Το «Vantablack» είναι μια χρωστική ουσία που αναπτύχθηκε από Βρετανούς επιστήμονες στη Surrey NanoSystems, μια εταιρεία που ειδικεύεται στη νανοτεχνολογία και την έρευνα.
Προσπάθησαν να δημιουργήσουν την πιο μαύρη, την πιο καθαρή, την πιο σκοτεινή ουσία που δημιουργήθηκε ποτέ από τον άνθρωπο, προς χρήση για αεροδιαστημικούς σκοπούς σε συστήματα που αφορούν σε δορυφόρους. Και το πέτυχαν το 2014, με αυτή τη χρωστική ουσία η οποία είναι ικανή να «καταπιεί» το 99,96% του φωτός που λαμβάνει.
Όταν ένα αντικείμενο καλύπτεται με «Vantablack» χάνει όλες τις αντανακλάσεις του φωτός με αποτέλεσμα στα μάτια του ανθρώπου να γίνεται κάτι δισδιάστατο: όγκοι, χτυπήματα, σχήματα εξαφανίζονται. Είναι σαν να κοιτούσαμε μια οθόνη και ένα αντικείμενο σε αυτήν είχε αφαιρεθεί, αφήνοντας πίσω μόνο την απουσία του. Η παρατήρηση του «Vantablack» δίνει την αίσθηση ότι κοιτάς στο διάστημα.
«Vantablack»: Αποτελείται από εκατομμύρια νανοσωλήνες άνθρακα
Ωστόσο, το «Vantablack» (το όνομα του οποίου είναι το ακρωνύμιο Vertically Aligned Nano Tube Array ακολουθούμενο από το «black») δεν είναι μια βαφή, αλλά μια χρωστική ουσία που αποτελείται από εκατομμύρια νανοσωλήνες άνθρακα.
Καθένας από αυτούς είναι περίπου 5.000 φορές λεπτότερος από μια ανθρώπινη τρίχα και σε ένα μόνο τετραγωνικό εκατοστό υπάρχουν 1 δισεκατομμύριο νανοσωλήνες. Αυτό που συμβαίνει στη συνέχεια είναι ότι κάθε φως που πέφτει στην επιφάνειά του απορροφάται σχεδόν πλήρως, αντί να ανακλάται, και γίνεται θερμότητα. 
Τα τελευταία χρόνια, οι δημιουργοί του «Vantablack» έχουν εξελίξει αυτήν την τεχνολογία για να πετύχουν ένα ακόμα πιο σκούρο μαύρο, ικανό να απορροφά το 99,965% του φωτός που λαμβάνει, και έχουν δημιουργήσει ακόμη και ένα σπρέι που ονομάζεται Vantablack S-VIS με το οποίο είναι δυνατό να εφαρμόσει κανείς αυτή την επίστρωση νανοσωλήνων άνθρακα σε αντικείμενα.
Επίσης έχει και άλλες ιδιαιτερότητες όπως η αντοχή του στους κραδασμούς ή η αντοχή σε θερμοκρασίες μεταξύ -196ºC και 300ºC. Ωστόσο, η χρωστική ουσία έχει τόσες πολλές επιπτώσεις που δεν επιτρέπεται για εμπορική χρήση, κυρίως για λόγους ασφαλείας.
Καλλιτεχνική αντιπαράθεση για το «Vantablack»
Το 2014, ο ινδικής καταγωγής Βρετανός γλύπτης Ανις Καπούρ αγόρασε τα αποκλειστικά δικαιώματα του «Vantablack», για τη χρήση της χρωστικής ουσίας σε σπρέι για καλλιτεχνικές ή δημιουργικές χρήσεις. Ένας άλλος Βρετανός καλλιτέχνης, ο Στιούαρτ Σέμπλ , στράφηκε εναντίον του Καπούρ και αποφάσισε να δημιουργήσει τη δική του εκδοχή αυτού του πιο σκοτεινού μαύρου το 2019, εξασφαλίζοντας πλήρη χρηματοδότηση ανάπτυξης μέσω μιας εκστρατείας της Kickstarter σε μόλις 38 ώρες. Η Kickstarter είναι μια αμερικανική εταιρεία κοινωφελούς χαρακτήρα με έδρα το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, η οποία διατηρεί μια παγκόσμια πλατφόρμα crowdfunding που επικεντρώνεται στη δημιουργικότητα.
Κατάφερε να δημιουργήσει το Black 3.0, το οποίο όπως αναφέρεται απορροφά μόνο το 98-99% του φωτός.
