Φουντώνουν τα σενάρια ότι το υπουργείο Εργασίας εξετάζει μείωση των εργοδοτικών εισφορών στις υπερωρίες, μετά από αίτημα εργοδοτικών και επαγγελματικών ενώσεων. Αν το μέτρο εφαρμοστεί, όπως αφήνουν να εννοηθεί οι σχετικές ενημερώσεις των επιμελητηρίων, θα πρόκειται να λειτουργήσει ως «τυράκι» για την υποχρεωτική εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας από την 1η Μαρτίου στο σύνολο των επιχειρήσεων της εστίασης και του τουρισμού. Οι επιχειρήσεις ήδη διαμαρτύρονται ότι αν το μέτρο της ψηφιακής κάρτας εφαρμοστεί χωρίς «ελαφρύνσεις» στο μη μισθολογικό κόστος, απειλείται η εύρυθμη λειτουργία τους, ακόμα και η βιωσιμότητά τους.
Πράγματι, η εφαρμογή ψηφιακής κάρτας σε έναν τόσο πολυπληθή κλάδο, που εκτιμάται ότι απασχολεί γύρω στα 700.000 άτομα ή ακόμα περισσότερα το καλοκαίρι, είναι ένα σύνθετο και φιλόδοξο μέτρο. Πόσο μάλλον όταν ένα πολύ μικρό ποσοστό των επιχειρήσεων εστίασης και τουρισμού συμμετείχαν στην πιλοτική εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας, που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2024. Από την άλλη όμως το επιχείρημα των επιχειρήσεων ότι αν αναγκαστούν να δηλώνουν όλες τις υπερωρίες μπορεί να βάλουν και λουκέτο, ισοδυναμεί εμμέσως με παραδοχή ότι ένα μεγάλο μέρος της υπερωριακής εργασίας ήταν «μαύρη» και αδήλωτη.
Αυξήθηκαν οι (δηλωμένες) υπερωρίες
Μέχρι τώρα η ψηφιακή κάρτα εφαρμόζεται σε μια σειρά επιχειρήσεων (τράπεζες, σούπερ μάρκετ, λιανεμπόριο, βιομηχανία κ.α.) και υπολογίζεται ότι καλύπτει περίπου 700.000 εργαζόμενους. Η εφαρμογή της κρίνεται ως ένα βαθμό επιτυχής, καθώς θεωρείται ότι συνέβαλε στην καταπολέμηση της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας – ιδίως σε ό,τι αφορά τις υπερωρίες.
Ενδεικτικό είναι ότι το 2024 στους κλάδους που εφαρμόστηκε η ψηφιακή κάρτα εργασίας καταγράφηκαν 815.509 περισσότερες υπερωρίες από ό,τι πριν. Απόδειξη ότι οι εργοδότες λόγω της ψηφιακής κάρτας αναγκάστηκαν να δηλώνουν υπερωρίες που πριν μπορεί να περνούσαν «κάτω από το ραντάρ» της Επιθεώρησης Εργασίας.
Οι επικεφαλής των επαγγελματικών ενώσεων Γ. Χατζηθεοδοσίου και Γ. Καββαθάς με την υπ. Εργασίας Ν. Κεραμέως – πηγή: ΕΕΑ
Τι ζητάνε οι επιχειρήσεις
Σε συνάντησή τους με την υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως, εκπρόσωποι των επιχειρήσεων, ανέλυσαν τα επιχειρημάτά τους για την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Στη συνάντηση συμμετείχαν ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθήνας (ΕΕΑ) Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) αλλά πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ) Γιώργος Καββαθάς και άλλα στελέχη των επαγγελματικών φορέων.
Μόλις το 2,5 των επιχειρήσεων εστίασης έχει γραφτεί στην πλατφόρμα της ηλεκγτρονικής κάρτας εργασίας
Οι επαγγελματίες υποστηρίζουν ότι ειδικά για τους τομείς του επισιτισμού και του τουρισμού χρειάζεται προσεκτικός χειρισμός, καθώς ο κλάδος έχει σημαντικές ιδιαιτερότητες. Επισημαίνουν ότι αν η ψηφιακή κάρτα εφαρμοστεί ως έχει, υπάρχει ο κίνδυνος να προκύψουν σοβαρά προβλήματα, που μπορεί να οδηγήσουν είτε σε κλείσιμο επιχειρήσεων για κάποιες ημέρες την εβδομάδα, είτε σε περιορισμό ωραρίου.
Επισημαίνουν ότι μια τέτοια εξέλιξη θα είναι εξαιρετικά δυσμενής για την τουριστική κίνηση, ιδίως τη θερινή περίοδο, ενώ μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εύρυθμη λειτουργία και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων του κλάδου.
