Ένας δύσκολος εταίρος, με μια σχέση που έγινε ακόμη πιο δύσκολη μέσα στη συγκυρία του πολέμου στο Ισραήλ και λόγω των θέσεων που πήρε, έφτασε την Παρασκευή στη Γερμανία για επίσημη επίσκεψη.
Ο Ταγίπ Ερντογάν βρέθηκε στο Βερολίνο, από τους πιο στενούς σύμμαχους του Ισραήλ στην Ευρώπη, χωρίς να έχει αλλάξει τις θέσεις για την κρίση στη Μέση Ανατολή. Πολύ περισσότερο: Βρήκε την ευκαιρία και τον χώρο για να εξαπολύσει τα πυρά του κατά του Ισραήλ, μπροστά στον -ψύχραιμο πάντως- καγκελάριο Σολτς.
«Κανένας δεν μιλάει για τους χιλιάδες Παλαιστίνιους που έχει σκοτώσει το Ισραήλ», είπε ο Τούρκος πρόεδρος. Μίλησε για Παλαιστίνιους «ομήρους» που κρατούν οι Ισραηλινοί σε φυλακές και, παίζοντας με τις ιστορικές ευαισθησίες των Γερμανών, είπε ότι η χώρα του δεν έχει ενοχές έναντι του Ισραήλ και, επομένως, μπορεί να μιλά ξεκάθαρα.
Η εικόνα του προέδρου Ερντογάν δεν ενθουσίασε τον γερμανικό Τύπο, αν και ούτε η εικόνα του Γερμανού καγκελάριου, που απάντησε με ψυχραιμία.
Η Bild τόνισε ότι ο Ερντογάν «δεν είπε λέξη για τη σφαγή της Χαμάς, για τις γυναίκες, τους άνδρες, τα παιδιά και τα μωρά που δολοφονήθηκαν από τρομοκράτες».
Η πρώτη επίσκεψη Ερντογάν στη Γερμανία μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια ήρθε στην πιο δύσκολη διπλωματική στιγμή, σχολιάζει η γερμανική εφημερίδα που δεν παραλείπει να πει ότι «ο Σολτς το αντιμετώπισε ψύχραιμα και κατέστησε σαφές πολλές φορές ότι το Ισραήλ δέχτηκε επίθεση από τρομοκράτες της Χαμάς και ως εκ τούτου είχε κάθε δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του».
Ντροπιαστική επίσκεψη είναι το σχόλιο της Zeit που τονίζει ότι ο Τούρκος πρόεδρος κατάφερε να ξεδιπλώσει τις θέσεις του για τη Χαμάς μέσα στο Βερολίνο, ενώ ο καγκελάριος δεν απάντησε κατάλληλα. «Είναι στάση δειλίας και όχι διπλωματική στάση», τονίζει η εφημερίδα.
Καλύτερη είναι η γνώμη του Stern για τη συνέντευξη Τύπου και την παρουσία του Γερμανού καγκελάριου. «Ο Τούρκος πρόεδρος προκάλεσε, αλλά τελικά ο καγκελάριος έδειξε ψυχραιμία» και δεν έφτασε στο σημείο να του αντιμιλήσει, γράφει, μιλώντας για μια συνέντευξη όπου η ένταση ήταν αισθητή στον αέρα.
Παρά τις φωνές στη Γερμανία να μην δεχτεί ο καγκελάριος τον Τούρκο ηγέτη μετά τις προκλητικές δηλώσεις του για τη Χαμάς και το Ισραήλ, η πρόσκληση, όπως σχολιάζει το γερμανικό περιοδικό, ήταν μια προσπάθεια να νομιμοποιηθεί η αίσθηση ότι αξίζει να μιλά η Γερμανία με τον Ερντογάν. Στο μέτρο του δυνατού, η στάση του Σολτς ήταν ικανοποιητική: Ευγενικός, αλλά όχι υπερβολικά επιεικής.
Άλλα γερμανικά μέσα, όπως το Spiegel, στέκονται στις απειλές του Τούρκου ηγέτη και τον τόνο του απέναντι σε δημοσιογράφους, ζητώντας ούτε λίγο ούτε πολύ να σταματήσουν να τον απειλούν.
Präsident Erdoğan und ich haben sehr unterschiedliche Sichtweisen zum Nahost-Konflikt. Gerade deshalb ist das direkte Gespräch so wichtig.
