Δεκάδες χιλιάδες γυναίκες και μη δυαδικά άτομα σε όλη την Ισλανδία, συμπεριλαμβανομένης της πρωθυπουργού Κατρίν Γιακομπσντότιρ, αναμένεται να σταματήσουν σήμερα την εργασία τους – αμειβόμενη και απλήρωτη – στο πλαίσιο της μεγαλύτερης απεργίας εδώ και σχεδόν μισό αιώνα.
Οι διοργανώτριες ελπίζουν ότι η εν λόγω απεργία – στην οποία θα συμμετάσχουν εργαζόμενες στον κλάδο της αλιείας, εκπαιδευτικοί, νοσηλεύτριες – θα ακινητοποιήσει την κοινωνία για να επιστήσει την προσοχή της στο συνεχιζόμενο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων στη χώρα και στην ευρέως διαδεδομένη έμφυλη και σεξουαλική βία.
Πρόκειται για την πρώτη ολοήμερη απεργία των γυναικών από το 1975, όταν το 90% των Ισλανδών γυναικών αρνήθηκε να εργαστεί στο πλαίσιο του «kvennafrí» (ρεπό των γυναικών), οδηγώντας σε καίριες αλλαγές, όπως η πρώτη γυναίκα εκλεγμένη πρόεδρος χώρας στον κόσμο.
Ωστόσο πολλοί παραδέχονται ότι 48 χρόνια μετά, το βασικό αίτημα των γυναικών παραμένει ανεκπλήρωτο, σύμφωνα με τον Guardian.
Παρά το γεγονός ότι η Ισλανδία θεωρείται παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα της ισότητας των φύλων, καθώς βρίσκεται στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για το 2023 σχετικά με το χάσμα μεταξύ των φύλων για 14η συνεχή χρονιά, σε ορισμένα επαγγέλματα οι Ισλανδές γυναίκες εξακολουθούν να κερδίζουν 21% λιγότερο από τους άνδρες και πάνω από το 40% των γυναικών έχουν βιώσει έμφυλη ή σεξουαλική βία.
Οι διοργανώτριες της απεργίας λένε επίσης ότι οι θέσεις εργασίας που παραδοσιακά συνδέονται με τις γυναίκες, όπως η καθαριότητα και η φροντίδα, εξακολουθούν να υποτιμώνται και να υποαμείβονται.
Το λέτε αυτό ισότητα;
«Μιλούν για εμάς, μιλάνε για την Ισλανδία, σαν να είναι ένας παράδεισος ισότητας», δήλωσε η Freyja Steingrímsdóttir, μία από τις διοργανώτριες της απεργίας και διευθύντρια επικοινωνίας της BSRB, της Ισλανδικής Ομοσπονδίας Δημοσίων Υπαλλήλων.
«Αλλά ένας παράδεισος ισότητας δεν θα έπρεπε να έχει μισθολογικό χάσμα 21% και 40% των γυναικών να βιώνουν έμφυλη ή σεξουαλική βία στη διάρκεια της ζωής τους. Δεν είναι αυτό για το οποίο αγωνίζονται οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο» τόνισε η ίδια.
Με την παγκόσμια φήμη που έχει η Ισλανδία, έχει την ευθύνη να «διασφαλίσει ότι ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες αυτές», δήλωσε η Steingrímsdóttir.
Αν και έχουν υπάρξει και άλλες απεργίες από το 1975, η αυριανή σηματοδοτεί την πρώτη ολοήμερη στάση εργασίας. Λειτουργεί με το σύνθημα «Kallarðu þetta jafnrétti;» (Το λέτε αυτό ισότητα;), και είναι το αποτέλεσμα ενός λαϊκού κινήματος και σχεδιάζεται από περίπου 40 διαφορετικές οργανώσεις.
Οι γυναίκες και τα μη δυαδικά άτομα σε όλη τη χώρα καλούνται να μην κάνουν καμία αμειβόμενη ή μη, εργασία την Τρίτη, συμπεριλαμβανομένων των οικιακών εργασιών στο σπίτι, «για να καταδείξουν τη σημασία της συμβολής τους στην κοινωνία». Ορισμένες όμως έχουν ήδη αρχίσει να προετοιμάζονται εκ των προτέρων για να διευκολύνουν τη ζωή των ανδρών κατά τη διάρκεια της απουσίας τους.
«Η νοοτροπία στην οποία έχουμε κολλήσει είναι «ας φροντίσουμε να λειτουργήσουν όλα ομαλά», αλλά πρέπει να ξεφύγουμε από αυτήν» λέει η Steingrímsdóttir.
«Για μια μέρα δεν είναι δικό μας πρόβλημα, οπότε ας μην προσπαθήσουμε να τους διευκολύνουμε» δηλώνει χαρακτηριστικά.
Τουλάχιστον 25.000 άνθρωποι αναμένεται να παρευρεθούν σε μια εκδήλωση στο κέντρο του Ρέικιαβικ και πολλοί περισσότεροι θα λάβουν μέρος σε άλλες 10 εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα, καθιστώντας την απεργία αυτή πιθανότατα τη μεγαλύτερη των γυναικών στην Ισλανδία.
«Είμαστε όλοι υπό την επιρροή της πατριαρχίας»
Ανακοινώνοντας τη συμμετοχή της, η Γιακομπσντότιρ δήλωσε ότι αναμένει ότι το γραφείο του πρωθυπουργού θα σταματήσει να λειτουργεί. «Πρώτα απ’ όλα, δείχνω την αλληλεγγύη μου στις Ισλανδές γυναίκες με αυτό», δήλωσε.
Σε αντίθεση με την απεργία του 1975, αυτή της Τρίτης απευθύνεται σε γυναίκες και μη δυαδικά άτομα. «Το κάνουμε αυτό επειδή αγωνιζόμαστε όλοι εναντίον του ίδιου συστήματος, είμαστε όλοι υπό την επιρροή της πατριαρχίας, οπότε σκεφτήκαμε ότι πρέπει να συνδυάσουμε τον αγώνα μας», δήλωσε η Steingrímsdóttir.
Η απεργία ζητά να καλυφθεί το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων με τη δημοσίευση των μισθών των εργαζομένων σε γυναικοκρατούμενα επαγγέλματα και να ληφθούν μέτρα κατά της έμφυλης και σεξουαλικής βίας, με μεγαλύτερη εστίαση στους δράστες.