Η αντιπροσωπεία του ΕΕΑ ζήτησε να καταργηθούν ή να μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές στις υπερωρίες του προσωπικού στα καταστήματα εστίασης, μια πρόταση που όπως δηλώνουν «φαίνεται να εξετάζει η Υπουργός». Επίσης ζήτησαν να καλύπτεται το επιπλέον κόστος από την πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού μέσω επιδότησης εργασίας από τη ΔΥΠΑ και να μειωθούν τα πρόστιμα.
Τόνισαν επίσης ότι καλούν τις επιχειρήσεις εστίασης να εγγραφούν στην σχετική πλατφόρμα για την ψηφιακή κάρτα εργασίας, καθώς μόλις το 2,5% το έχει κάνει έως σήμερα. Υπενθυμίζεται ότι η προθεσμία λήξης της προθεσμίας είναι η 28η Φεβρουαρίου.
Οι εργοδότες ζητάνε μείωση εισφορών στις υπερωρίες ως «αντιστάθμισμα» για την ψηφιακή κάρτα εργασίας.
Το «τυράκι» της μείωσης εισφορών
Αν και στο τραπέζι των διαβουλεύσεων έχει πέσει το αίτημα για κατάργηση ασφαλιστικών εισφορών στις υπερωρίες, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται εφαρμόσιμο, καθώς θα είναι σαν να επιτρέπεται η ανασφάλιστη εργασία. Ένα πιθανό σενάριο είναι οι υπερωρίες να υπόκεινται στις ίδιες εισφορές με το 8ωρο, αντί για προσαύξηση εισφορών κατά 20% ως 40%, όπως ισχύει τώρα.
Θα πρόκειται για ένα «τυράκι» από το υπουργείο προς τους δεκάδες χιλιάδες επαγγελματίες του κλάδου της εστίασης και του τουρισμού, που υποστηρίζουν ότι η καθολική εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας ενδέχεται να «εκτροχιάσει» τα λειτουργικά έξοδα, λόγω εκτίναξης του μη μισθολογικού κόστους, λίγο πριν την έναρξη της τουριστικής σεζόν. Ένα άλλο επιχείρημα εκ μέρους των εργοδοτών είναι ότι η επιπλέον επιβάρυνση έρχεται σε μια περίοδο που ήδη υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις προσωπικού και ενδέχεται να αυξηθούν ακόμα περισσότερο φέτος.
Τα πιθανά σενάρια
Ένα εύλογο ερώτημα, σε περίπτωση που το υπουργείο Εργασίας νομοθετήσει μείωση των εισφορών για τις υπερωρίες, είναι αν αυτή μπορεί να ισχύσει μόνο για την εστίαση και τον τουρισμό ή θα συμπαρασύρει αναγκαστικά και τις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Καθώς το πρώτο σενάριο εγείρει ζητήματα διακριτικής μεταχείρισης ή ακόμα και αθέμιτου ανταγωνισμού, το πιθανότερο είναι μια τέτοια ρύθμιση να ισχύσει για το σύνολο των επιχειρήσεων.
Τότε ερχόμαστε αντιμέτωποι με το δεύτερο ερώτημα: Ποιες θα είναι οι απώλειες από τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών για τα ασφαλιστικά ταμεία, που ήδη δοκιμάζονται; Ποιος θα πληρώσει στο τέλος τη νύφη για το «αντισταθμιστικό» δωράκι στους εργοδότες; Ο εργαζόμενος μπορεί να μην επηρεαστεί άμεσα, αλλά έμμεσα στερείται εισφορές, άρα και συντάξιμες αποδοχές.
Το καλό σενάριο είναι η αύξηση των δηλωμένων υπερωριών λόγω της ψηφιακής κάρτας να υπερσκελίσει τις απώλειες από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, οδηγώντας σε επιπλέον έσοδα για τον ΕΦΚΑ.
Σύμφωνα πάντως με τον πρόεδρο της ΓΣΕΒΕΕ και της ΠΟΕΣΕ Γιώργο Καββαθά, το πρόβλημα είναι σύνθετο και δεν λύνεται εύκολα, αφού δεν μπορεί να ισχύσει μείωση εισφορών για έναν μόνο κλάδο. Ο ίδιος είναι επιφυλακτικός για το αν τελικά θα εφαρμοστεί το μέτρο. «Γενικά η υπουργός Εργασίας φαινεται να είναι θετική ως προς τη μείωση του μη μισθολογικύ κόστους. Αυτό όμως δεν έιναι θέμα μόνο του υποουργείου εργασίας αλλά και του οικονομικών. Πρέπει να εξεταστεί τι δημοσιονομικό κενό δημιουργεί και αν μπορεί να λειτουργήσει», δηλώνει στο in.