Ich sage deutlich: Das Existenzrecht Israels ist für Deutschland unumstößlich. In unserem Land ist kein Platz für Antisemitismus. (1/2) pic.twitter.com/L2ZjssXfNl
— Bundeskanzler Olaf Scholz (@Bundeskanzler) November 17, 2023
Gleichzeitig sagen wir: Jedes Leben ist gleich viel Wert – auch das Leid der palästinensischen Zivilbevölkerung in Gaza bedrückt uns. Deutschland gehört zu den größten Gebern humanitärer Hilfe – und wir haben jetzt unsere Hilfe nochmal erhöht. (2/2)
— Bundeskanzler Olaf Scholz (@Bundeskanzler) November 17, 2023
Ένταση στη συνέντευξη Τύπου
Ο κόσμος «μιλάει συνεχώς για την Χαμάς, αλλά αποσιωπάται η απάντηση του Ισραήλ και οι θάνατοι στη Γάζα», έλεγε νωρίτερα ο Ερντογάν σε μια συνέντευξη Τύπου κατά την οποία αναπαρήγαγε όσα λέει εδώ και ένα μήνα, από την έναρξη του πολέμου.
Αναφέρθηκε στη τεράστια διαφορά εξοπλισμού μεταξύ των δύο πλευρών και τόνισε ότι το Ισραήλ έχει πυρηνικά όπλα, αλλά ψεύδονται και το αρνούνται.
Μίλησε για την «ισοπέδωση της Γάζας» από τις ισραηλινές δυνάμεις παρότι «ο βομβαρδισμός νοσοκομείων και οι δολοφονίες παιδιών δεν επιτρέπονται από την Τορά, ούτε στην Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».
Αναρωτήθηκε αν θα μείνουμε σιωπηλοί, «αν δεν υψώσουμε τη φωνή μας, αν δεν κάνουμε τίποτα, θα πληρώσουμε το κόστος, όπως δείχνει η ιστορία. Και η ψυχολογία της ενοχής δεν είναι η σωστή προσέγγιση. Δεν είμαστε ένοχοι απέναντι στο Ισραήλ. Εάν ήμασταν, ίσως δεν θα μπορούσαμε ούτε εμείς να μιλήσουμε τόσο ξεκάθαρα. Δεν συμμετείχαμε στο Ολοκαύτωμα. Είναι σημαντικό να σεβόμαστε τους ανθρώπους. Και ως πρωθυπουργός έχω μιλήσει με σαφήνεια κατά του αντισημιτισμού. Εμείς δεν έχουμε ενοχές έναντι οποιουδήποτε», είπε.
Τέλος, σχετικά με το ενδεχόμενο να αποκτήσει η χώρα του μαχητικά αεροσκάφη Eurofighter, στα οποία συμπαραγωγός είναι και η Γερμανία, δήλωσε ότι «μαχητικά κατασκευάζουν και άλλες χώρες, μπορούμε να αγοράσουμε από αλλού».
Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, από την πλευρά του, στη συνέντευξη Τύπου παραδέχτηκε ότι οι δύο χώρες έχουν διαφορετικές –και σε κάποια σημεία πολύ διαφορετικές- απόψεις για την κρίση στη Μέση Ανατολή.
Λίγο αργότερα αισθάνθηκε την ανάγκη να υπενθυμίσει, με μήνυμα στο X στα τουρκικά, ότι με τον πρόεδρο Ερντογάν έχουν «πολύ διαφορετικές απόψεις για το ζήτημα της Μέσης Ανατολής».
Υπενθύμισε εκ νέου ότι «το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ είναι απόλυτο για τη Γερμανία. Δεν υπάρχει χώρος για αντισημιτισμό στη χώρα μας» και υπενθύμισε ότι η χώρα του έχει σημαντική συμβολή στην ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα και ότι θα την αυξήσει.
Με αυτά τα δεδομένα, δεν είναι περίεργο που η επίσκεψη θα είναι πιο σύντομη από όσα είχε αρχικά σχεδιαστεί. Ο Ερντογάν δεν θα μείνει το Σάββατο, όπου προγραμματίζονται διαδηλώσεις των Κούρδων, ούτε και για το ποδοσφαιρικό παιχνίδι με τη Γερμανία.
