Ενώ η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ωφελήσει τον χώρο εργασίας μέσω ασφαλέστερων περιβαλλόντων και βελτιωμένης απόδοσης ανθρώπινου δυναμικού, υπάρχουν κίνδυνοι.
Το Πανεπιστήμιο Duke και το παρατηρητήριο Πολιτικών Τεχνητής Νοημοσύνης του ΟΟΣΑ εξετάζοντας την εισβολή της τεχνητής νοημοσύνης στον χώρο της εργασίας, κατέγραψαν πόσο εκτεθειμένοι είναι νομικά οι εργαζόμενοι λόγω της τεχνητής νοημοσύνης.
Έρευνα του 2017, έδειξε ότι από το 69% των εταιρειών με τουλάχιστον 10.000 υπαλλήλους έχουν μια ομάδα ανάλυσης ανθρώπινου δυναμικού που χρησιμοποιεί αυτοματοποιημένες τεχνολογίες για την πρόσληψη, την επιβράβευση και την παρακολούθηση εργαζομένων.
Ολόκληρες εταιρείες είναι πλέον αφοσιωμένες στην παροχή αυτών των υπηρεσιών. Πολλές προβλέψεις βλέπουν αυτή τη βιομηχανία να αναπτύσσεται τα επόμενα δέκα χρόνια, από ένα εκτιμώμενο μέγεθος παγκόσμιας αγοράς 2,4 δισ. δολ. το 2021 σε πάνω από 11 δισ. έως το 2031.
Οι νόμοι δεν προλαβαίνουν τις εξελίξεις
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, παραδοσιακές πρακτικές πρόσληψης που εισάγουν διακρίσεις μπορούν να ενισχυθούν, ενώ η αυξημένη παρακολούθηση στο χώρο εργασίας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τα ατομικά δικαιώματα για αυτοδιάθεση.
Όταν πρόκειται για αυτοματοποιημένες αποφάσεις στο χώρο εργασίας, ασκείται τεράστια επιρροή στην ατομική πρόοδο. Κάτω από λάθος συνθήκες, μπορούν να διαβρώσουν τις ανθρωποκεντρικές αξίες και τη δικαιοσύνη.
Όπως επισημαίνουν στην έρευνά τους, δυστυχώς, οι νόμοι και οι κανονισμοί δεν συμβαδίζουν με την ταχεία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης στο πλαίσιο της απασχόλησης. Χωρίς νέους κανονισμούς, οι χώρες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη δημιουργική εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας στον χώρο εργασίας στις νέες τεχνολογίες, όπως η ηλεκτρονική παρακολούθηση και οι νόμοι περί απορρήτου δεδομένων.
ΗΠΑ
Οι ρυθμιστικές αρχές σε ορισμένες δικαιοδοσίες έχουν επιβάλει απαιτήσεις συναίνεσης και ειδοποίησης για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στο πλαίσιο της απασχόλησης. Στις ΗΠΑ, τρεις πολιτείες έχουν εφαρμόσει νόμους που απαιτούν από τους εργοδότες να ενημερώνουν τους εργαζομένους για ηλεκτρονική παρακολούθηση, συμπεριλαμβανομένων τεχνολογιών που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη.
Σε Νέα Υόρκη, Ντελάγουερ και Κονέκτικατ οι εργοδότες πρέπει να παρέχουν γραπτή ειδοποίηση σε όλους τους υπαλλήλους των οποίων οι τηλεφωνικές κλήσεις, τα email ή η χρήση του διαδικτύου θα παρακολουθούνται.
Οι ρυθμιστικές αρχές σε ορισμένες πολιτείες έχουν επιβάλει απαιτήσεις συναίνεσης και ειδοποίησης για τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης σε εργαλεία συνεντεύξεων. Στο Μέριλαντ, οι εργοδότες δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου κατά τη διάρκεια συνεντεύξεων, εκτός εάν ο ερωτώμενος υπογράψει.
Στο Ιλινόις, οι εργοδότες πρέπει να ενημερώσουν τους υποψηφίους ότι θα χρησιμοποιηθεί η τεχνητή νοημοσύνη, να εξηγήσουν πώς λειτουργεί και να λάβουν γραπτή ενημερωμένη συγκατάθεση.
To Γραφείο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Λευκού Οίκου, εξέδωσε το Προσχέδιο για μια Διακήρυξη Δικαιωμάτων Τεχνητής Νοημοσύνης τον Οκτώβριο του 2022. Το έγγραφο προορίζεται να υποστηρίξει την ανάπτυξη πολιτικών που προστατεύουν τα πολιτικά δικαιώματα και τις δημοκρατικές αξίες στην ανάπτυξη και χρήση αυτοματοποιημένων συστημάτων. Αναφέρει συγκεκριμένα την ανάγκη για προστασία της ιδιωτικής ζωής των δεδομένων στην εργασία.
