@State Historical Society of Iowa
Ήταν αμερικανικό φαινόμενο, έγινε και ελληνικό. Βέβαια, οι Αμερικανοί το κάνουν την επόμενη ημέρα της Ημέρας των Ευχαριστιών ενώ εμείς όχι. Αλλά το κάνουμε κι εμείς πλέον. Μόνο στις ΗΠΑ, το 2022 την ημέρα της Black Friday ξοδεύτηκαν 9,12 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι μεγάλοι λιανοπωλητές τρίβουν τα χέρια τους. Αλλά αν είναι τέτοιο το όφελος γιατί ονομάζεται έτσι; Η λέξη «μαύρο» συνήθως χρησιμοποιείται για κάτι που εξαντλεί τα μετρητά, όπως η Πέμπτη που προκάλεσε το κραχ του 1929 ή την Παρασκευή του 1869 που έγινε η κατάρρευση της αγοράς χρυσού, η οποία οδήγησε σε γενικευμένη οικονομική καταστροφή.
Η ετικέτα που βάζουμε κάπου δεν είχε λοιπόν πάντα τη θετική σημασία που βάζουμε σήμερα, σε αγορές που κάνουμε στην αρχή της εορταστικής περιόδου. Την δεκαετία του 1950, πολλοί εργοδότες παρατήρησαν ότι οι εργαζόμενοι δήλωναν άρρωστοι την επόμενη ημέρα της Ημέρας των Ευχαριστιών, για να συμπληρώσουν έναν τετραήμερο μίνι διακοπών.
Για τις περισσότερες επιχειρήσεις, εκείνη η Παρασκευή ήταν όντως ζοφερή, αφού η παραγωγικότητα της πατούσε φρένο. Τελικά βέβαια, τα γραφεία συνθηκολόγησαν και έδωσαν στους εργαζόμενους άδεια για εκείνη τη μέρα.
Οι αρχές ήταν επίσης δυσαρεστημένες εκείνη την Παρασκευή. Όλοι όσοι δεν πήγαιναν στη δουλειά, μαζί με τα παιδιά που δεν πήγαιναν σχολείο, γέμιζαν τους δρόμους προκαλώντας κυκλοφοριακό πρόβλημα. Στη Φιλαδέλφεια, οι αστυνομικοί αντιμετώπιζαν μποτιλιαρίσματα και έκαναν έξτρα βάρδιες για να αντιμετωπιστεί η κυκλοφοριακή συμφόρηση. Άρχισαν λοιπόν να νιώθουν φόβο για εκείνη την ημέρα και ο όρος «Black Friday» φαινόταν κατάλληλος.
Ο αρνητικός αυτός όρος διαδόθηκε από στόμα σε στόμα αλλά και από τα μέσα ενημέρωσης. Οι έμποροι της Φιλαδέλφεια προσπάθησαν να το μετονομάσουν σε «Big Friday», για να αποφύγουν κάποια συσχέτιση με ένα καταστροφικό γεγονός, αλλά ο όρος παράμεινε στην αρχική του μορφή. Σύντομα έγινε συνώνυμο με τα κέρδη – ρεκόρ και υιοθετήθηκε μόνιμα για τη ξέφρενη έξοδο των αγοραστών στα μαγαζιά, που χρησιμοποιούν το ρεπό τους για να κάνουν τις αγορές τους.