναι γνωστό ότι ήταν ο διαρρήκτης Vjéran Tomic (αποκαλούμενος και Spider-Man από τον διεθνή Τύπο), εισήλθε στο μουσείο γύρω στις 3 τα ξημερώματα αφού αφαίρεσε προσεκτικά ένα παράθυρο. Η είσοδός του όχι μόνο πέρασε απαρατήρητη από τους φρουρούς ασφαλείας που είχαν βάρδια, αλλά ο συναγερμός ασφαλείας του μουσείου δεν λειτουργούσε και οι ανιχνευτές κίνησης είχαν παρουσιάσει βλάβη.
Κατά τη διάρκεια της ληστείας εκλάπησαν πέντε πίνακες των Μπρακ, Λεζέ, Ματίς, Μοντιλιάνι και Πικάσο, συνολικής αξίας άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Μετά από πληροφορία, ο Tomic συνελήφθη το 2011. Το 2017 καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια φυλάκισης, ενώ για τους δύο συνεργούς του ορίστηκαν ποινές έξι και επτά ετών Στους τρεις άνδρες επιβλήθηκε επίσης πρόστιμο ύψους 112 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι κλεμμένοι πίνακες, ωστόσο, δεν βρέθηκαν ποτέ.
5. Πράσινος Θόλος, Δρέσδη, 2019
Η μεγάλη ληστεία στο Μουσείο Πράσινος Θόλος (Grünes Gewölbe) που στεγάζεται στο Κάστρο της Δρέσδης πραγματοποιήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2019 και ξεχωρίζει διότι αφορούσε αποκλειστικά την κλοπή κοσμημάτων και όχι έργων τέχνης.
Πριν από την αυγή, μπήκε σκόπιμα φωτιά κοντά στο μουσείο, προκειμένου να απενεργοποιηθεί η παροχή ρεύματος στα φώτα του δρόμου που το περιβάλλουν. Στη συνέχεια, αφού εισέβαλαν στο εσωτερικό, οι κλέφτες έκοψαν τα σιδερένια κάγκελα και έσπασαν τις γυάλινες προθήκες, ενώ οι άοπλοι φρουροί ασφαλείας – δεσμευμένοι από κανόνες που τους απαγορεύουν αυστηρά να αντιμετωπίζουν τους εισβολείς – παρακολουθούσαν από τις κάμερες ασφαλείας.
Η συμμορία έφυγε με μια σειρά από κοσμήματα και τεχνουργήματα, συμπεριλαμβανομένων διαμαντιών και ρουμπινιών, συνολικής αξίας άνω των 123 εκατομμυρίων δολαρίων. Μετά από πολυετή έρευνα, πέντε άνδρες αραβικής καταγωγής από μια διαβόητη εγκληματική οικογένεια της Γερμανίας ομολόγησαν το έγκλημα και καταδικάστηκαν τον Μάιο του 2023, λαμβάνοντας ποινές μεταξύ τεσσάρων και έξι ετών. Αν και η αστυνομία ανέκτησε πολλά από τα κοσμήματα, κάποια κομμάτια – συμπεριλαμβανομένου ενός σπαθιού με διαμάντια – παραμένουν άφαντα.