EE
Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να δουλεύει πάνω στη νομοθεσία για τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης. Οι αρχικές προτάσεις παρουσίασαν μια προσέγγιση βασισμένη στον κίνδυνο, στην οποία οι εφαρμογές υψηλού κινδύνου υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο και ρύθμιση. Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούνται στην «απασχόληση, τη διαχείριση των εργαζομένων και την πρόσβαση στην αυτοαπασχόληση» θεωρούνται υψηλού κινδύνου, δεδομένης της επιρροής τους στις ευκαιρίες απασχόλησης και στα γενικά μέσα διαβίωσης.
O Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Δεδομένων της ΕΕ περιορίζει ήδη τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην απασχόληση. Το άρθρο 22 διασφαλίζει ότι τα άτομα δεν υπόκεινται σε αποφάσεις «που βασίζονται αποκλειστικά στην αυτοματοποιημένη επεξεργασία» σε πλαίσια που περιλαμβάνουν τον καθορισμό των όρων απασχόλησης. Άλλες διατάξεις του Κανονισμού ισχύουν για αυτοματοποιημένες αποφάσεις απασχόλησης, όπως το άρθρο 13 που απαιτεί από τους εργοδότες να αποκαλύπτουν την ύπαρξη αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων κατά τη συλλογή προσωπικών δεδομένων.
Ως απάντηση στην πανδημία του κορονοϊού, εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο στράφηκαν στην τηλεργασία με κάποια ιδιότητα. Για την παρακολούθηση της παραγωγικότητας, οι εταιρείες αύξησαν δραματικά τη ζήτηση τους για λογισμικό παρακολούθησης, όπως παρακολούθηση επιτραπέζιου υπολογιστή και παρακολούθηση πληκτρολόγησης.
Η εισροή αυτών των εργαλείων επιτήρησης που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη εγείρει νομικά και ηθικά ερωτήματα σχετικά με το απόρρητο και τη δικαιοσύνη των εργαζομένων, αναγκάζοντας πολλές ευρωπαϊκές χώρες να δώσουν προτεραιότητα στη δημοσίευση καθοδήγησης και στην αύξηση της νομοθεσίας.
Για παράδειγμα, η Νορβηγική Αρχή Προστασίας Δεδομένων δημοσίευσε για σαφείς βέλτιστες πρακτικές για εργοδότες που σκέφτονται να χρησιμοποιήσουν εργαλεία ψηφιακής παρακολούθησης.
Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων της Πορτογαλίας (CNPD) δημοσίευσε επίσης σαφείς οδηγίες σχετικά με τα όρια της παρακολούθησης των εργαζομένων. Οι κατευθυντήριες γραμμές απαγορεύουν ρητά την απομακρυσμένη επιτήρηση, εκτός εάν ισχύουν ειδικές περιστάσεις, αναφέροντας συγκεκριμένα την παράνομη παρακολούθηση πληκτρολογήσεων, ιστορικού ιστού και φυσικής τοποθεσίας.
Αυστραλία
Οι νόμοι της Αυστραλίας περιέχουν ήπιους νόμους για το σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την ανάπτυξη και τη λειτουργία συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης. Η πολιτεία δεν αντιμετωπίζει τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον χώρο εργασίας, αλλά ορισμένες κυβερνητικές ρυθμιστικές αρχές έχουν αρχίσει να αντιμετωπίζουν το ζήτημα.
Tο γραφείο του Επιτρόπου Πληροφοριών της Αυστραλίας ξεκίνησε έρευνα για πρακτικές χειρισμού προσωπικών πληροφοριών από τις εταιρείες Bunnings Group Limited και Kmart Australia Limited, που έκαναν χρήση τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου. Το 2019, ένα δικαστήριο έκανε δεκτή αίτηση αναιρέσεως ενός υπαλλήλου πριονιστηρίου, που απολύθηκε άδικα επειδή αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει σαρωτές δακτυλικών αποτυπωμάτων για είσοδο και έξοδο από την εργασία του.
Χώρες που δεν έχουν κάνει βήματα
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι πολλές χώρες δεν έχουν ακόμη ρυθμίσει τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον χώρο εργασίας.
Στη Λατινική Αμερική, η Χιλή, η Κολομβία, η Βραζιλία και το Μεξικό έχουν αναπτύξει κάποιες ήπιες νομικές οδηγίες για την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά καμία δεν αφορά άμεσα την τεχνητή νοημοσύνη στον χώρο εργασίας. Ομοίως, η Τουρκία, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία έχουν κρατική καθοδήγηση για την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά καμία δεν αναφέρει τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον χώρο εργασίας.
